Του Κωνσταντίνου Γκότση,
«Μαύρη Δευτέρα» χαρακτηρίστηκε η 5η Αυγούστου για το Χρηματιστήριο Αθηνών, όπως και για τις περισσότερες δημόσιες αγορές μετοχών διεθνώς, με πολλούς δείκτες να πλησιάζουν διψήφια ποσοστά απωλειών και κάποιοι άλλοι να τα καταγράφουν, όπως στο Χρηματιστήριο του Τόκιο. Μάλιστα, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 βρέθηκε σε χαμηλό 6μήνου, αν και η πτώση του (-2,2%) ήταν σχετικά μικρή σε σχέση με αυτήν άλλων δεικτών. Η μεγάλη διόρθωση, που είχε ξεκινήσει ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα όχι απλά επεκτάθηκε, αλλά εντάθηκε κατακόρυφα, με τον δείκτη VIX να ξεπερνά τις 65 μονάδες.
Το έντονο αυτό sell-off επήλθε έπειτα από τις ανησυχίες για ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, λόγω της μη αναμενόμενης επιδείνωσης της αμερικανικής αγοράς εργασίας και του τομέα της μεταποίησης, ενώ, παράλληλα, οι ηγέτες του πρόσφατου πολύμηνου «ράλι» στη Wall Street (δηλαδή, ορισμένοι από τους επιφανούς τεχνολογικούς κολοσσούς) απογοήτευσαν με τα πρόσφατα αποτελέσματά τους, υποβαθμίζοντας, έτσι, η αγορά τις επικείμενες αποδόσεις των επενδύσεων σε τεχνητή νοημοσύνη.
Ειδικότερα, όσον αφορά την αγορά, εργασίας, ο κινητός μέσος όρος 3μήνου της ανεργίας στην αμερικανική οικονομία καταγράφηκε σε ποσοστό κατά 0,5% υψηλότερο από το χαμηλό έτους, γεγονός που σύμφωνα με τον Sham Rule, υποδηλώνει ύφεση. Επιπλέον, μέσα στο προηγούμενο σαββατοκύριακο, γνωστοποιήθηκε πώς πραγματοποιήθηκε μεγάλος όγκος πωλήσεων μετοχών από τον μεγαλοεπενδυτή Warren Baffet, με επίκεντρο τίτλους της Apple.
Συγχρόνως, η όξυνση των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή, με επίκεντρο τις διαμάχες Ιράν-Ισραήλ με αφορμή τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, συμβάλει περαιτέρω στην αποσταθεροποίηση της αγοράς, πιέζοντάς την πτωτικά λόγω των αύξησης των κινδύνων και της αβεβαιότητας, αν και σε μικρότερο βαθμό, καθώς, όπως φαίνεται, η εστίαση των επενδυτών βρίσκεται στα μακροοικονομικά και τα εταιρικά αποτελέσματα τη δεδομένη περίοδο. Αυτό υποδηλώνεται από το (θετικό) γεγονός της μείωσης της τιμής του πετρελαίου (σε χαμηλά 8μήνου), παρά τα διαφαινόμενα ενδεχόμενα διαταραχών της προσφοράς του.
Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί το κλείσιμο στρατηγικών carry trade, που χρησιμοποιούσαν μέχρι πρότινος πολλά hedge funds, στην αγορά του ιαπωνικού γιεν, ως αποτέλεσμα της ανατίμησής του, ειδικά έναντι του δολαρίου, εξέλιξη που σε πολλές περιπτώσεις οδήγησε σε margin calls (απαίτηση αύξηση των εξασφαλίσεων). Ευρύτερα, η περιοριστική πολιτική της Τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ), που έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Μάρτιο, φαίνεται να είχε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της κατάστασης, καθώς ωθεί σημαντικά το νόμισμά της σε ανατίμηση, κάτι που αλλάζει τα δεδομένα στην αγορά, ενώ διαμορφώνονται προσδοκίες για μια πιο ταχεία «χαλάρωση» της πολιτικής της Fed (που θα επιφέρει υποτίμηση του δολαρίου), εξαιτίας του κινδύνου ύφεσης. Τα παραπάνω, εν τέλει, θεωρήθηκαν ως η βασική αιτία του sell-off τη Δευτέρα.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 6,27% στις 1.341,23 μονάδες, ενώ είχε φτάσει μέχρι τις 1.320,77 μονάδες (-7,70%). Παρόμοια ήταν η πτώση στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, με τον FTSE 25 να υποχωρεί κατά 6,53% στις 3.260,81 μονάδες, καθώς και στη μεσαία, όπου ο Mid Cap απώλεσε 6,29%. Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών εκτινάχθηκε σε υψηλά επίπεδα, ειδικά για τα δεδομένα του Αυγούστου, στα € 235,1 εκατ., εκ των οποίων μόνο τα € 11,1 εκατ. ήταν προσυμφωνημένες συναλλαγές. Ο όγκος των συναλλαγών ανήλθε στα 56,04 εκατ. κομμάτια. Ως αποτέλεσμα της «βουτιάς» με την ταυτόχρονη ραγδαία αύξηση του τζίρου, η κεφαλαιοποίηση του χρηματιστήριου κατά τη συνεδρίαση μειώθηκε κατά € 5,938 δις!
