Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1844: Γεννήθηκε μια από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές μορφές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο Thomas Eakins, που μεταξύ άλλων ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, ενώ ήταν και καθηγητής καλών τεχνών.
Γεννήθηκε στην πόλη της Φιλαδέλφειας και εκεί πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του βίου του, με εξαίρεση τις περιόδους που ταξίδευε για τις σπουδές του. Η καλλιτεχνική του κλίση μάλλον προήλθε από τον πατέρα του που ήταν δεξιοτέχνης της γραφής και δάσκαλος καλλιγραφίας. Ωστόσο, ο Eakins ήταν καλός και στα μαθήματα του σχολείου και ιδίως στα μαθηματικά. Το 1866 ταξιδεύει στη Γαλλία και γράφεται στην École des Beaux-Arts –μια από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες σχολές καλών τεχνών στην Ευρώπη–, με τον κορυφαίο ακαδημαϊκό και ζωγράφο Jean-Léon Gérôme να είναι καθηγητής του για τα επόμενα 3 χρόνια.
Έπειτα, το 1869, μεταβαίνει στην Ισπανία, όπου έρχεται σε επαφή με τα έργα σημαντικών καλλιτεχνών του 18ου αιώνα, από τα οποία επηρεάστηκε, και εκεί προχώρησε στα πρώτα έργα ελαιογραφίας του. Το καλοκαίρι του επόμενου έτους επιστρέφει στον γενέθλιο τόπο του και αρχίζει να φιλοτεχνεί διάφορα έργα και προσωπογραφίες του ευρύτερου κύκλου του, όπως και της αρραβωνιαστικιάς του, Katherine Crowell. Ωστόσο, ο θάνατος της Katherine και της μητέρας του τον συγκλόνισαν και τον στεναχώρησαν βαθύτατα, γι’ αυτό βρήκε μια διέξοδο σε παλιές του δραστηριότητες, όπως το κυνήγι, η ιστιοπλοΐα, το ψάρεμα, το κολύμπι κ.ά.
Ως προς το κομμάτι της ζωγραφικής, ο Eakins αντλούσε την έμπνευσή του από τα απλά καθημερινά πράγματα, καθιστώντας τον έναν ρεαλιστή καλλιτέχνη. Έτσι απλά ζωγράφιζε τους ανθρώπους και τον κόσμο που γνώριζε καλύτερα, ακόμα όμως δεν είχε έρθει η πολυπόθητη αναγνώριση. Μια μεγάλη ευκαιρία για την καριέρα του θα έρθει στα μέσα της δεκαετίας του 1870, όταν για τους σκοπούς της έκθεσης Centennial που πραγματοποιήθηκε στη Φιλαδέλφεια φιλοτέχνησε τον πίνακα The Gross Clinic, που θεωρείται σήμερα το αριστούργημά του. Η έμπνευσή του προήλθε από ένα πραγματικό γεγονός, καθώς παρατηρούσε τον κορυφαίο χειρούργο Samuel Gross να παραδίδει στο αμφιθέατρο ένα μάθημα για το πώς γινόταν ένα χειρουργείο στο πόδι ενός ασθενούς. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης απέδωσε με άκρα ρεαλιστικότητα το σκηνικό που εκτυλισσόταν μπροστά του, τόσο ως προς τις φιγούρες του γιατρού και των βοηθών του όσο και ως προς τον περιβάλλοντα χώρο.
Δυστυχώς, όμως, δεν γνώρισε την απαιτούμενη αναγνώριση, με τους υπεύθυνους της έκθεσης να του ζητούν να πραγματοποιήσει τροποποιήσεις στο αρχικό του σχέδιο. Μόλις πρόσφατη, το 2009-2010, οι ειδικοί κατάφεραν να επαναφέρουν το έργο στην αρχική του μορφή, αφαιρώντας τις μετέπειτα αλλαγές που είχαν γίνει. Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1870 θα αρχίσει να διδάσκει σχέδιο και ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Πενσιλβάνια, αλλά αναγκάζεται να παραιτηθεί το 1886, έπειτα από διαφωνία του με τους άλλους καθηγητές για τον τρόπο διδασκαλίας του και τα θέματα που επέλεγε. Την ίδια περίοδο περίπου αρχίζει να ασχολείται και με τη φωτογραφία, κινούμενος πάλι γύρω από θέματα με κέντρο τον άνθρωπο, αλλά αυτήν τη φορά και με τα ζώα.
Η ευρεία αναγνώρισή του θα έρθει προς το τέλος της ζωής του στις αρχές του 20ού αιώνα. Έφυγε από τη ζωή στις 25 Ιουνίου 1916 σε ηλικία 71 ετών, αφήνοντας πίσω του μια μεγάλη παρακαταθήκη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Thomas Eakins, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- THOMAS COWPERTHWAIT EAKINS BIOGRAPHY IN DETAILS, thomaseakins.org, Διαθέσιμο εδώ
- Thomas Eakins, theartstory.org, Διαθέσιμο εδώ
