Της Αλεξάνδρας Τορνικίδου,
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί η επιφάνεια του δέρματος από τις παλάμες και τα πέλματά σας ζαρώνουν όταν παραμένετε αρκετή ώρα στο νερό; Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της κολύμβησης ή της παραμονής μας στη θάλασσα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι περιοχές του δέρματος στις οποίες παρατηρείται είναι το λεγόμενο παχύ δέρμα (παλάμες- πέλματα), με παχιά κεράτινη στιβάδα. Πού αποδίδεται, όμως, το φαινόμενο αυτό; Το κύριο φαινόμενο που έρχεται κατά νου είναι η ώσμωση. Παλαιότερα, το φαινόμενο αυτό το απέδιδαν αποκλειστικά στην ώσμωση. Πλέον, έπειτα από την παρατήρηση ότι σε ορισμένα άτομα με ασθένειες του νευρικού συστήματος δεν εμφανίζονται ρυτίδες στο παχύ δέρμα, έπειτα από πολύωρη αλληλεπίδρασή τους με το νερό, καταρρίφθηκε ότι οι ρυτίδες οφείλονται στην ώσμωση. Πρόσφατες έρευνες ανέδειξαν μια σειρά παραγόντων, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το φαινόμενο αυτό, καθιστώντας το ως ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο.
Όπως προαναφέρθηκε, ο κύριος λόγος της εμφάνισης ρυτίδων στο παχύ δέρμα σε μεγάλη παραμονή στο νερό, είναι το φαινόμενο της ώσμωσης, που μόρια διαλύτη, πχ. νερού, μετακινούνται από περιοχές χαμηλής συγκέντρωσης διαλύματος προς περιοχές υψηλότερης, μέσω μιας ημιπερατής μεμβράνης, αραιώνοντας το πυκνότερο διάλυμα. Στην περίπτωση του δέρματος, η ώσμωση είναι η ροή του νερού μέσω της ημιπερατής επιφάνειας του δέρματος. Κατά την διάρκεια που το παχύ δέρμα έρχεται σε επαφή με το νερό, τα κύτταρα κερατίνης και το σμήγμα στην επιφάνεια του δέρματος αποπίπτει, με αποτέλεσμα την απορρόφηση νερού. Κατά αυτόν τον τρόπο, τα κύτταρα της επιφάνειας μεγεθύνονται, δημιουργώντας τις, προς όλους γνωστές, ρυτίδες στο παχύ δέρμα.
Πέρα από την ώσμωση, η διείσδυση νερού στους πόρους των ιδρωτοποιών αδένων ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο είναι μέρος του αυτόνομου συστήματος και υπεύθυνο για τη ρύθμιση των σπλαχνικών λειτουργιών. Αυτή η διείσδυση του νερού ενεργοποιεί τις νευρικές απολήξεις της επιφάνειας του δέρματος, η οποία προκαλεί την αγγειοσύσπαση των τριχοειδών, περιορίζοντας τη ροή του αίματος. Έτσι, αυτό που ακολουθεί, είναι η μείωση του όγκου του αίματος στα εν τω βάθει στρώματα του συνδετικού ιστού του δέρματος. Έπειτα, λόγω της μείωσης του όγκου του αίματος, το δέρμα έλκεται προς τα έσω και κατά αυτό τον τρόπο, δημιουργούνται πτυχές, οι ρυτίδες στο παχύ δέρμα. Γενικώς, η επαφή της παλάμης και του πέλματος είτε σε κρύο είτε σε ζεστό νερό προκαλεί αγγειοσύσπαση.
Αυτό παρατηρείται μόνο στην επιφάνεια του δέρματος της παλάμης και του πέλματος. Κατά αυτόν το τρόπο ο όγκος των δακτύλων μειώνεται και η επιπολής επιφάνεια του δέρματος των δακτύλων σχηματίζει αναδιπλώσεις – ρυτίδες. Για αυτόν τον λόγο, τα δάκτυλα, έπειτα από ένα πολύωρο μπάνιο στη θάλασσα, ζαρώνουν.
Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει το παχύ δέρμα, όταν επιδρά με το νερό, είναι η θερμοκρασία του νερού, η περιεκτικότητα σε άλας, η ηλικία και τα προβλήματα υγείας του ατόμου. Τα πέλματα και οι παλάμες ζαρώνουν πιο αργά σε ψυχρότερες θερμοκρασίες νερού σε σχέση με τις υψηλότερες θερμοκρασίες. Λαμβάνοντας σαφώς υπόψιν την ηλικία και την κατάσταση υγείας του κάθε ατόμου, ο χρόνος που θα αρχίσουν να εμφανίζονται οι ρυτίδες στα δάκτυλα είναι έπειτα από 10 λεπτά σε νερό 20 βαθμών κελσίου και έπειτα από 3,5 λεπτά σε 40 βαθμούς. Έπειτα από μελέτες, παρατηρήθηκε ότι ο χρόνος που θα χρειαστεί για τον μέγιστο σχηματισμό των ρυτίδων είναι 30 λεπτά. Τα δάκτυλα των παλαμών και των πελμάτων ζαρώνουν με λιγότερη ένταση και μεγαλύτερη διάρκεια σε αλμυρό νερό σε σχέση με το γλυκό. Οι ρυτίδες στην επιφάνεια των δακτύλων των χεριών και των ποδιών τυπικά συμβαίνει σε όλους, έπειτα από μεγάλη αλληλεπίδραση με το νερό, όμως, υπάρχουν ασθένειες που επηρεάζουν τις ρυτίδες του παχέος δέρματος. Τέτοιες παθήσεις είναι η νόσος Raynaud, η αφυδάτωση, ασθένειες του θυρεοειδούς αδένα, λεμφοίδημα, το σύνδρομο του ρυτιδωμένου δέρματος, λύκος, σκληρόδερμα, έκζεμα και διαβήτης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Why Do Fingers Wrinkle in Water?, verywellhealth. Διαθέσιμο εδώ
- Why your fingers go wrinkly after a swim, oceanswims. Διαθέσιμο εδώ