Μεγαλύτερες της αγοράς ήταν οι απώλειες για τις τράπεζες, με τον κλαδικό τους δείκτη να χάνει 7,56% και να κλείνει στις 1.159,77 μονάδες. Να σημειωθεί, μάλιστα, σε αυτό το σημείο πως όλοι οι βασικοί δείκτες, παρά τις μεγάλες τους απώλειες, απείχαν σημαντικά από τα χαμηλά ημέρας. Στον Large Cap, αλλά και ευρύτερα στην αγορά, το μεγαλύτερο μέρος της συναλλακτικής δραστηριότητας αφορούσε τους τίτλους των Melten, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ και ΟΤΕ, οι οποίοι ήταν και τα βασικότερα «βαρίδια».
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως λόγω αυτής της αναταραχής στην αγορά και των μεγάλων ρευστοποιήσεων, άρθηκε η υποχρέωση των market makers (ειδικοί διαπραγματευτές) να θέτουν εντολές στην αγορά παραγώγων και την άμεση αγορά (spot) κατά την περίοδο της υψηλής διακύμανσης. Ουσιαστικά, το ΧΑ βρέθηκε σε κατάσταση fast market, κατά τη διάρκεια της οποίας η αγορά παρουσιάζει ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα μεταβλητότητας και μεγάλες συναλλαγές (heavy trading) και, συνεπώς, παύουν να ισχύουν κάποιοι κανόνες και περιορισμοί για τους διαμεσολαβητές της αγοράς.
Την Τρίτη το Χρηματιστήριο Αθηνών κατάφερε να ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, καθώς κατευνάστηκε η κατάσταση στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο, η Λεωφόρος Αθηνών διαφοροποιήθηκε θετικά από την ευρωπαϊκή αγορά, με την τελευταία να παρουσιάζει μηδαμινά κέρδη (ο Stoxx 600 πρόσθεσε 0,3%), λόγω της διατήρησης της επιφυλακτικότητας από το επενδυτικό κοινό. Αξίζει να αναφερθεί και η ανάκαμψη του ιαπωνικού Nikkei, ο οποίος τη Δευτέρα κατακρημνίστηκε, κερδίζοντας 10,2%.
Πιο συγκεκριμένα, στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 1,98% στις 1.367,78 μονάδες, αν και ενδοσυνεδριακά είχε σημειώσει κέρδη 3,16% (στις 1.383,6 μονάδες). Η υψηλή κεφαλαιοποίηση υπεραπέδωσε της αγοράς, με τον FTSE 25 να ενισχύεται κατά 2,24% στις 3.333,85 μονάδες. Η μεσαία κεφαλαιοποίηση ανέκαμψε και αυτή σημαντικά, ωστόσο σε μικρότερο βαθμό, με τον Mid Cap να ανεβαίνει κατά 1,57%. Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών, αν και χαμηλότερη από αυτήν της Δευτέρας, διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα, στα € 161,78 εκατ., εκ των οποίων μόνο τα € 9,9 εκατ. ήταν προσυμφωνημένες συναλλαγές. Ο όγκος των συναλλαγών ανήλθε στα 39,63 εκατ. κομμάτια.
Οι τράπεζες υποαπέδωσαν της αγοράς, με τον κλαδικό τους δείκτη να κερδίσει 1,88%, ανεβαίνοντας στις 1.181,61 μονάδες. Οι βασικότερες στηρίξεις παρουσιάστηκαν από την Πειραιώς (+3,51%), τη Eurobank (+2,2%) και την Alpha Bank (+1,82%). Στον υπόλοιπο Large Cap ισχυρή ήταν η άνοδος για τη Melten (+4,97%) και τον ΟΤΕ (+5,49%). Επίσης, σε αντίθεση με τη Δευτέρα που όλα τα blue chips έκλεισαν με αρνητικό πρόσημο, την Τρίτη έκλεισαν όλα σε θετικό έδαφος.
