Του Μάριου Δεστούνη,
Με το νέο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε προσφάτως στη Βουλή δίνεται πλέον η δυνατότητα να ξανά ανοίξουν σε εθνικό επίπεδο τελεσίδικες υποθέσεις. Συγκεκριμένα αυτό γίνεται με την προσθήκη της παραγράφου 11 στο άρθρο 544 του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Μέχρι σήμερα μια υπόθεση που είχε εκδικαστεί σε εθνικό επίπεδο και στη συνέχεια ένα από τα δυο μέρη της την πήγαινε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν είχε τη δυνατότητα να ανοίξει πάλι σε εθνικό επίπεδο εφόσον το ΕΔΔΑ έκρινε την απόφαση ως λανθασμένη. Πλέον με τη νέα διάταξη δίνεται αυτή η δυνατότητα γεγονός που σημαίνει ότι σε περίπτωση προσφυγής στο ΕΔΔΑ για μια τελεσίδικη σε εθνικό επίπεδο υπόθεση, το εθνικό δικαστήριο είναι υποχρεωμένο βάση νόμου να την ξανά ανοίξει. Ουσιαστικά το ΕΔΔΑ μετατρέπεται έτσι σε ένα τεταρτοβάθμιο όργανο δικαιοδοσίας κάτι το οποίο σημαίνει ότι η δικαίωση ενός πολίτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ουσιαστικό αντίκτυπο.
Πρακτικά το γεγονός αυτό σημαίνει ότι σε περιπτώσεις παραβίασης του δικαίου χαρακτήρα της διαδικασίας ή παραβιάσεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την ψήφιση του νομοσχεδίου μπορούν να ξανανοίξουν σε εθνικό επίπεδο εφόσον προηγηθούν όσα προαναφέρθηκαν. Έτσι ένα κενό στο ελληνικό δίκαιο κλείνει και ταυτόχρονα το εθνικό με το υπερεθνικό δικαστικό σύστημα και συγκεκριμένα το ευρωπαϊκό έρχονται πιο κοντά και σίγουρα γίνεται ένα μικρό βήμα προς τον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Φυσικά οι Έλληνες πολίτες δικαιούνται ως Ευρωπαίοι να απολαμβάνουν το δικαίωμα της προσφυγής στο ΕΔΔΑ με ουσιαστικό εθνικό αντίκτυπο όπως ισχύει και για πολίτες άλλων χωρών της Ευρώπη. Το ψήφισμα σίγουρα θα φέρει αντιδράσεις, καθώς η σχέση εθνικού και διεθνούς δικαστή δεν είναι παραδοσιακά ιδιαίτερα καλή… Το σίγουρο είναι ότι το εθνικό δικαστήριο θα γίνει πολύ πιο «προσεκτικό» στην έκδοση αποφάσεων από εδώ και έπειτα γνωρίζοντας ότι πλέον υπάρχει η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη η οποία μπορεί να το αναγκάσει νομικά να εκδικάσει υποθέσεις όπως όφειλε να κάνει.
Είναι δυστυχώς δεδομένο ότι όσο η δικαιοσύνη διευρύνεται- δηλαδή φεύγει από εθνικό επίπεδο σε ευρωπαϊκό η διεθνές- τόσο πιο πολύ αυξάνεται και η αμεροληψία της, χωρίς ούτε αυτό να σημαίνει, πως ο εθνικός δικαστής δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης ούτε όμως ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις εκούσιων ή ακούσιων λαθών… Το ΕΔΔΑ είναι το ανώτερο δικαστικό σώμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτισμένο με το έργο να εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων με αποτέλεσμα να αποτελεί έναν ανθρωπιστικό φάρο ελπίδας. Τα ανθρώπινα δικαιώματα βασίζονται και θεμελιώνονται από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την οποία και ακολουθεί πιστά το Δικαστήριο και η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος της.
Ασχέτως του πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η νέα αυτή διάταξη είναι μεγάλο βήμα το γεγονός ότι προστίθεται μια νέα δικλείδα που τους προσφέρει βεβαιότητα και ασφάλεια σε νομικά ζητήματα και δεν τους αφήνει έρμαια μπροστά σε κακές ή λανθασμένες αποφάσεις. Τέλος βέβαια είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το ΕΔΔΑ είναι ένα υπερβολικά δραστήριο όργανο και καλείται να διαχειριστεί τεράστιο όγκο υποθέσεων. Η προσφυγή πρέπει να γίνεται μόνο εφόσον είναι εξακριβωμένο ότι έχει γίνει παραβίαση που μπορεί να θεμελιωθεί και αποδειχθεί αλλιώς η υπόθεση απλούστατα θα απορριφθεί από το ευρωπαϊκό δικαστήριο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΕΔΔΑ) μπορεί (πλέον) να ανατρέπει όλες τις αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων, Capital.gr, διαθέσιμο εδώ
