Της Μαρίνας Νίκα,
Ξακουστή είναι η Κρήτη για τις άπειρες ομορφιές της, τόσο από πλευράς φυσικών τοπίων όσο και ιστορικού ενδιαφέροντος και πολιτιστικής κληρονομιάς. Μία από τις πιο γνωστές περιοχές της Κρήτης, που έχει σίγουρα αφήσει ιστορία, είναι και τα Μάταλα. Τα Μάταλα αποτελούν έναν παραθαλάσσιο οικισμό της κοινότητας Πιτσιδίων στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Η ξακουστή παραλία των Ματάλων κατοικήθηκε ήδη από την αρχαιότητα, ενώ έγινε διάσημη ως χώρος παραμονής χίπηδων τις δεκαετίες του ’60 και ’70. Τα προηγούμενα χρόνια, η περιοχή ήταν ένα μικρό ψαροχώρι, ένω σήμερα «ζει», κυρίως, από τον τουρισμό.
Στην παραλία των Ματάλων θα συναντήσει κανείς τις τεχνητές σκαλιστές σπηλιές, οι οποίες λαξεύτηκαν από ανθρώπινο χέρι πριν από αρκετά χρόνια και λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικίες, αλλά και ως τάφοι κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Οι σπηλιές, τελικά, έκλεισαν κατά το 1977. Επιπλέον, τα Μάταλα ήταν το επίνειο (λιμάνι) της Γόρτυνας, αλλά και τόπος μυστικής λατρείας από τους πρώτους χριστιανούς. Επίσης, κατά τη Μινωική περίοδο, τα Μάταλα ήταν επίνειο της Φαιστού και εκεί ναυάγησαν, σύμφωνα με την Οδύσσεια, τα πλοία του Μενελάου.
Τα Μάταλα είχαν κεντρίσει το ενδιαφέρον των αρχαίων Ελλήνων σε τέτοιο βαθμό που τα συμπεριέλαβαν στις μυθικές τους ιστορίες. Στην ελληνική μυθολογία, τα Μάταλα συνδέονται με την αρπαγή της Ευρώπης από τον θεό Δία. Σύμφωνα με τον μύθο λοιπόν, η Ευρώπη μάζευε άνθη με τις φίλες της σε έναν αγρό, ώσπου την είδε ο Δίας και θαμπώθηκε από την ομορφιά της. Προκειμένου να την πλησιάσει, μεταμορφώθηκε σε έναν άσπρο ταύρο, εκείνη πήγε κοντά του και όταν επιβεβαιώθηκε ότι δεν ήταν άγριος, ανέβηκε στη ράχη του. Τότε ο Δίας βούτηξε στη θάλασσα και κολύμπησε ως την Κρήτη. Ο μύθος θέλει τους δύο μυθικούς ήρωες να κολύμπησαν και να πέρασαν από τη θάλασσα των Ματάλων, για να καταλήξουν στο λιμάνι της Λεβήνου.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, το νησί κατοικήθηκε για πρώτη φορά από τους Μπίτνικς, καθιστώντας πρώτοι τις σπηλιές των Ματάλων τόπο κατοικίας των «απελευθερωμένων», ενώ αργότερα ακολούθησαν οι Χίπις που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους μέχρι και σήμερα. Απογοητευμένοι από τον τρόπο ζωής τους, οι χίπις αποφάσισαν να γίνουν ένα με το φυσικό περιβάλλον. Τρέφονταν με αυτά που ψάρευαν, δούλευαν και φρόντιζαν τη γη και κυκλοφορούσαν ημίγυμνοι ή εντελώς γυμνοί. Περίπου 100 χίπις κατοικούσαν τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξανόταν κατακόρυφα. Με αυτό τον τρόπο, τα Μάταλα άρχισαν να γίνονται διάσημα παγκοσμίως, προσελκύοντας διάσημους επισκέπτες, όπως τη Τζάνις Τζόπλιν, τον Μπομπ Ντίλαν και άλλους αστέρες της εποχής. Φυσικά, τα Μάταλα θα ήταν ο πιο ιδανικός προορισμός για τα γυρίσματα της ταινίας Η θεία μου η Χίπισσα της Φίνος Φιλμ με τη Ρένα Βλαχοπούλου και όντως, εκεί μεταφέρθηκαν! Μέχρι και σήμερα, σε πολλά καταστήματα, οχήματα και ξενοδοχειακές μονάδες υπάρχουν έντονα υπολείμματα των «παιδιών των λουλουδιών», με σύμβολα της ειρήνης κι άλλα πολλά να παρατηρούνται παντού τριγύρω.
Σήμερα, τα Μάταλα αποτελούν πόλο έλξης αρκετών ταξιδιωτών από όλο τον κόσμο, καθώς συνδυάζει ένα πλούσιο φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα ενδιαφέρον μορφολογικά με το σπουδαίο ιστορικό παρελθόν. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα νησί μέσα στο νησί, το οποίο χάραξε ιστορία όχι μόνο κατά την αρχαιότητα, αλλά και λίγες δεκαετίες πριν!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Μάταλα: Η ιστορία της θρυλικής παραλίας – Πώς είναι σήμερα οι σπηλιές των Χίπις, exploringgreece.tv, διαθέσιμο εδώ
