Της Ιωάννας Τσούκλα,
Όπως ορίζουν και οι διατάξεις ΑΚ 810 επ.: «Με τη σύμβαση του χρησιδανείου ο ένας από τους συμβαλλομένους (χρήστης) παραχωρεί στον άλλο τη χρήση πράγματος χωρίς αντάλλαγμα και αυτός (χρησάμενος) έχει υποχρέωση να αποδώσει το πράγμα μετά τη λήξη της σύμβασης». Το χρησιδάνειο, σύμβαση χαριστική, ενοχική και διαρκής καταρτίζεται έστω και άτυπα περιλαμβάνοντας φάσμα κινητών και ακινήτων ως αντικείμενο ενδιαφέροντος με τον χρήστη να παραχωρεί τη χρήση του πράγματος χωρίς αντάλλαγμα στον χρησάμενο, ο τελευταίος δε έχει την υποχρέωση να αποδώσει το πράγμα στον χρήστη μετά τη λήξη της σύμβασης. Η συγκεκριμένη μάλιστα σύμβαση δεν απαιτείται να περιβληθεί κανέναν τύπο, αρκεί δε μάλιστα να συνάγεται και σιωπηρά από τις πράξεις των αντισυμβαλλομένων η ύπαρξή της. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια άτυπη σύμβαση, έστω και αν αφορά σε ακίνητο.
Το στοιχείο του άνευ ανταλλάγματος δανεισμού αποτελεί ουσιώδη όρο για τη σύσταση της συμβάσεως του χρησιδανείου, διότι αν συμφωνήθηκε «αντάλλαγμα», η σύμβαση αυτή δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως χρησιδάνειο, αλλά κατά τις περιστάσεις ως μισθωτική συμφωνία ή άλλη μικτή συμβατικού χαρακτήρα που δεν εμπίπτει πάντως στις ρυθμίσεις περί χρησιδανείου. Ο χρησάμενος δε γίνεται και νομέας του πράγματος, αλλά ασκεί μόνο την κατοχή του αντικειμένου που του παραχωρήθηκε.
Επίσης, θεωρείται αντιπρόσωπος στη νομή που ασκεί ο κύριος του πράγματος. Εννοείται, μάλιστα, ότι ο πρώτος δε γίνεται ούτε και κύριος του παραχωρηθέντος πράγματος, αφού η κυριότητα παραμένει στον χρήστη. Ο τελευταίος, απλώς, στερείται όσο διαρκεί η έννομη αυτή σχέση του δικαιώματος της άσκησης της διεκδικητικής αγωγής, διότι μπορεί να αποκρουστεί από τον χρησάμενο με την ένσταση της ΑΚ 1095.
Αν ο χρησάμενος δεν αποδίδει το πράγμα μετά τη λήξη του χρόνου παραχώρησης εκ μέρους του κυρίου του, ο τελευταίος έχει τη διακριτική ευχέρεια να ασκήσει είτε τη διεκδικητική αγωγή είτε την αγωγή που προβλέπουν οι διατάξεις περί χρησιδανείου. Μπορεί, ακόμα, να ασκήσει την αγωγή αποβολής από τη νομή κατά τις ΑΚ 984 και 987, εφόσον η παρακράτηση του πράγματος ή η παραμονή στο ακίνητο εκ μέρους του κατόχου συνιστά παράνομη κατάσταση αποβολής του νομέα από το αντικείμενο που του ανήκει κατά κυριότητα.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει η άσκηση του δικαιώματος απόδοσης του πράγματος να σέβεται τις αρχές της καλής πίστης και να τις υπηρετεί (ΑΚ 281). Εξ αυτού προκύπτει ότι μια αγωγή που απευθύνεται σε έναν χρήστη και σκοπεύει μόνο να τον βλάψει οικονομικά ή επιχειρηματικά χωρίς καμία άρνηση παράδοσης του πράγματος εκ μέρους του τελευταίου θα πρέπει να απορριφθεί πρωτίστως ως αντικείμενη στην ΑΚ 281 και, άρα, ως καταχρηστική. Εξάλλου ορίζεται ρητά ότι, «ο χρησάμενος δεν ευθύνεται για φθορά ή μεταβολές του πράγματος, που προέρχονται από τη συμφωνημένη χρήση», κατά δε τη διάταξη του άρθρου 815 ΑΚ, «το χρησιδάνειο, αν δεν ορίστηκε η διάρκεια της σύμβασης, λήγει μόλις ο χρησάμενος κάνει χρήση του πράγματος ή περάσει ο χρόνος κατά τον οποίο μπορεί να κάνει χρήση».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Χρησιδάνειο: Έννοια και Σύσταση, efotopoulou.gr. Διαθέσιμο εδώ.
