Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Η οικονομία της Ευρωζώνης, εδώ και αρκετούς μήνες, έχει εισέλθει και σταθεροποιηθεί σε κατάσταση στασιμότητας, συνεχίζοντας, παράλληλα, με ηπιότερο ρυθμό η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, με το κόστος της πολιτικής των υψηλών επιτοκίων να φαίνεται, εν τέλει, μικρό και σχετικά ανώδυνο. Πρόσφατες επιχειρηματικές έρευνες έδειξαν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης έχει επηρεαστεί από τις γεωπολιτικές εντάσεις, την ασθενέστερη παγκόσμια ανάπτυξη και την εύθραυστη καταναλωτική εμπιστοσύνη.
Ειδικότερα, με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα επίσημα στοιχεία, η Ευρωζώνη κατά το β’ τρίμηνο επεκτάθηκε κατά 0,3%, περισσότερο από όσο προβλεπόταν, σύμφωνα με σχετική δημοσκόπηση του Reuters που έδειχνε αύξηση 0,2%, αλλά χαμηλότερο από τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, που ανέμενε ανάπτυξη 0,4%. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους αναλυτές να αυξήσουν ελαφρώς τις πιθανότητες εκ νέου μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ στην επερχόμενη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου.
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, ο δείκτης τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στο 2,6% στην Ευρωζώνη, υψηλότερα από το 2,5% του Ιουνίου, καθώς και από τις εκτιμήσεις των αναλυτών από δημοσκόπηση του Reuters, που τον έδειχναν να παραμένει στα ίδια επίπεδα. Το γεγονός αυτό, αντίστοιχα, λειτούργησε αντίθετα σε σχέση με τα δεδομένα της ανάπτυξης, μειώνοντας την πιθανότητα εκ νέου μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο. Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με τον Ιούνιο, δηλαδή στο 2,9%, ενώ αναμενόταν να σημειωθεί μια ήπια επιβράδυνση.
Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως πρέπει η αγορά να εστιάσει περισσότερο στον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυσκαμψία. Τον Ιούλιο, σε μηνιαία βάση, οι τιμές μειώθηκαν κατά 0,1% και σε ετήσια βάση ανήλθε στο 4%, σύμφωνα με τη Eurostat. Η επιβράδυνση των πιέσεων στις τιμές στις υπηρεσίες θα μπορούσε να είναι αρκετή για να προχωρήσει η ΕΚΤ, σε νέα περικοπή κατά 25 μονάδες βάσης στα επιτόκια πολιτικής της, παρά τις συνεχιζόμενες υπάρχουσες ανησυχίες για την ανελαστικότητά τους. Ωστόσο, λόγω της αναμενόμενης αύξησης της ζήτησης σε πολλές υπηρεσίες στην Ευρώπη λόγω καλοκαιριού, παράλληλα με την επίδραση των Ολυμπιακών Αγώνων, πολλοί αναμενόμουν κλιμάκωση των τιμών στις υπηρεσίες. Το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Isabel Schnabel, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «ο επίμονος πληθωρισμός των υπηρεσιών δείχνει ότι το «τελευταίο μίλι» της καταπολέμησης του πληθωρισμού είναι ιδιαίτερα δύσκολο». Ωστόσο, πρόσθεσε σε συνέντευξή της στη Frankfurter Allgemeine Zeitung ότι ο πληθωρισμός αναμένεται ακόμα να «συγκλίνει σταδιακά» στον στόχο του το επόμενο έτος.
Στους υπόλοιπους βασικούς οικονομικούς τομείς, ο πληθωρισμός της ενέργειας επιταχύνθηκε από 0,2% τον Ιούνιο, σε 1,3% τον Ιούλιο. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων, του αλκοόλ και του καπνού επιβραδύνθηκε στο 2,3%, ενώ το κόστος των άλλων αγαθών αυξήθηκε ελαφρά και αυξήθηκε κατά 0,8%.
