Της Μαίρης Μορέλλα,
Η τέχνη αποτελεί πηγή έκφρασης και δημιουργικότητας για όλο το φάσμα των ηλικιών ανεξαιρέτως. Ήδη από τα ευαίσθητα χρόνια της παιδικής ηλικίας, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με διάφορες μορφές τέχνης, συχνά χωρίς να υπάρχει πλήρης επίγνωση της διαδικασίας, τελώντας τη ασυνείδητα. Από το πρώτο άκουσμα μιας νότας ενός νανουρίσματος έως και τη στιγμή που ένα παιδί θα πιάσει έναν μαρκαδόρο στο χέρι του για να κάνει τις πρώτες μουτζούρες σε μια λευκή κόλλα χαρτί, ξεκινάει ένα ταξίδι έκφρασης και αυτό-ανακάλυψης του κόσμο.
Η επαφή με καλλιτεχνικές δραστηριότητες όπως ο χορός, το τραγούδι, η ζωγραφική ακόμη και προσπάθεια ένταξης σε παιχνίδια ρόλων, αποτελεί μια οδό, η οποία θα οδηγήσει το παιδί στα μονοπάτια της έκφρασης των εσωτερικών σκέψεων και συναισθημάτων. Αυτά τα καλλιτεχνικά εγχειρήματα μπορεί να μοιάζουν τυχαία, αυθόρμητα ή ακόμη και χωρίς συνοχή. Ωστόσο, συντελούν σε πολλές πτυχές της καθολικής ανάπτυξης ενός παιδιού. Μέσα από την τέχνη στα παιδιά μαθαίνουν το πώς να επικοινωνούν μη λεκτικά, εκφράζοντας συναισθήματα που πιθανόν να μην είναι σε θέση να εκφράσουν με λέξεις. Η διαδικασία αυτή είναι ζωτικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψιν την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης και τη δυνατότητα που προσφέρεται για διευκόλυνση της έκφρασης του παιδιού.
Η γνωστική ανάπτυξη των παιδιών ενισχύεται, επίσης, μέσω της δημιουργίας τέχνης. Η προσπάθεια που αφορά τη δημιουργία ενός έργου από το μηδέν, προάγει όχι μόνο την κριτική σκέψη, αλλά ενισχύει και τις στρατηγικές που υιοθετεί ένα παιδί σχετικά με την επίλυση προβλημάτων. Στην τέχνη δεν υπάρχουν περιορισμοί. Έτσι, όταν ένα παιδί επιλέγει να ζωγραφίσει τη θάλασσα ροζ αντί για γαλάζια ή να δημιουργήσει ένα νοητό «πλασματάκι» από πλαστελίνη, χρησιμοποιεί τη φαντασία του, προκειμένου να πειραματιστεί και να δημιουργήσει μια δική του πραγματικότητα.
Η λεπτή κινητικότητα είναι ακόμη μια σημαντική ικανότητα της παιδικής ηλικίας που μπορεί να καλλιεργηθεί κυρίως με την τέχνη. Η ακρίβεια που χρειάζεται για ένα παιδικό χέρι να κρατήσει έναν μαρκαδόρο και να κάνει σχέδια με αυτόν ή η λεπτομέρεια κατά το κόψιμο με ψαλίδι εμπλέκει πολλές ασυνείδητες διεργασίες ταυτόχρονα. Υπάρχει ταυτόχρονος συντονισμός του ματιού με το χέρι ενώ παράλληλα εξασκείται και η ακρίβεια. Οι δεξιότητες αυτές κρίνονται απαραίτητες για την ολοκλήρωση μικρών καθηκόντων της καθημερινότητας και η καλλιτεχνική ενασχόληση είναι ένας διασκεδαστικός τρόπος για να αναπτυχθούν.
Παρά τα οφέλη της τέχνης στη ζωή των παιδιών, η τεχνολογία έχει καταφέρει να τρυπώσει σε αυτή τη σχέση και να απομακρύνει τη νέα γενιά από τη δημιουργική έκφραση. Οι οθόνες έχουν αντικαταστήσει τα περισσότερα απτά εργαλεία όπως τα πινέλα, τις μπογιές, τον πηλό, ήδη στο περιβάλλον του σπιτιού, έχοντας κάνει αισθητή την εμφάνισή τους και στους σχολικούς χώρους. Σίγουρα, οι γρήγορες εικόνες, τα χρώματα και ο ρεαλισμός που προσφέρει μια οθόνη προτιμώνται περισσότερο από τον εύπλαστο εγκέφαλο ενός παιδιού. Η ψηφιακή τέχνη, ωστόσο, δύσκολα μπορεί να μιμηθεί την παραδοσιακή δημιουργία. Οι υφές, οι μυρωδιές και η ικανοποίηση που προσφέρει ένα απτό ολοκληρωμένο έργο συνδυάζουν τις αισθήσεις με έναν τρόπο ακατόρθωτο για μια οθόνη.
Αναμφισβήτητα η τέχνη αποτελεί συνοδοιπόρο κατά την ανάπτυξη των παιδιών που τα βοηθάει να εξελίσσονται σωματικά, νοητικά και ψυχικά. Οποιαδήποτε μορφή της, προσφέρει διαφορετικά οφέλη στα παιδιά, τα οποία αποκομίζουν παράλληλα και οι ενήλικες που τα ενθαρρύνουν στην ενασχόληση. Η δημιουργικότητα που πηγάζει από την τέχνη, εμπλουτίζει τον παιδικό νου, επιτρέποντας στα παιδιά να ζωγραφίζουν τα συναισθήματά τους, να πλάθουν τις σκέψεις τους και να σμιλεύουν το μέλλον τους με τα δικά τους μοναδικά εργαλεία, αυτά της απεριόριστης φαντασίας και της πρωτοπορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- The importance of the arts in a child’s development, artsfairfax.org, διαθέσιμο εδώ.