Την Τετάρτη το Χρηματιστήριο Αθηνών κινήθηκε με παρόμοιους ρυθμούς, ανακτώντας κι άλλο μέρος των απωλειών του, καθώς έλαβε επικουρική ώθηση από τη σημαντικά θετική κίνηση στην ευρωπαϊκή αγορά, όπου ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 παρουσίασε τη μεγαλύτερη απόδοσή τους τελευταίους 9 μήνες. Η εικόνα βελτιώθηκε περαιτέρω κατά τις τελευταίες ώρες των διαπραγματεύσεων, από την άνοδο στη Wall Street.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 1,94% στις 1.394,29 μονάδες, αν και ενδοσυνεδριακά είχε κινηθεί επίσης υψηλότερα (+2,31%). Υποαπέδωσε ελαφρώς η υψηλή κεφαλαιοποίηση, με τον FTSE 25 να ενισχύεται κατά 1,81% στις 3.394,2 μονάδες. Η μεσαία, αντιθέτως, υπεραπέδωσε, καθώς ο Mid Cap έκλεισε κατά 2,72% υψηλότερα. Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών διαμορφώθηκε σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα, στα € 107,5 εκατ., με τη συμμετοχή των προσυμφωνημένων συναλλαγών να είναι μηδαμινά, καθώς η αξία τους δεν άγγιξε καν τα € 1 εκατ. Ο όγκος των συναλλαγών ανήλθε στα 22,27 εκατ. κομμάτια.
«Άλμα» σημείωσαν οι τράπεζες, βρίσκοντας ξανά τα «πατήματά» τους, με τον κλαδικό τους δείκτη να κερδίσει 2,96%, ανεβαίνοντας στις 1.216,56 μονάδες. Σημαντικές στηρίξεις δόθηκαν ξανά από την Πειραιώς (+3,89%), ακολουθώντας μετά οι υπόλοιπες συστημικές τράπεζες κατά σειρά: Εθνική (+3,02%), Eurobank (+2,56%) και Alpha Bank (+2,31%). Στον υπόλοιπο Large Cap, ξεχώρισαν θετικά η Aegean (+5,32%), η Cenergy (+3,26%) και ο ΟΠΑΠ (+2,39%).
Η Euroxx Securities αναθεώρησε προς τα πάνω τις τιμές-στόχους των μετοχών των συστημικών τραπεζών κατά την πρόσφατη έκθεσή της, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, εκτιμώντας, μάλιστα, περιθώριο ανόδου μεταξύ 40% με 67%. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως, σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, οι μετοχές των ελληνικών συστημικών τραπεζών διαπραγματεύονται με «έκπτωση» 20% με 30% συγκριτικά με τους τίτλους των τραπεζών της Ευρώπης, κάτι που δεν συνάδει με τις μακροοικονομικές επιδόσεις της χώρας, της πιστωτικής επέκτασης και της ενίσχυσης των δεικτών ROTE σε επίπεδα 13-14%, όπως αναφέρει. Επιπλέον, υπογράμμισε τις διανομές μερισμάτων, έπειτα από πολλά χρόνια, και τα ισχυρά θεμελιώδη τους κατά το β’ τρίμηνο.
Στο μέτωπο των εταιρικών αποτελεσμάτων, από τις εταιρείες του FTSE 25, ΟΤΕ (-0,68%) και Coca Cola (-1,02%) ανακοίνωσαν τα αποτελέσματά τους για το β΄ τρίμηνο, τα οποία δεν ήταν ιδιαιτέρως θετικά, με αποτέλεσμα να αποτελέσουν τα μοναδικά blue chips που έκλεισαν αρνητικά. Στο επίκεντρο βρέθηκαν και τα αποτελέσματα της ΔΕΗ (+1,27%), τα οποία ανακοίνωσε την Τρίτη μετά το κλείσιμο του ΧΑ, που ήταν υψηλότερα των προσδοκιών.
