Της Ματίνας Ναδάλη,
Οι χαιρετισμοί αποτελούν μια σημαντική πτυχή της ανθρώπινης επικοινωνίας και ποικίλλουν σημαντικά από πολιτισμό σε πολιτισμό. Κάθε λαός έχει αναπτύξει τις δικές του μοναδικές συνήθειες και τελετουργίες για να χαιρετήσει τους άλλους, αντικατοπτρίζοντας συχνά τις αξίες, τα ήθη και τις παραδόσεις του. Παρακάτω ακολουθούν μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τρόπους που οι άνθρωποι σε διάφορα μέρη της γης χαιρετούν ο ένας τον άλλο.
Χειραψία
Η χειραψία είναι, ίσως, ο πιο διαδεδομένος τρόπος χαιρετισμού παγκοσμίως. Συνηθίζεται, κυρίως, στη Δύση, όπου οι άνθρωποι προσφέρουν το χέρι τους και το σφίγγουν για λίγα δευτερόλεπτα ως ένδειξη σεβασμού, φιλίας ή επαγγελματικής συνεργασίας. Η ισχυρή και σταθερή χειραψία εκλαμβάνεται συχνά ως ένδειξη αυτοπεποίθησης, ενώ μια αδύναμη χειραψία μπορεί να θεωρηθεί ως σημάδι έλλειψης εμπιστοσύνης. Λέγεται, μάλιστα, ότι η χειραψία βρίσκει την καταγωγή της στους ανθρώπους των σπηλαίων, από τους οποίους χρησιμοποιούνταν τόσο ως τελετουργικό ειρήνης όσο και ως ένδειξη καχυποψίας. Συγκεκριμένα, οι πρόγονοί μας έτειναν τα χέρια τους και έπιαναν σφιχτά τα χέρια ο ένας του άλλου, για να αποδείξουν ότι δεν κουβαλούν όπλο.
Υπόκλιση
Στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες της ανατολικής Ασίας, η υπόκλιση αποτελεί παραδοσιακή μορφή χαιρετισμού και εκδήλωσης σεβασμού. Η κλίση του σώματος γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο: ο βαθμός της υπόκλισης ποικίλλει ανάλογα με την περίσταση και τη θέση του ατόμου με το οποίο χαιρετιούνται. Μια ελαφριά κλίση του σώματος είναι κοινή σε καθημερινές καταστάσεις, ενώ μια βαθύτερη υπόκλιση χρησιμοποιείται για να δείξει μεγαλύτερο σεβασμό ή ευγνωμοσύνη. Αυτός ο χαιρετισμός αντικατοπτρίζει την ιεραρχία και τον κοινωνικό σεβασμό που διακατέχει τις ανατολικές κοινωνίες.
Φιλί στο μάγουλο
Το φιλί στο μάγουλο είναι ιδιαίτερα κοινό στις χώρες της νότιας Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Αργεντινή. Ο τρόπος που δίνεται το φιλί ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα: σε ορισμένα μέρη οι άνθρωποι φιλούν μόνο το ένα μάγουλο, ενώ σε άλλα φιλιούνται δύο ή τρεις φορές, εναλλάξ στα μάγουλα. Το φιλί στο μάγουλο είναι μια φιλική και προσωπική χειρονομία που δείχνει οικειότητα, ενώ μπορεί να χρησιμοποιείται τόσο μεταξύ φίλων όσο και συγγενών.
Namaste
Στην Ινδία και σε πολλές άλλες περιοχές της νότιας Ασίας, το “Namaste” είναι ο τυπικός χαιρετισμός. Οι άνθρωποι το κάνουν φέρνοντας τα χέρια τους μπροστά από το στήθος σε θέση προσευχής και κλίνοντας ελαφρώς το κεφάλι. Η λέξη “Namaste” προέρχεται από τα σανσκριτικά και σημαίνει «Υποκλίνομαι στο Θείο που υπάρχει μέσα σου». Το “Namaste” είναι ένας χαιρετισμός γεμάτος σεβασμό και πνευματικότητα και χρησιμοποιείται σε κάθε κοινωνική αλληλεπίδραση, από την καθημερινή ζωή μέχρι τις θρησκευτικές τελετές.
