Της Γεωργίας Καρυώτη,
Σχεδόν σε όλα τα πάνελ των καναλιών, στα reality show, οι παρουσιάστριες και οι πρωταγωνίστριες των εκπομπών και των ταινιών μοιάζουν να υπηρετούν πιστά τον ξανθό κανόνα της εμφανισιμότητας. Γαλάζια μάτια και πλατινέ μαλλιά είναι τα κλασικά χαρακτηριστικά της στερεοτυπικής εκδοχής της δυτικής κουλτούρας που πρωταγωνιστεί στις οθόνες μας. Η υπερ-ωραιοποίηση των ξανθών και ανοικτών χαρακτηριστικών ξεκινάει από πολύ παλιά, ενώ επηρεάζεται ανάλογα με τα σημεία των καιρών, από κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες.
Η σύνδεση του χρώματος με την αθωότητα, τη νεότητα και τη γλυκύτητα, καθώς και η γενικότερη «θεοποίησή» τους βοηθάει στη δημιουργία αντίστοιχων χαρακτηριστικών στις πρωταγωνίστριες των ταινιών, αλλά και στις παρουσιάστριες των τηλεοπτικών εκπομπών. Η ταύτιση του ξανθού με την ελκυστικότητα και τη γοητεία ενισχυόταν και ενισχύεται από διάφορα πολιτισμικά στερεότυπα, από τις παραδόσεις και τα παραμύθια, κυρίως, όμως, από τη βιομηχανία της εικόνας που φέρνει σε πρώτη φάση τους θεατές σε μια βιωματική επαφή με τους χαρακτήρες των παραμυθιών, «χρωματίζοντας» το παρουσιαστικό τους με στερεοτυπικές πινελιές. Με τη συνεχόμενη προβολή αντίστοιχων προτύπων, το κοινό με τη σειρά του αρχίζει να προτιμά πρωταγωνιστές που φέρουν οικεία χαρακτηριστικά με άλλους ήρωες, που έχουν συνηθίσει. Η επιλογή αυτή μοιάζει με μια καλή συνταγή που αντιπροσωπεύει όλα αυτά τα στοιχεία που ανήκουν σε έναν ήρωα. Έτσι, στο πλαίσιο της εμπορικότητας, οι εταιρείες παραγωγής επηρεάζονται από τις προτιμήσεις του κοινού, αποσκοπώντας στο κέρδος, με αποτέλεσμα να διαιωνίζουν τις προκατειλημμένες εκδοχές των προσωπικοτήτων της βιομηχανίας του θέματος. Βέβαια, υπάρχει μια άποψη περί οπτικής αντίθεσης που δημιουργείται με τα ξανθά μαλλιά, τα οποία τονίζουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου ή ακόμα και του σκηνικού δημιουργώντας μια εντυπωσιακή και εύκολα αναγνωρίσιμη εικόνα του πρωταγωνιστή προς τους θεατές, καθώς είναι εκείνος που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους χαρακτήρες, όπως αντίστοιχα και σε ένα πάνελ.
Από τις αρχές του 20ού αιώνα, το Hollywood έβαλε για τα καλά το λιθαράκι του στην ενίσχυση της συμβατικής ξανθιάς ομορφιάς, με το έτος 1953 να σηματοδοτεί την σφράγιση της κυριαρχίας της, με την ταινία «Gendlemans prefers blonde». Η Marilyn Monroe γίνεται το απόλυτο σύμβολο της εκθαμβωτικής γυναίκας, με τα χαρακτηριστικά κατάξανθα μαλλιά της να μετατρέπονται σε αντικείμενο μίμησης από πολλές γενεές αργότερα. Η Barbie περίπου την ίδια εποχή, μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, εγκαθιδρύει την ξανθιά κυριαρχία ενσαρκώνοντας τις προκαταλήψεις σε μια απτή μορφή.
Παρόλα αυτά, παρατηρείται να αυξάνονται οι προσπάθειες συμπερίληψης και να εκφράζεται πιο έντονα η ποικιλομορφία των ανθρώπινων χαρακτηριστικών. Το ιδανικότερο είναι τα κίνητρα που υποκινούν αυτές τις δράσεις να ταιριάζουν με το περιτύλιγμά τους, έχοντας ένα ουσιαστικό εσωτερικό περιεχόμενο. Ακόμα και να μην ισχύει αυτό, τουλάχιστον υπάρχει μια μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα. Δεν αμφισβητείται η ομορφιά των ξανθών μαλλιών, απλώς αναρωτιόμαστε γιατί κάνοντας zaping, παντού επαναλαμβάνονται οι ίδιες εικόνες…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Hollywood’s Blonde Obsession, wnyc.org, διαθέσιμο εδώ
- Why Going Blonde Has Never Been Just About Hair Color, allure.com, διαθέσιμο εδώ
