Της Τάνιας Στέφου,
Τα προσωπικά δεδομένα, η υπόληψη και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής αποτελούν ουσιώδη δικαιώματα για την προσωπικότητα του κάθε ατόμου. Οι κανόνες της ΕΕ που έχουν τεθεί σε ισχύ από τον Μάιο του 2018 ενισχύουν την ασφάλεια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, και την προστασία των δεδομένων.
Σύμφωνα με το άρθρο 8, το οποίο βασίστηκε στο άρθρο 286 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και στην οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων πρέπει να γίνεται νομίμως, για καθορισμένους σκοπούς και με βάση τη συγκατάθεση του ενδιαφερομένου ή για άλλους θεμιτούς λόγους που προβλέπονται από τον νόμο. Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στα συλλεγέντα δεδομένα που το αφορούν και να επιτυγχάνει τη διόρθωσή τους. Ο σεβασμός των κανόνων αυτών υπόκειται στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής.
Με τον Ευρωπαϊκό Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ – GTPR 206/679) που εφαρμόστηκε στις 25.05.2018 επισημοποιείται το νομικό πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων σε όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα ψηφίστηκε ο Ν. 4624/2019, με τον οποίο θεσπίζονται μέτρα εφαρμογής του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων και ενοποιούνται με τις Οδηγίες 2016/679 και 2016/680 που έχουν σχέση με την προστασία των φυσικών προσώπων για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.
Ο Ν. 4624/2019 ψηφίστηκε μετά από επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναρξη της οδηγίας, ενώ τροποποιήθηκαν διατάξεις του ανωτέρου νόμου από τον Ν. 5002/2022 με μεταφορά ορισμένων άρθρων της Οδηγίας. Το ποινικό δικονομικό δίκαιο χαρακτηρίζεται από αυστηρή νομιμότητα και τυπικότητα, έχοντας την απαίτηση εφαρμογής και τήρησης των διατάξεων ως προς τους πολίτες και τους γνώστες του δικαίου.
Ως βασικά δικαιώματα των ατόμων μιας κοινωνίας θεωρούνται το δικαίωμα ενημέρωσης και παροχής πρόσβασης στα δεδομένα, το δικαίωμα επεξεργασίας και διόρθωσης δεδομένων, δικαίωμα περιορισμού επεξεργασίας με προϋποθέσεις, δικαίωμα στη διαγραφή όταν τα δεδομένα δεν έχουν υποστεί επεξεργασία για κάποιο νόμιμο σκοπό και δικαίωμα στη δυνατότητα να λαμβάνει και να ζητάει τη μεταφορά των δεδομένων από κάποιον αρμόδιο επεξεργασίας, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων υποχρεώνει τους υπεύθυνους επεξεργασίας να τηρούν κάποιες αρχές για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και να φέρουν την ευθύνη για την εφαρμογή του κανονισμού.
Τα προσωπικά δεδομένα ενός ατόμου μπορούν να τύχουν επεξεργασίας εφόσον αυτό συγκατατίθεται προς τούτο. Για την εγκυρότητα της συγκατάθεσης του φυσικού προσώπου, δεν θα πρέπει αυτή να γίνεται κάτω από την επιρροή απειλής και φόβου αλλά να είναι ελεύθερη και ειδική και προϊόν πλήρους πληροφόρησης, κάτι που δεν είναι εφικτό λόγω της εξαρτώμενης σχέσης που υπάρχει μεταξύ του ατόμου και του υπεύθυνου. Δεν υπάρχει απαίτηση συγκατάθεσης του φυσικού προσώπου όταν η επεξεργασία είναι απαραίτητη, για τους παρακάτω λόγους: α) εκτέλεση σύμβασης στην οποία το υποκείμενο επεξεργασίας είναι συμβαλλόμενο μέρος, β) συμμόρφωσης με έννομη υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας, γ) διαφύλαξης ζωτικού συμφέροντος του υπευθύνου επεξεργασίας, δ) εκτέλεσης υποχρέωσης για λόγους δημοσίου συμφέροντος, ε) όταν η επεξεργασία γίνεται για σκοπούς εννόμων συμφερόντων του υπευθύνου επεξεργασίας, τα οποία υπερισχύουν του συμφέροντος ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ελευθεριών των υποκειμένων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Άρθρο 8 – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, lawspot.gr. Διαθέσιμο εδώ.
- Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, Άρθρο 8 – Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, fra.europa.eu. Διαθέσιμο εδώ.
- Νικόλαος Θ. Πρωτέκδικος ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ∆ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Α.Μ.: Μ∆Ι 2142) «Η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων στην ποινική προδικασία. Υποχρεώσεις, δικαιώματα και δικονομικές κυρώσεις».
- Κωνσταντίνος Χ. Στεφανίδης, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Το πειθαρχικό δίκαιο και η συμβολή του στη καταπολέμηση της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση».