Χτύπημα της μύτης
Στα νησιά του Ειρηνικού, όπως στη Νέα Ζηλανδία και στα Φίτζι, οι αυτόχθονες λαοί χαιρετιούνται συχνά ακουμπώντας τις μύτες τους. Αυτός ο χαιρετισμός είναι γνωστός ως “hongi” στους Μαορί της Νέας Ζηλανδίας και συμβολίζει την ανταλλαγή της «πνοής της ζωής». Το “hongi” αποτελεί μια ιδιαίτερα ιερή χειρονομία και χρησιμοποιείται σε σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις για να καλωσορίσει τους επισκέπτες σε μια κοινότητα. Είναι ένας τρόπος να δείξουν σεβασμό και να ενώσουν τις ζωές τους, έστω και στιγμιαία.
Χαιρετισμός με το χέρι στο στήθος
Σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, οι άνθρωποι συχνά χαιρετιούνται τοποθετώντας το δεξί τους χέρι πάνω στο στήθος τους και κάνοντας μια μικρή υπόκλιση. Αυτός ο χαιρετισμός είναι γεμάτος σεβασμό και ταπεινότητα και χρησιμοποιείται συχνά μεταξύ ατόμων που δεν γνωρίζονται καλά ή σε επίσημες περιστάσεις. Συχνά, αποφεύγεται η φυσική επαφή, ιδιαίτερα ανάμεσα σε άτομα του αντίθετου φύλου, καθώς ο πολιτισμός και η θρησκεία επιτάσσουν πιο συντηρητικούς τρόπους συμπεριφοράς.
+1. Τι σημαίνει “hello”;
Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι το ελληνικό «γεια» προέρχεται από τη λέξη «υγεία» και έτσι ο τυπικός μας χαιρετισμός ισοδυναμεί με ευχή για υγιή ζωή. Ποια είναι, όμως, η προέλευση του αγγλικού “hello”, παραλλαγές του οποίου συναντώνται πέραν τις αγγλικής και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες; Η λέξη “hello” προέρχεται από τη μέση αγγλική λέξη “hallow”, η οποία με τη σειρά της έχει ρίζες στην παλαιά αγγλική λέξη “hǽlan”, που σήμαινε «ευλογώ», «υγεία» ή «καλωσορίζω». Το “hǽlan” συνδέεται, επίσης, με την έννοια της ευχής για καλή υγεία ή της παροχής φροντίδας. Η σημερινή μορφή “hello” φαίνεται να προέρχεται από παραλλαγές λέξεων όπως “hallo”, “hullo” ή “hollo”, που χρησιμοποιούνταν τον 16ο αιώνα ως επιφωνήματα για να τραβήξουν την προσοχή κάποιου, συχνά κατά τη διάρκεια του κυνηγιού. Το “hullo”, συγκεκριμένα, ήταν ένα επιφώνημα που χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει έκπληξη ή να φωνάξουν κάποιον από μακριά.
Συμπέρασμα
Οι χαιρετισμοί σε όλο τον κόσμο ποικίλουν και αντανακλούν τις αξίες και τις παραδόσεις κάθε κοινωνίας. Είτε πρόκειται για μια απλή χειραψία, μια υπόκλιση ή ένα φιλί στο μάγουλο, οι χαιρετισμοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη επικοινωνία, διευκολύνοντας την κοινωνική επαφή και την αλληλεπίδραση. Αν και διαφορετικοί, όλοι αυτοί οι τρόποι χαιρετισμού έχουν ένα κοινό στοιχείο: τη διάθεση να εκφράσουν σεβασμό και καλή θέληση απέναντι στους άλλους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Χειραψία: Η ιστορία του χαιρετισμού που κινδυνεύει λόγω κοροναϊού, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Etymology of hello, Online Etymology Dictionary, διαθέσιμο εδώ
- Greeting customs from around the world (and how to do them properly), lonelyplanet.com, διαθέσιμο εδώ
