Της Ελεάννας Τσάμη,
Η υπερτασική καρδιοπάθεια αναφέρεται σε μια κατάσταση που προκύπτει ως αποτέλεσμα της αυξημένης αρτηριακής πίεσης και αποτελεί βασικό υποκείμενο μηχανισμό για την καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Αποτελείται από μια ομάδα διαταραχών, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, οι αρρυθμίες, η ισχαιμική νόσος της καρδιάς και η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας. Παρόλο που οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν την υπερτροφία της αριστερής κοιλίας, η υπερτασική καρδιοπάθεια (HHD) χαρακτηρίζεται, επίσης, από μικροσκοπικές και μακροσκοπικές αλλοιώσεις του μυοκαρδίου, δομικές-φαινοτυπικές προσαρμογές και λειτουργικές αλλαγές (π.χ. αναδιαμόρφωση των κόλπων και των κοιλιών).
Καρδιακή Ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι ένα κλινικό σύνδρομο που προέρχεται από καρδιακή υπερφόρτωση και τραυματισμό και οδηγεί σε σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Είναι σε μεγάλο βαθμό μια ασθένεια του γηριατρικού πληθυσμού και αντιπροσωπεύει την κορυφαία νοσοκομειακή διάγνωση σε ηλικιωμένους. Εμφανίζεται όταν η καρδιά δεν είναι πλέον σε θέση να καλύψει τις ανάγκες του σώματος. Η καρδιακή ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από μείωση της καρδιακής παροχής. Οι πιο συχνές αιτίες καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν: σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, παχυσαρκία, μυοκαρδιοπάθεια και άλλα συνοδά νοσήματα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: δύσπνοια, πρήξιμο (οίδημα) στα πόδια, στους αστραγάλους ή στην κοιλιά, ανάγκη για 2 ή 3 μαξιλάρια κατά την κατάκλιση, φούσκωμα στην κοιλιά, ναυτία, κούραση και νυκτουρία (ανάγκη για ούρηση κατά τη διάρκεια της νύκτας). Η διάγνωσή της γίνεται μέσω φυσικής εξέτασης, η οποία αναζητά σημάδια επιπλέον υγρού στις φλέβες του λαιμού (σφαγιτιδική φλεβική διάταση), στην κοιλιά (ασκίτης) ή στα πόδια (οίδημα). Μπορούν να πραγματοποιηθούν, επίσης, ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα (ηλεκτρικός εντοπισμός καρδιάς) και ηχοκαρδιογράφημα (υπερηχογράφημα καρδιάς), καθώς και εξετάσεις αίματος για την αναζήτηση αυξημένης πίεσης στην καρδιά.
Αρρυθμίες
Οι υπερτασικοί ασθενείς είναι πιο πιθανό να έχουν τόσο κολπικές όσο και κοιλιακές αρρυθμίες. Ακόμα και χωρίς υπερτασική καρδιοπάθεια, οι κοιλιακές αρρυθμίες είναι πιο συχνές στους υπερτασικούς ασθενείς σε σύγκριση με τους φυσιολογικούς ασθενείς. Εάν υπάρχει, τότε η κοιλιακή εκτοπία, η κοιλιακή ταχυκαρδία και ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος συμβαίνουν συχνότερα.
Ισχαιμική Καρδιακή Νόσος
Τα επεισόδια ισχαιμικής καρδιοπάθειας είναι αριθμητικά το πιο κοινό καρδιαγγειακό επεισόδιο μεταξύ υπερτασικών ασθενών καθώς η παρουσία υπερτασικής καρδιοπάθειας αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισής τους. Οι πιθανοί μηχανισμοί ισχαιμίας με υπέρταση είναι:
- αυξημένη στεφανιαία αρτηριακή αντίσταση,
- μειωμένη εφεδρεία στεφανιαίας ροής,
- ενδοθηλιακή δυσλειτουργία,
- αθηροσκλήρωση της επικαρδιακής στεφανιαίας αρτηρίας,
- συμπίεση των στεφανιαίων αρτηριδίων από μυ και ίνωση,
- πύκνωση αρτηριακού τοιχώματος,
- αναντιστοιχία μεγέθους στεφανιαίας αρτηρίας,
- αυξημένο ιξώδες αίματος.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι ασθενείς να υποβάλλονται σε εξέταση αποφρακτικής επικαρδιακής στεφανιαίας νόσου. Σε υπερτασικούς ασθενείς το τεστ κοπώσεως σχετίζεται με 62% ψευδώς θετικό ποσοστό και 53% ψευδώς αρνητικό ποσοστό για σημαντική αποφρακτική καρδιοπάθεια, ενώ το τεστ με θάλλιο είναι χρήσιμο ως τεστ αποκλεισμού σε υπερτασικούς ασθενείς, καθώς η αρνητική προγνωστική αξία είναι 98% και η ευαισθησία είναι 94,4%.
Υπερτροφία Αριστερής Κοιλίας
Αναφέρεται σε αύξηση-πάχυνση των τοιχωμάτων της αριστερής κοιλίας. Οφείλεται σε υπέρταση (η πιο κοινή αιτία της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας), στένωση της αορτικής βαλβίδας, υπερτροφική καρδιομυοπάθεια και σε αθλητική άσκηση. Άλλα αίτια είναι: φυλή (οι Αφρο-Αμερικανοί επηρεάζονται συχνότερα), το φύλο (οι γυναίκες με υπέρταση επηρεάζονται συχνότερα από τους άνδρες), η ηλικία (πιο συχνή στους ηλικιωμένους), το βάρος (η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης και υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας), το οικογενειακό ιστορικό (ορισμένες γενετικές συνθήκες) και ο διαβήτης.
Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί δύσπνοια, στηθάγχη, καρδιακή ανεπάρκεια, συγκοπή και αιφνίδιος θάνατος. Τα κλασικά φυσικά ευρήματα περιλαμβάνουν μια ανώμαλη κορυφαία ώθηση και τον καλπασμό S4. Εντοπίζεται, επίσης, απόσταση κρούσης μεγαλύτερη από 10,5 cm στον έκτο αριστερό μεσοπλεύριο χώρο για την ανίχνευση μη φυσιολογικού πάχους οπίσθιου τοιχώματος.
Η υπερτασική καρδιοπάθεια είναι μια σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από μακροχρόνια ανεξέλεγκτη υψηλή αρτηριακή πίεση. Η χρόνια αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε υπερτροφία της αριστερής κοιλίας, πάχυνση του καρδιακού μυός και αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, αρρυθμιών και εμφράγματος του μυοκαρδίου. Η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική θεραπεία της υπέρτασης είναι κρίσιμες για την πρόληψη των επιπλοκών. Μέτρα όπως αλλαγές στον τρόπο ζωής, τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου υπερτασικής καρδιακής νόσου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Hypertensive Heart Disease, PubMed, διαθέσιμο εδώ
- Comprehensive assessment of hypertensive heart disease: cardiac magnetic resonance in focus, PubMed, διαθέσιμο εδώ