Οι αγορές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Κεντρική Τράπεζα είναι πιθανό να προχωρήσει σε μείωση τον Σεπτέμβριο, με τις τιμές των swaps να σηματοδοτούν πιθανότητα 65% ότι το κόστος δανεισμού θα μειωθεί. Η τιμολόγηση μόλις άλλαξε την Τρίτη, αν και η πιθανότητα είναι τώρα μειωμένη από 80% πριν από μερικές εβδομάδες. Η κίνηση των αποδόσεων στην αγορά ομολόγων, που κινούνται αντιστρόφως από τις τιμές, υποδηλώνει ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να αναμένουν αρκετές περικοπές από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Στη Γερμανία, που αποτελεί τη χώρα με τη μεγαλύτερη οικονομία στη ζώνη του ευρώ, και συνεπώς είναι καθοριστικής σημασίας η κατάστασή της και για τις υπόλοιπες χώρες, ο πληθωρισμός έφτασε στο 2,6%, υπερβαίνοντας τις προβλέψεις των οικονομολόγων σε δημοσκόπηση του Reuters, οι οποίοι είχαν προβλέψει πτώση από 2,5% τον Ιούνιο στο 2,4%. To β’ τρίμηνο, επίσης, παρουσίασε μικρή συρρίκνωση, με την παραγωγή να υποχωρεί κατά 0,1%. Η ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία ανέφερε ότι η πτώση αντανακλά χαμηλότερες επενδύσεις σε εξοπλισμό και κτίρια.
Για τον Αύγουστο, οι ενδείξεις δεν φαίνονται πολύ θετικές. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών για τις οικονομίες της Ευρωζώνης και της Γερμανίας έχει καταρρεύσει αυτόν τον μήνα, ενισχύοντας, ωστόσο, την υπόθεση για νέα μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον επόμενο μήνα. Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος ZEW για την Ευρωζώνη υποχώρησε 25,8 μονάδες στις 17,9, αποτελώντας τη μεγαλύτερη πτώση από τον Απρίλιο του 2020.
Η Γερμανία υπέστη τη χειρότερη πτώση του οικονομικού κλίματος τα τελευταία δύο χρόνια. Ο δείκτης ZEW υποχώρησε 22,6 μονάδες σε ένα μήνα για να φτάσει τις 19,2, το χαμηλότερο επίπεδό του από την αρχή του έτους. Η πτώση ήταν σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη από την αναμενόμενη από τους αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg.
Εδώ και αρκετό καιρό, η Γερμανία αποτελεί τον αδύναμο αναπτυξιακό κρίκο στη ζώνη του ευρώ, καθώς παρουσιάζει έντονη δυσκολία ανάκαμψης, έπειτα ειδικά από το πλήγμα της ενεργειακής κρίσης, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παρόλα αυτά, συνεχίζει η οικονομία της να έχει την υψηλότερη πιστοληπτική ικανότητα (ΑΑΑ) και τα κρατικά της ομόλογα να θεωρούνται σημείο αναφοράς για τις χώρες της Ευρωζώνης και όχι μόνο. Σε αυτό, προφανώς, έχουν βοηθήσει και τα υγιή δημόσια οικονομικά, ωστόσο η πιστοληπτική αξιολόγηση επηρεάζεται σημαντικά και από άλλους παράγοντες, όπως η ανάπτυξη, η παραγωγικότητα και οι οικοδομικές προοπτικές.
Συνεπώς, σύμφωνα με την άποψη μερίδας επενδυτών, δεν θεωρείται απίθανη μια μικρή υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Γερμανίας, η οποία θα παρέρχεται όχι από υψηλό χρέος, αλλά από τα αδύναμα θεμελιώδη στοιχεία της και την ανεπάρκεια των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ληφθεί από την Κυβέρνηση. Σε περίπτωση, βέβαια, που επιταχυνθούν οι μειώσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ το επόμενο διάστημα, ενδεχομένως αυτό το σενάριο να εξαλειφθεί. Διαφορετικά, θα χρειαστεί να αναλάβει δράση η ίδια η Κυβέρνηση, ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα υποεπένδυσης που μαστίζει την εγχώρια οικονομία. Η Γερμανία θα πρέπει να προσαρμοστεί ταχύτερα σε νέα παγκόσμια οικονομικά δεδομένα, με την επιβράδυνση της παγκοσμιοποίησης και την επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων με την Κίνα, με την οποία μέχρι σήμερα διατηρούσε ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς, αλλά και την αλλαγή του ρόλου της τελευταίας στη διεθνή εμπορική σκακιέρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Eurozone economy grows 0.3% over second quarter, ft.com, διαθέσιμο εδώ
- Eurozone inflation edges up to 2.6% in July, ft.com, διαθέσιμο εδώ
- Investor expectations plunge in Eurozone, ft.com, διαθέσιμο εδώ
