Της Ευτυχίας Δανίδου,
Η ομόρρυθμη εταιρεία συστήνεται προκειμένου να επιδιώξει κάποιον ορισμένο σκοπό και η λύση της, επομένως, επέρχεται με την επέλευση συγκεκριμένων λόγων που καθιστούν τη συνέχισή της περιττή. Η λύση, ωστόσο, της εταιρείας δεν προκαλεί και την παύση του νομικού προσώπου, ούτε την κατάλυση του συμβατικού εταιρικού δεσμού. Προκαλεί την παύση της επιδίωξης του κοινού εταιρικού σκοπού. Προκειμένου να επέλθει η απώλεια του νομικού προσώπου, δηλαδή η περάτωση, πρέπει να μεσολαβήσει η διαδικασία της εκκαθάρισης, με την οποία πραγματοποιείται η διευθέτηση των εκκρεμοτήτων. Απαραίτητο σε κάθε στάδιο είναι να τηρηθούν οι διατυπώσεις δημοσιότητας στο Γ.Ε.ΜΗ.
Λόγοι λύσης
Η λήξη της εταιρείας ξεκινάει με τη λύση της, η οποία προκαλείται από την επέλευση συγκεκριμένων λόγων που προβλέπονται στο άρθρο 259 του νόμου 4072/2012. Ο πρώτος από αυτούς τους λόγους είναι η πάροδος του χρόνου διάρκειας της εταιρείας, η οποία έχει χαρακτηριστεί ορισμένου χρόνου. Η λύση επέρχεται αυτοδικαίως και δεν χρειάζεται δημοσίευση. Η ανανέωση σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε σιωπηρά είτε ρητά από τους εταίρους. Άλλοι λόγοι είναι η κήρυξη πτώχευσης και η δικαστική απόφαση εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. Σε αυτήν την περίπτωση, σπουδαίος λόγος είναι αυτός που καθιστά προβληματική τη συνέχιση της εταιρείας κι όχι απλά λόγος που αφορά το πρόσωπο ενός εταίρου.
Επιπλέον, με βάση την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων, οι εταίροι έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν ομόφωνα ή με πλειοψηφία, αν προβλέπεται ειδικά, την πρόωρη λύση της εταιρείας, και η απόφαση αυτή πρέπει να υπόκειται σε δημοσιότητα. Από την ίδια αρχή απορρέει, ακόμα, η δυνατότητα να προβλέπονται στην εταιρική σύμβαση λόγοι λύσης, όπως η καταγγελία. Τέλος, προβλέπονται από τον αστικό κώδικα γενικές διατάξεις που ορίζουν την ανατροπή ή τη λήξη συμβατικών σχέσεων, όπως η πλήρωση διαλυτικής αιρέσεως, ενώ αυτοδίκαιη λύση επέρχεται και στην περίπτωση που αποχωρήσουν όλοι οι εταίροι και απομείνει ένας (μονοπρόσωπη εταιρεία).
Εκκαθάριση
Μετά τη λύση ξεκινάει η διαδικασία της εκκαθάρισης της εταιρείας, με σκοπό τη διευθέτηση των περιουσιακών, κυρίως, εκκρεμοτήτων. Την εκκαθάριση διεξάγουν οι εκκαθαριστές, ειδικά διοικητικά όργανα της εταιρείας τα οποία ορίζονται ή στην εταιρική σύμβαση ή με ομοφωνία των εταίρων, αλλιώς είναι όλοι οι εταίροι από κοινού. Η νομική θέση τους είναι ίδια με αυτή των διαχειριστών. Ασκούν όλες τις εξουσίες, εκπροσωπούν την εταιρεία δικαστικά και εξώδικα και διενεργούν τις εργασίες της εκκαθάρισης. Οι εργασίες αυτές είναι η είσπραξη απαιτήσεων από τρίτους και από τους εταίρους, η απόδοση των πραγμάτων των εταίρων που είχαν εισφέρει κατά χρήση στην εταιρεία, καθώς και η αποπληρωμή των χρεών της εταιρείας.
Εάν δεν επαρκούν τα ταμειακά διαθέσιμα της εταιρείας, πραγματοποιείται ρευστοποίηση της εταιρικής περιουσίας. Έπειτα, αποδίδουν τις εισφορές και στη συνέχεια διανέμουν την εταιρική περιουσία που απέμεινε (το προϊόν της εκκαθαρίσεως). Εάν, στο τέλος, διαπιστωθεί ανεπάρκεια του ενεργητικού και δεν είναι δυνατή η πραγματοποίηση όλων των εργασιών, οι εκκαθαριστές μπορούν να στραφούν κατά των ομόρρυθμων εταίρων, οι οποίοι ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία.
Περάτωση και Αναβίωση
Όταν ολοκληρώνονται όλες οι παραπάνω εργασίες διαπιστώνεται το πραγματικό γεγονός της περάτωσης, το οποίο απαιτείται να ακολουθείται από τη διαγραφή από το Γ.Ε.ΜΗ. Μετά την εκκαθάριση και την περάτωση εξακολουθούν να υπέχουν προσωπική ευθύνη οι ομόρρυθμοι εταίροι με πενταετή παραγραφή των αξιώσεων που προέκυψαν. Εάν ολοκληρωθεί η περάτωση, δεν υπάρχει η δυνατότητα αναβίωσης της εταιρείας ως νομικό πρόσωπο που επαναλειτουργεί. Μπορεί να υπάρξει μόνο αναβίωση της εκκαθάρισης εάν δεν έχουν ικανοποιηθεί όλες οι υποχρεώσεις ή εάν συμφωνηθεί άλλος σκοπός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Σπυρίδων Δ. Ψυχομάνης, Δίκαιο Εμπορικών Εταιριών, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2020
