Της Αντιγόνης Λαπατά,
«Δεν υπάρχει επαχθέστερο βάρος από την ίδια μας την ύπαρξη»
Αγάπη· ένα όμορφο ρούχο. Εμείς το υφάναμε. Και σαν πλανόδιοι μουσικοί, κοιτάζουμε τα πρόσωπα των περαστικών που γοητεύονται στη θέα μας, στο άκουσμα μιας μελωδίας που έγινε αφορμή, για να ερωτευτούμε. Σε κάποιον από αυτούς, ελπίζουμε, το ρούχο θα εφαρμόζει. Εκείνος ή εκείνη θα έρθει στα μέτρα του και θα δικαιώσει τις ώρες που ξοδέψαμε να το φτιάξουμε. Στον Στωικό Εραστή, πέρα από έναν ύμνο σε αυτό το υπέροχο υφαντό που ονομάζεται «έρωτας», βλέπουμε και πώς οι προκαταλήψεις που συνοδεύουν έναν πολιτισμό μπορούν να δημιουργήσουν μπαλώματα στο ρούχο αυτό κάνοντάς το «κουρέλι» που δε θυμίζει σε τίποτα το ύφασμα που με κόπο περιθάλψαμε.
Ποιος είναι αυτός που επέλεξε να εναντιωθεί στα «πιστεύω» του λαού του και με τη βοήθεια της θεάς Τέχνης να εξυμνήσει στο χαρτί την πιο ανθρώπινη πλευρά, αυτή του «ερωτεύεσθαι»; Ο γεννημένος το 1974 μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και ποιητής από τη Σαουδική Αραβία Χαμέντ Μπιν Ακίλ, πολλά άρθρα του οποίου, ως αρθρογράφου της εφημερίδας Shams σε καθημερινή στήλη, έχουν δημοσιευτεί όχι μόνο στη γενέτειρά του, αλλά και σε πολλές αραβικές χώρες. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ποιητικές συναντήσεις και πολιτιστικά φόρουμ παγκοσμίως και είναι ιδρυτικό μέλος της Dar Jedar for Culture and Publishing στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Μετρώντας ήδη άλλα τρία μυθιστορήματα, μελέτες για τη λογοτεχνία της εποχής του και ποιήματα συγκαταλεγμένα στην «Ανθολογία της Σαουδικής Ποίησης», καταλήγει σε ένα συμπέρασμα για τους συγγραφείς· στη μνήμη όλων υπάρχει ένα κενό. Επιλέγει να συμπορευτεί με αυτό το «κενό» προκειμένου να υψώσει το δικό του λάβαρο ανάμεσα στις επιταγές ενός βαθιά συντηρητικού πολιτισμού και της ελευθερίας της νεανικής ανυπόταχτης ψυχής για αποδέσμευση.
Μαριάμ· ένα όνομα σταθμός για τον ήρωά μας. Δεν ήταν μόνο τα μακριά μαύρα μαλλιά της και τα κατακόκκινα χείλη της που τον σαγήνευσαν, αλλά κυρίως το θάρρος της να τον διεκδικήσει. Ενάντια σε μία κοινωνία, όπου η θέση της γυναίκας είναι κατ’ εξοχήν μειονεκτικότερη, η Μαριάμ έχει στο περιβάλλον της πολλά παραδείγματα γυναικών που θα μπορούσαν να την αποτρέψουν από τις ερωτικές περιπτύξεις. Τίποτα, όμως, δεν την εμποδίζει να βιώσει στο έπακρο ένα συναίσθημα με όλο τον ρομαντισμό που ζωντανεύει μέσα από τη νιότη μιας αλλοτινής εποχής. Ο ήρωάς μας ανέκαθεν προβληματιζόταν για τις «αξίες» με τις οποίες συμπορευόταν, χωρίς καμία αντίσταση κάθε οικογένεια. Παρατηρώντας τους ανθρώπους στην πόλη της Τζέντα αναρωτιέται και αμφισβητεί· είναι άραγε αυτή η επιβεβλημένη ηθική μία ασπίδα σωτηρίας που πάνω της θα στηριχθούν οι ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο ή μήπως είναι η άρνηση των ανθρώπων για την ανθρώπινη φύση τους, η αχόρταγη επιθυμία να απαρνηθούν οποιαδήποτε απόλαυση και να παρουσιαστούν ενάρετοι;
Ξετυλίγοντας αυτές του τις σκέψεις, ο συγγραφέας βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία μέσα από την ιστορία μίας άλλης κοπέλας, της Λατίφα, αφενός να προβάλει, και αφετέρου να καταδικάσει τη μεταχείριση των γυναικών σε μία οπισθοδρομική κοινωνία. Με την υπόνοια ότι ως γυναίκα είχε ήδη σεξουαλικές επαφές πριν τον γάμο της, η κατάληξη είναι γνωστή· ξεγραμμένη από την οικογένειά της και μη μπορώντας να γλυτώσει από το βίαιο χέρι του συζύγου της, ο θυμός της μετατράπηκε σε πείσμα και συνάμα παραίτηση. Ως πότε θα θρηνούμε το χαμόγελο αυτών των γυναικών; Ως πότε στο όνομα οποιασδήποτε θρησκείας και χάριν ποιας «ενάρετης» ζωής τελικά θα θυσιάζεται κάθε προσπάθεια ανεξαρτησίας από τα δεσμά των «πρέπει» προηγούμενων γενεών;
Όλοι αυτοί οι προβληματισμοί να λαμβάνουν χώρα κάτω από τη γλυκιά μελωδία που προσφέρει ένας δεξιοτέχνης του ούτι… και πράγματι, η ζωή πολλές φορές μιμείται την Τέχνη, όπως είχε πει και ο Oscar Wilde. Ο μουσικός δεν μπορούσε να παίξει κατά παραγγελιά. Ιερή είναι η στιγμή που ανακαλύπτεις πως μέσα από τις νότες μπορείς να πεις πράγματα που δεν είχες βρει τρόπο να εκφράσεις. Γιατί μια ζωή μπορεί να μην φτάνει για να αποτυπώσεις τα συναισθήματα που σου γεννά η μουσική, όμως λίγα λεπτά μελωδίες αρκούν, για να εξιστορήσεις τα πάθη μιας ζωής. Άραγε πόσο να μοιάζει η μουσική με την αγάπη; Δεν ερωτεύεσαι «κατά παραγγελιά». Πρέπει να δοθείς ολοκληρωτικά, να νιώσεις αυτήν την έκσταση, την ακατανίκητη επιθυμία και συνάμα την αθεράπευτη μελαγχολία κι ύστερα να πεις «ευχαριστώ» που μπορείς ακόμα και αισθάνεσαι, που μπορείς ακόμα και συγκινείσαι.
Ο Δάσκαλος κουράστηκε. Προσπάθησε, ειλικρινά, πολύ για να σώσει κάτι από καιρό ξεχασμένο. Δεν ήταν έτοιμος ο κόσμος για τις διδαχές του. Τρεις φορές θα τον αρνηθούν ως και οι πιο πιστοί του μαθητές.
Από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια σε μετάφραση Πέρσας Κουμούτση ένα βιβλίο που θα αγγίξει και τις δικές σας ευαίσθητες χορδές, έστω και αν κρύβονται σαν τον παράνομο έρωτα των δύο εραστών μας. Ίσως να περιμένουν την κατάλληλη στιγμή, το κατάλληλο τραγούδι, για να εμφανιστούν στην «εποχή των λουλουδιών»…
