Της Αμαλίας Θεοχαρίδου,
Και κάπου στην ενήλικη ζωή του κάθε ανθρώπου (και θέλω να πιστεύω ενήλικη, γιατί κάθε παιδί χρειάζεται να έχει βιώσει τη χαρά της συναναστροφής), αυτός έρχεται αντιμέτωπος με το αναφερόμενο ως «τέρας» της κοινωνικής απομόνωσης. Ο καθένας το ορίζει διαφορετικά, ανάλογα με τον χαρακτήρα του. Για κάποιον, κοινωνική απομόνωση, είναι να μείνει στο σπίτι του για μια μέρα. Για κάποιον άλλον, να αλλάξει εντελώς τον τρόπο ζωής του. Η σημερινή κοινωνία έχει απολύτως δαιμονοποιήσει τον θεσμό της κοινωνικής απομόνωσης, αναφέροντάς τον ως «μάστιγα» της σημερινής ζωής. Οι άνθρωποι αποξενώνονται, δεν πλησιάζουν ο ένας τον άλλον. Δεν γνωρίζουν καν τον γείτονά τους. Γνωστά αποφθέγματα ψυχολόγων με ή χωρίς πτυχία αποτελούν μια ακόμη μάστιγα της ελληνικής κοινωνίας —οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ψυχολόγοι.
Οι γενιές παρουσιάζονται όλο και περισσότερο πιο εσωστρεφείς κι αυτό είναι κάτι που ανησυχεί. Είναι, όμως, έτσι; Ξεκινώντας από την πιο απλή ανάλυση της σημερινής κοινωνίας, την πιο απλή παρατήρηση, τη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Το άτομο παραμένει προσκολλημένο σε αυτή τη διαδικτυακή κοινότητα. Κι εκεί, δεν υπάρχει χώρος για πολλές απομονώσεις. Γνωρίζοντας την κάθε κίνηση του κάθε ανθρώπου ανά πάσα ώρα και στιγμή, τα άτομα εμπλέκονται στο εντελώς αντίθετο. Στο να γνωρίζουν ή να υποθέτουν πως γνωρίζουν τους άλλους. Και τους γνωρίζουν διαρκώς. Αυτή, λοιπόν, είναι η επιβεβλημένη διαρκής συναναστροφή με τους συνανθρώπους μας. Είμαστε κοντά, τόσο κοντά ο ένας στον άλλον, που καταλήγουμε να ασφυκτιούμε.
Ένα παραπάνω παράδειγμα είναι τα σύγχρονα «trends». Η ασύλληπτη εξάπλωσή τους δεν είναι τυχαία. Δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε, ότι σε μια κοινωνία που το παραμικρό, έστω και μια viral ατάκα, φτάνει έως το πιο μακρινό χωριό, όπου ένα συγκεκριμένο brand παπουτσιών καταφέρνει να γίνεται το χαρακτηριστικό της μόδας σε ολόκληρη τη χώρα, τα άτομα είναι αποξενωμένα. Με κάποιον τρόπο αυτές οι συνήθειες γίνονται αποδεικτικά στοιχεία του εκμοντερνισμού. Από κάπου, άλλωστε, ξεκίνησε κι ο διαχωρισμός των γενεών, το χάσμα γενεών (η γνωστή σε όλους και πολυσυζητημένη, γενιά Ζ).
Οι καταστάσεις, λοιπόν, κατ’ εμέ αποκλείουν από μόνες τους την πιθανότητα ένα άτομο να μπορεί να αποκοπεί από τον περίγυρό του. Άλλο χαρακτηριστικό που αντικρούει κατάφορα την άποψη περί κοινωνικού αποκλεισμού είναι οι σύγχρονες καμπάνιες που καλούν το άτομο να επανενωθεί με τον εαυτό του, να τον γνωρίσει καλύτερα απ’ τους άλλους, να αφιερώσει χρόνο σε αυτόν. Τελικά, από ποιον αποξενωνόμαστε; Από τους άλλους ή από τον ίδιο μας τον εαυτό; Μάλλον το δεύτερο θα έλεγε κανείς, παρατηρώντας τα προβλήματα της νεολαίας, που πηγάζουν κατά κύριο λόγο από το γεγονός ότι οι άνθρωποι πια δεν ξέρουν, ποιοι είναι οι ίδιοι και χωρίς να ξέρουν καν τα βασικά, αναλώνονται στο να προσπαθούν να μάθουν ποιοι είναι οι άλλοι. Τη σήμερον ημέρα βιαζόμαστε πολύ. Και αυτό οδηγεί σε άλλα αποτελέσματα.
Αν με ρωτά κανείς, για μένα η κοινωνική απομόνωση μπορεί να αποτελέσει λύτρωση, σε ορισμένες περιπτώσεις. Η υπερβολική κοινωνική φόρτωση που αντιμετωπίζει το άτομο καθημερινά, το εξαντλεί και του δημιουργεί άσχημα αισθήματα πίεσης. Η σημερινή ανάγκη του να βρίσκεσαι διαρκώς στο προσκήνιο σε καταβάλλει και σε κουράζει. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να περνάς χρόνο με την πρωταρχική σου παρέα, τον εαυτό σου. Μόνο έτσι θα μπορέσεις να ξεπεράσεις διάφορους φόβους, όπως αυτόν της μοναξιάς. Ακόμα ενθυμούμενη την πρώτη φορά που πήγα μόνη μου σινεμά και το ωραίο αίσθημα, με το οποίο έφυγα από την αίθουσα, σε ενθαρρύνω να το δοκιμάσεις ο ίδιος. Να χρησιμοποιήσεις τις δικές σου δυνάμεις, για να αισθανθείς καλά. Γιατί μπορείς. Στο κάτω κάτω, αν είναι να ακολουθήσεις κάποιο δημοφιλές trend, τουλάχιστον ακολούθησε αυτό…
