Του Στάθη Παυλίδη,
Η ανακοίνωση στον ασθενή ότι θα πρέπει να χειρουργηθεί αντηχεί πολύ δυνατά και σχεδόν πάντα στενάχωρα, ειδικά όταν πρόκειται για δύσκολα χειρουργεία με μεγάλο διακύβευμα για την υγεία του ασθενούς. Λίγες μόνο επεμβάσεις εξαιρούνται από αυτήν την περίπτωση, όπως χειρουργεία αισθητικής και μικροχειρουργεία με απειροελάχιστα ποσοστά επιπλοκών. Στην πλειοψηφία, όμως, των περιπτώσεων, η λέξη «χειρουργείο» ταυτίζεται με την έσχατη των λύσεων για τον ασθενή. Σε πολλές περιπτώσεις, η στενάχωρη αυτή ανακοίνωση βρίσκει εγκύους και αφορά τα έμβρυα που θα πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση πριν καν ακόμη να δώσουν το παρόν στον εξωμήτριο κόσμο. Οι εμβρυϊκές επεμβάσεις πριν από τη γέννα αφορούν σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες, που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή του εμβρύου ή να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές μετά τη γέννηση. Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται σε επιλεγμένες περιπτώσεις και απαιτούν εξειδικευμένες ομάδες ιατρών. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες εμβρυϊκές επεμβάσεις περιλαμβάνουν τις παρακάτω:
Ενδομήτρια Κυστεοστομία
Μια επέμβαση που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις απόφραξης εξόδου της ουροδόχου κύστης. Στη ασθένεια αυτή, δημιουργούνται βαλβίδες στο πίσω μέρος της ουροδόχου κύστης και εμποδίζουν την ομαλή ροή των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς το εξωτερικό περιβάλλον. Η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου γίνεται σε σοβαρές περιπτώσεις την νόσου με κίνδυνο τη ζωή του εμβρύου ή επιπλοκές, όπως σοβαρή υδρονέφρωση. Τότε είναι που τοποθετείται καθετήρας και τα ούρα παροχετεύονται από την ουροδόχο κύστη στο αμνιακό υγρό με στόχο την αποσυμπίεση των νεφρών.
Χρήση λέιζερ
Μια περίπτωση όπου αξιοποιείται είναι το σύνδρομο μετάγγισης διδύμων. Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται σε μονοχοριονικά δίδυμα, που μοιράζονται δηλαδή τον ίδιο πλακούντα, και χαρακτηρίζεται από ανισοκατανομή του αίματος. Συγκεκριμένα, αφαιρούνται αγγειακές αναστομώσεις του πλακούντα για την θεραπεία του συνδρόμου με καυτηρίαση με την χρήση λέιζερ και ύστερα προκαλείται επιλεκτική πήξη για την επανασυγκόληση των σημείων αφαίρεσης των αναστομώσεων.
Χειρουργείο σε μυελομηνιγγοκήλη
Η μυελομηνιγγοκήλη αποτελεί υπότυπο της ασθένειας με όνομα δισχιδής ράχη (spina bifida). Στη υποπερίπτωση αυτή, παρατηρείται αποτυχία του οσφυοϊερού νωτιαίου νευρικού σωλήνα να κλείσει κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Κοινώς, ο νωτιαίος μυελός και οι μήνιγγες προεξέχουν μέσω ενός ανοίγματος της σπονδυλικής στήλης. Αποτέλεσμα, ο εκφυλισμός του εκτεθειμένου νευρικού ιστού στην μήτρα και άμεσο επακόλουθο νευρολογικό έλλειμα. Η χειρουργική επέμβαση είναι είτε ανοιχτή με τομή στην κοιλιά της κυοφορούσας μητέρας ή ελάχιστα επεμβατική με ενδοσκόπιο. Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι και μετεγχειρητική, μια λιγότερο προτιμητέα επιλογή, αξιολογώντας τα νευρολογικά οφέλη για το έμβρυο.
Η εμβρυοσκοπική ενδοαυλική απόφραξη τραχείας
Αξιοποιείται σε περίπτωση διαφραγματική κήλης. Η διαφραγματοκήλη είναι μια νόσος που οφείλεται στο αποτυχημένο κλείσιμο του διαφράγματος. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία κήλης των κοιλιακών σπλάχνων στη θωρακική κοιλότητα το οποίο με τη σειρά του οδηγεί σε υποπλαστικούς πνεύμονες και μειωμένη αγγείωση των πνευμόνων. Η εμβρυοσκοπική ενδοαυλική απόφραξη τραχείας οδηγεί στην διόγκωση των πνευμόνων του εμβρύου και αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης. Η διόγκωση αυτή, μπορεί να επιτευχθεί με ειδικό μπαλόνι (smart TO) το οποίο αφαιρείται σε δεύτερο χρόνο.
Κυστεοαμνιακή παροχέτευση
Σε περιπτώσεις σοβαρής υδροκεφαλίας του εμβρύου είναι δυνατή η τοποθέτηση καθετήρα για την αποσυμπίεση των εγκεφαλονωτιαίων κύστεων. Ο καθετήρας οδηγεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό από τις εγκεφαλικές κοιλίες στο αμνιακό υγρό.
Η χειρουργική επέμβαση σε έμβρυο ενίοτε είναι μονόδρομος για την μητέρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο τερματισμός της κύησης είναι παράνομος αφότου έχει διαγνωστεί η νόσος στο έμβρυο. Σε άλλες περιπτώσεις, ακόμα και όταν δεν τίθεται ζήτημα νομιμότητας, ο τερματισμός μπορεί να αποβεί τραγικός για την υγείας της μητέρας. Και εννοείται πως όταν πρόκειται για την γέννηση ενός ανθρώπου, σημαντικό ρόλο στη συζήτηση παίρνει, η ηθική διάσταση κάθε απόφασης, την οποία ορίζει η μητέρα και το οικογενειακό της περιβάλλον βάσει ατομικών, κοινωνικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων. Και για να επανέλθω στην δυσκολία της είδησης του χειρουργείου για κάθε ασθενή, φανταστείτε τώρα η δυσβάσταχτη αυτή ανακοίνωση να βρίσκει μια έγκυο η οποία περιμένει μήνα με τον μήνα, μέρα με την μέρα να φέρει στον κόσμο έναν μικρό ανθρωπάκο. Έναν ανθρωπάκο του οποίου η μοίρα βρίσκεται εντελώς έξω από τις δυνάμεις του. Μαθήματα ευγνωμοσύνης για τον κάθε τρίτο στην τραγωδία!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ventriculo-amniotic shunting for severe fetal ventriculomegaly, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Congenital diaphragmatic hernia: pathogenesis, prenatal diagnosis and management – literature review, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Fetal surgery for myelomeningocele, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Fetoscopic laser photocoagulation for twin-twin transfusion syndrome, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Computer-assisted fetal laser surgery in the treatment of twin-to-twin transfusion syndrome: Recent trends and prospects, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Spina bifida, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Fetoscopic endoluminal tracheal occlusion with Smart-TO balloon: Study protocol to evaluate effectiveness and safety of non-invasive removal, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Effectiveness of vesicoamniotic shunt in fetuses with congenital lower urinary tract obstruction: an updated systematic review and meta-analysis, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
