Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η Άννα Διαμαντοπούλου πρόσθεσε κι επισήμως τo όνομά της στη λίστα των υποψηφίων των προσεχών προεδρικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ. Η ίδια υποστηρίζει ότι τo όραμά της είναι να το κάνει ξανά «Μεγάλο και Κυβερνών». Λαμβανομένων υπόψη της σταδιοδρομίας της, καθώς και της υφιστάμενης κατάστασης στο πάλαι ποτέ κραταιό Κίνημα, αφεύκτως προκύπτει το ερώτημα: Γιατί η Διαμαντοπούλου και γιατί τώρα;
Στη διακήρυξή της, η υποψήφια Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφέρεται, αρχικώς, στο μήνυμα που εκπέμπουν οι Δυτικές κοινωνίες σε κάθε εκλογική ευκαιρία που κατ’ αυτήν είναι «κάντε την πολιτική αξιόπιστη, αποτελεσματική και δίκαιη». Είναι προφανές ότι μια διακήρυξη υποψηφιότητας δεν μπορεί να συμπεριλάβει μια εκτεταμένη ανάλυση της κρίσης στη σχέση των λαών και των πολιτικών συστημάτων της Δύσης. Πλην όμως, οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις διακρίνονται από μία συμπεριφορά η οποία χαρακτηρίζεται εκ διαμέτρου αντίθετη με την ακολουθούμενη πολιτική εκ μέρους των Κυβερνήσεων, των υπερεθνικών οργανισμών και των ελίτ εν γένει. Με έντονο το ταυτοτικό ζήτημα (αντίθεση στη woke ατζέντα και τη μαζική μετανάστευση από τρίτες, κυρίως μουσουλμανικές χώρες), κόντρα σε βασικές εκφάνσεις της οικονομικής πολιτικής, όπως η ακραία δημοσιονομική πειθαρχία και η λεγομένη «πράσινη μετάβαση», με αμφισβήτηση της μονοδιάστατης, αμερικανοκίνητης εξωτερικής πολιτικής. Δεν ζητούν, λοιπόν, οι πολίτες της Ευρώπης απλώς αξιοπιστία, αποτελεσματικότητα και δικαιοσύνη, διότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι, κατά βάσιν, αποδέχονται το υπάρχον σύστημα λειτουργίας της Ενωμένης Ευρώπης κι απλώς ζητούν βελτιώσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, ζητούν εκ βάθρων αλλαγές και ανασκευή βασικών πολιτικών κατευθύνσεων που οι ευρωπαϊκές ηγεσίες εξακολουθούν να θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ.
Καθώς, λοιπόν, λέγεται ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, η υπαγωγή των εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα, στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο που η Διαμαντοπούλου παρουσιάζει, δεν θα μπορούσε να είναι ορθή: Το μήνυμα που, κατ’ αυτήν, περιλαμβάνει το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών για την Κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει να κάνει με την αποτυχία του λεγομένου επιτελικού κράτους και την κυριαρχία του βαθέως, την ακρίβεια, τις κοινωνικές ανισότητες και την οπισθοδρόμηση που μεγαλώνει τις «αποκλίσεις από την Ευρώπη». Όλα τα ανωτέρω προφανώς και καταλογίζονται στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη, εκτός του τελευταίου. Το ακριβώς αντίθετο προσάπτεται στον Κυριάκο Μητσοτάκη και στην Κυβέρνηση αυτού: Ότι ακολουθεί πολιτικές αντίθετες προς την πολιτισμική συγκρότηση και τα συμφέροντα του ελληνικού λαού μόνο και μόνο επειδή του επιβάλλονται από εξωτερικούς παράγοντες ή/και για να τονώσει τη δική του διεθνή εικόνα διά της επιδείξεως υπερβάλλοντος ζήλου. Η πρόχειρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, η νομοθέτηση του γάμου και της δυνατότητας ζευγαριών ομοφυλοφίλων να υιοθετούν παιδιά, η αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία και οι κατευναστικές πολιτικές στα ελληνοτουρκικά και στα Βαλκάνια είναι μερικά μόνο παραδείγματα στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνικής οργάνωσης και της εξωτερικής πολιτικής που όντως ο Μητσοτάκης συνέκλινε με τη σημερινή Ευρώπη και γι’ αυτό αποδοκιμάστηκε.
