Της Ειρήνης Λάττα,
Νιώθω πως σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, όλοι οι άνθρωποι σε κάποια φάση της ζωής μας, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κάποια φοβία μας. Πριν φτάσουμε όμως στο τι είναι φοβία ακριβώς και πώς αντιμετωπίζεται, πρέπει πρώτα να τη διαχωρίσουμε από το συναίσθημα του φόβου. Ο φόβος είναι λοιπόν φυσιολογική αντίδραση κάθε οργανισμού σε κάποιον κίνδυνο, είτε αυτός είναι πραγματικός, είτε είναι πλασματικός, ενώ από την άλλη, φοβία είναι ο επίμονος και έντονος φόβος για κάτι, το οποίο νιώθουμε σαν απειλή, με αποτέλεσμα να αποφεύγουμε και αυτό και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με αυτό. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως οι φοβίες υπάγονται στις αγχώδεις διαταραχές και πως παρόλο που οι άνθρωποι με φοβίες γνωρίζουν ότι ίσως είναι υπερβολικοί, δεν μπορούν να τις αντιμετωπίσουν εύκολα, με αποτέλεσμα να παρεμβαίνουν ή και να αλλάζουν την καθημερινότητά τους.
Οι φοβίες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τις ειδικές φοβίες, την κοινωνική φοβία και την αγοραφοβία. Η ειδική φοβία αφορά στην φοβία ενός ατόμου για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή μια κατάσταση και πιο συγκεκριμένα για κάποιο ζώο (π.χ αράχνες, ποντίκια), μία τοποθεσία (π.χ γέφυρες, τούνελ), το φυσικό περιβάλλον (ύψη, σκοτάδι, φωτιά ), το αίμα και την αρρώστια ή και τον θάνατο. Αναφορικά με την κοινωνική φοβία, ο άνθρωπος που τη βιώνει νιώθει έντονο φόβο σχετικά με την έκθεση του σε άγνωστο κόσμο, καθώς και αμηχανία που θα νιώσει σε κοινωνικές εκδηλώσεις ή γενικότερα με τη συναναστροφή του με την κοινωνία. Αποτέλεσμα αυτής, είναι και η δυσφορία, όταν δεν καταφέρνει να μην παραστεί σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις και τελικά καλείται να αντιμετωπίσει τη φοβία του. Τρίτη και τελευταία κατηγορία είναι η αγοραφοβία, η οποία έχει να κάνει κυρίως με τη διαταραχή πανικού και έτσι δημιουργείται η φοβία πιθανής κρίσης πανικού μέσα σε πλήθος αγνώστου κόσμου, εκ των οποίων μπορεί κανένας να μην προθυμοποιηθεί να βοηθήσει.
Γενικότερα, οι άνθρωποι ίσως να μην είναι και τόσο ευαισθητοποιημένοι σε τέτοιου είδους ζητήματα, με αποτέλεσμα να βρίσκουν τέτοιες αντιδράσεις υπερβολικές, αφού δεν θεωρούνται συνηθισμένες ή «φυσιολογικές»— αναμενόμενες. Αυτό έχει με τη σειρά του σαν αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που έχουν τις φοβίες να νιώθουν μειονεκτικά για τον εαυτό τους, να μειώνεται η αυτοπεποίθησή τους και τελικά να οδηγούνται μέχρι και στην κατάθλιψη. Για τον λόγο αυτόν, σε ορισμένες περιπτώσεις οι φοβίες μπορούν να αντιμετωπιστούν ακολουθώντας τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία, με τη βοήθεια ψυχολόγου και σε ελάχιστες περιπτώσεις με αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά, τα οποία βοηθούν κυρίως στα σωματικά συμπτώματα, όπως είναι το άγχος ή η ταχυκαρδία. Μια άλλη επιλογή αντιμετώπισης, είναι η μέθοδος έκθεσης του ανθρώπου που έχει μία φοβία, σε αυτή, συνειδητοποιώντας έτσι σταδιακά πως δεν διατρέχει τον κίνδυνο που είχε στο μυαλό του.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση είναι δεδομένο πως εάν δεν ζήσουμε κάτι, δε μπορούμε να προβλέψουμε 100% πως είναι να το ζει κάποιος. Όμως αντί να τον κάνουμε να νιώθει άσχημα γι’ αυτόν, κατακρίνοντάς τον, είναι αρκετά καλύτερο να τον βοηθήσουμε και απλά να είμαστε εκεί για αυτόν, να ακούσουμε τι έχει να μας πει. Οι φοβίες μπορεί να ακούγονται απλές, μπορούν όμως να περιπλέξουν το μυαλό μας και να αλλάξουν εντελώς τις συνήθειες και την καθημερινότητά μας, γι’ αυτό και χρειάζονται απαραίτητη προσοχή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Φοβίες: Τι είναι, ποιες κατηγορίες υπάρχουν και πως αντιμετωπίζονται, Nemesisgroup.gr, διαθέσιμο εδώ