Την Πέμπτη το Χρηματιστήριο Αθηνών διέκοψε τη διήμερη ανάκαμψή του, καθώς σημειώθηκαν εκ νέου κάποιες πτωτικές πιέσεις από ξένα χρηματιστήρια (με επίκεντρο το τελευταίο κλείσιμο της Wall Street που ήταν αρνητικό). Γενικότερα, ωστόσο, στην Ευρώπη η αγορά παρουσίασε μεικτή εικόνα.
Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 0,85% στις 1.382,46 μονάδες, ενώ ενδοσυνεδριακά είχα βρεθεί βαθύτερα (-1,36%). Παρόμοια ήταν η πτώση για την υψηλή κεφαλαιοποίηση, με τον FTSE 25 να υποχωρεί κατά 0,88% στις 3.364,32 μονάδες. Στον αντίποδα, θετικά διαφοροποιήθηκε η μεσαία κεφαλαιοποίηση, με τον Mid Cap να προσθέτει 0,22%. Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών συνέχισε την πτωτική της πορεία, καθώς διαμορφώθηκε στα € 99,7 εκατ., εκ των οποίων τα € 6,67 εκατ. ήταν προσυμφωνημένες συναλλαγές. Ο όγκος των συναλλαγών ανήλθε στα 20,2 εκατ. κομμάτια.
Ηπιότερες ήταν οι απώλειες για τις τράπεζες, με τον κλάδικό τους δείκτη να χάνει 0,62%, κλείνοντας στις 1.208,97 μονάδες. Ωστόσο, ενδοσυνεδριακά είχα βρεθεί να διαπραγματεύονται μέχρι και τα επίπεδα των 1.189 μονάδων (-2,25%). «Βαρίδια» του κλάδου ήταν η Alpha Bank (-1,65%) και η Εθνική (-1,48%). Στον Large Cap, στο επίκεντρο των ρευστοποιήσεων βρέθηκε η Jumpo (-5,3%), καθώς την Τετάρτη αναθεώρησε προς τα κάτω τους στόχους της για φέτος, από αύξηση 8% πριν σε +4%. Επίσης, μεγάλες ήταν οι απώλειες για τη Motor Oil (-3,86%), από την οποία οι επενδυτές «έτρεξαν» να κατοχυρώσουν τα κέρδη του προηγούμενου διήμερου. Στον αντίποδα, οι σημαντικότερες στηρίξεις στον Large Cap προήλθαν από τον ΟΠΑΠ (+1,23%).
Με οριακή άνοδο ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις την Παρασκευή το Χρηματιστήριο Αθηνών, ρίχνοντας σημαντικά τη συναλλακτική του δραστηριότητα. Σε επίπεδο εβδομάδα, ωστόσο, η ελληνική αγορά δεν κατάφερε να καλύψει τις απώλειές της, παρά τον σημαντικό περιορισμό τους, ενώ, στον αντίποδα, η ευρωπαϊκή αγορά, σημειώνοντας 4 σερί θετικές συνεδρίες μετά τη «Μαύρη Δευτέρα», διέγραψε την πτώση της, με τον Stoxx 600 να κλείνει με εβδομαδιαία κέρδη 1,16%.
Ειδικότερα, στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 0,06% 1386 μονάδες, ενώ ενδοσυνεδριακά είχε παρουσιάσει άνοδο μέχρι 0,88% (1.394,64 μονάδες τα υψηλά ημέρας). Οριακά θετική ήταν η μεταβολή και για την υψηλή κεφαλαιοποίηση, όπου ο FTSE 25 ενισχύθηκε κατά 0,04% στις 3.365,54 μονάδες. Χωρίς μεταβολή έκλεισε η μεσαία κεφαλαιοποίηση, με τον Mid Cap να ολοκληρώνει την εβδομάδα στις 2.199,92 μονάδες. Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών υποχώρησε σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στα € 75 εκατ., εκ των οποίων τα € 25,6 εκατ., μάλιστα, ήταν από προσυμφωνημένες συναλλαγές (τα € 19,2 εκατ. αφορούσαν μόνο τη μετοχή της Jumbo). Ο όγκος των συναλλαγών ανήλθε στα 14,66 εκατ. κομμάτια.
Οι τράπεζες υπεραπέδωσαν σημαντικά της αγοράς, με τον κλαδικό τους δείκτη να κερδίζει 0,28%, κλείνοντας στις 1.212,33 μονάδες. Οι βασικότερες στηρίξεις στον κλάδο προήλθαν από την Εθνική (+0,8%).
Συνοψίζοντας, την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 3,33%.
