Της Νικολίνας Κουλούρη,
Η εκπαίδευση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στο να μαθαίνουμε γράμματα και αριθμούς. Στην πραγματικότητα, ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είναι η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης. Αυτή, βέβαια, συχνά παραμελείται υπέρ της ακαδημαϊκής επίδοσης. Για να μπορέσει κανείς όμως να την μεταδώσει, οφείλει πρωτίστως να γνωρίζει το περιεχόμενο του όρου. Ως τι λοιπόν ορίζουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη;
Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, καθώς και τα συναισθήματα των άλλων. Λαμβάνει υπόψιν δεξιότητες, όπως είναι η ενσυναίσθηση, η κοινωνική επίγνωση και η διαχείριση των σχέσεων. Όταν τα παιδιά αναπτύσσουν αυτές τις δεξιότητες, γίνονται καλύτερα προετοιμασμένα για να αντιμετωπίσουν πιθανές προκλήσεις σε όλα τα στάδια της ζωής.
Αν αυτή, λοιπόν, εφαρμοστεί με σωστό τρόπο, μπορεί να βελτιώσει ριζικά τα σύγχρονα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί και μέσα από έρευνες, καθώς φαίνεται ότι τα παιδιά με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη έχουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Όταν τα παιδιά μπορούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, είναι πιο συγκεντρωμένα και λιγότερο πιθανό να αποσπαστούν από τις αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις. Αυτό τους επιτρέπει να αφοσιώνονται περισσότερο στις σχολικές τους υποχρεώσεις και να επιτυγχάνουν υψηλότερους βαθμούς.
Πέρα από τον κλάδο της εκπαίδευσης, η συναισθηματική νοημοσύνη βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, όπως η ενσυναίσθηση και η επικοινωνία. Αυτές οι δεξιότητες είναι απαραίτητες για τη δημιουργία και τη διατήρηση υγιών σχέσεων με τους συνομηλίκους τους. Τα παιδιά που είναι ικανά να κατανοήσουν και να ανταποκριθούν στα συναισθήματα των άλλων είναι πιο πιθανό να γίνουν κοινωνικά αποδεκτά και να αποφύγουν τις συγκρούσεις.
Επίσης, η εκπαίδευση τείνει να είναι αγχωτική για πολλά παιδιά, ειδικά όταν πρόκειται για εξετάσεις και άλλες σχολικές υποχρεώσεις. Η συναισθηματική νοημοσύνη διδάσκει στα παιδιά πώς να διαχειρίζονται αυτό το παρατεταμένο άγχος και την πίεση. Με την ανάπτυξη στρατηγικών αυτορρύθμισης, τα παιδιά μπορούν να παραμείνουν ήρεμα και συγκεντρωμένα, ακόμη και σε δύσκολες καταστάσεις, βελτιώνοντας υποσυνείδητα και την αυτοπεποίθησή τους.
Καθώς φαίνεται η σημασία της συναισθηματικής νοημοσύνης δεν περιορίζεται ρητά σε οφέλη που αφορούν τα σχολικά θρανία, αλλά μπορεί να θεωρηθεί τρόπος ζωής και μετέπειτα από τα σχολικά χρόνια. Για αυτό, είναι σημαντικό γονείς και εκπαιδευτικοί να στοχεύουν σε αυτή. Οι γονείς μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης στο σπίτι, ενώ οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν ένα θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον στο σχολείο.
Οι γονείς μπορούν να εμπλέκονται ενεργά στις σχολικές δραστηριότητες και να συνεργάζονται με τους δασκάλους για να ενισχύσουν τα προγράμματα συναισθηματικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να προσφέρουν ενημερωτικές συνεδρίες και εργαστήρια για τους γονείς, βοηθώντας τους να κατανοήσουν πώς μπορούν να υποστηρίξουν καλύτερα τα παιδιά τους. Τα παιδιά χρειάζονται ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον για να αισθάνονται άνετα να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να δημιουργήσουν έναν χώρο όπου τα παιδιά νιώθουν ότι ακούγονται και εκτιμώνται.
Επίσης, σημαντικό είναι να τονιστεί πως τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας τους ενήλικες γύρω τους. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι πρότυπα συναισθηματικής νοημοσύνης, δείχνοντας ενσυναίσθηση, αυτορρύθμιση και θετικές κοινωνικές δεξιότητες στην καθημερινή τους ζωή. Σίγουρα, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, αλλά μπορούν να γίνουν ευκαιρίες για μάθηση.
Αποτελεσματική τεχνική στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι τα παιχνίδια ρόλων, αφού μπορούν να είναι ένας διασκεδαστικός και αποτελεσματικός τρόπος για να διδάξει ο εκπαιδευτικός. Μέσα από την αναπαράσταση διαφορετικών καταστάσεων, τα παιδιά μπορούν να εξασκηθούν στην αναγνώριση και διαχείριση των συναισθημάτων τους.
Ενώ η ενσωμάτωση της συναισθηματικής νοημοσύνης στην εκπαίδευση παρουσιάζει πολλά οφέλη, το μυστικό της επιτυχίας είναι να διασφαλιστεί η συνέχιση αυτής της εκπαίδευσης καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής ζωής των παιδιών. Είναι σημαντικό να υπάρξει μια συνεπής και συνεχής προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους — γονείς, εκπαιδευτικούς και σχολικά συστήματα — για να υποστηριχθεί η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων.
Η σημασία αυτής της δεξιότητας να εδραιωθεί, στηρίζεται στο ότι η κοινωνία μας γίνεται όλο και πιο σύνθετη, η ανάγκη για άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Ως εκ τούτου, η επένδυση στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών μας δεν είναι μόνο ευεργετική για τα ίδια τα παιδιά, αλλά και για το μέλλον της κοινωνίας μας.
Η καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, υπομονή και αφοσίωση. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας μπορούν να είναι εξαιρετικά και να δημιουργήσουν ένα θετικό αντίκτυπο στις ζωές των παιδιών μας. Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουμε τη σημασία της συναισθηματικής νοημοσύνης και να την εντάξουμε στην εκπαίδευση με τον ίδιο ζήλο που κυνηγάμε τις ακαδημαϊκές επιτυχίες;