Συνεχίζοντας, η Άννα Διαμαντοπούλου ξεδιπλώνει το όραμά της για τη «σοσιαλδημοκρατική πρόσκληση του 21ου αιώνα». Τη θεωρεί το δικαιότερο πολιτικοοικονομικό σύστημα –ταιριαστό σε Ευρώπη κι Ελλάδα, τονίζοντας βεβαίως την ανάγκη εξέλιξης αυτής ως ιδεολογίας. Μόνο που, ασχέτως αν είναι η δικαιότερη ή όχι, η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία αποτελεί την πλέον απαξιωμένη ιδεολογία σήμερα ένεκα των αποτυχιών της τόσο σε πρακτικό επίπεδο διακυβέρνησης όσο και σε επίπεδο ιδεών. Οι απόπειρες, δε, «αυτοεξέλιξης» της Σοσιαλδημοκρατίας, που θεωρεί αναγκαία η Διαμαντοπούλου, ερμηνεύτηκαν και υλοποιήθηκαν από τις ηγεσίες της με τρόπους που οδήγησαν στη σημερινή της χρεοκοπία: Ουδέποτε η Σοσιαλδημοκρατία βρήκε τρόπους συνδυασμού ενός εκτεταμένου κοινωνικού κράτους και της απαιτούμενης ανταγωνιστικότητας της Οικονομίας σε συνθήκες Παγκοσμιοποίησης. Ταυτίστηκε σε ό,τι αφορά την Οικονομία με τα Δεξιά κόμματα και σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά ζητήματα με τ’ Αριστερά. Αποτέλεσμα του διαρκούς ετεροκαθορισμού της, η σημερινή συντριβή της Σοσιαλδημοκρατίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Το ότι τοποθετεί και το ΠΑΣΟΚ στην ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία είναι εξόχως προβληματικό, μιας κι όχι μόνο το ταυτίζει με χρεοκοπημένες πολιτικές, αλλά, επιπλέον, φαίνεται πως έχει άγνοια της ιστορίας του: Το ΠΑΣΟΚ ουδέποτε υπήρξε κλασικό ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Δεν είχε ως βάση του την εργατική τάξη (που με την κλασική μαρξιστική της έννοια, ουδέποτε υπήρξε στην Ελλάδα, όπως και η αστική, λόγω απουσίας Βιομηχανικής Επανάστασης) ούτε αποσχίστηκε από το «ορθόδοξο» Κομμουνιστικό Κόμμα, ένεκα αντίρρησης στην επαναστατική επιβολή του Σοσιαλισμού. Εξέφραζε τα μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα που επεδίωκαν, καταρχάς, ενσωμάτωση στον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό και ακολούθως, ανοδική κοινωνική κινητικότητα. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου τόνιζε ότι το ΠΑΣΟΚ δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, μιας κι ο ίδιος έθετε ως αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση κοινωνικοοικονομικών μεταρρυθμίσεων την επίτευξη της μέγιστης δυνατής εθνικής ανεξαρτησίας που θα εξασφάλιζε την ευχέρεια κατεύθυνσης πόρων εκεί όπου ένα γνήσια προοδευτικό πρόγραμμα επίτασσε. Αντίθετα, η κομμουνιστογενής Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία έστεργε στον διεθνισμό και στην εκχώρηση κρατικών εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση κ.ά. σαν μέσο εξασφάλισης της ειρήνης που θα εγγυόταν συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης κι άσκησης κοινωνικής πολιτικής.
Στο πρακτικό κομμάτι της δόμησης του «κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ», ορθώς διαπιστώνει ότι η συζήτηση περί συνεργασιών με το ΠΑΣΟΚ μικρό και σε ρόλο συμπληρώματος είναι βλαπτική. Όταν, όμως, το κόμμα μίκρυνε, η Διαμαντοπούλου έφυγε από αυτό. Θεωρώντας, μάλιστα, ότι έκλεισε τον κύκλο του, προχώρησε στη δημιουργία της «Ώρας Αποφάσεων», το 2017, από κοινού με τον Γιάννη Ραγκούση, ο οποίος εγκατέλειψε το εγχείρημα για να κατέλθει ως υποψήφιος Πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ και να καταλήξει στον ΣΥΡΙΖΑ, και τον Γιώργο Φλωρίδη, ο οποίος κατέληξε Υπουργός του Μητσοτάκη. Η προϊστορία της στις συνεργασίες είναι τουλάχιστον ατυχής.
Επίσης, ενώ βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση οι βασικοί άξονες ενός εθνικού προγραμματικού σχεδίου, θα πρέπει η υποψήφια Πρόεδρος να ξεκαθαρίσει αν συνεχίζει να ενστερνίζεται παλαιότερες θέσεις της, όπως τη μείωση των βουλευτών στους 200, το ασυμβίβαστο υπουργού-βουλευτή, τη μείωση της βουλευτικής αποζημίωσης στο ισόποσο του μισθού του πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας, τη συνταγματική κατοχύρωση ανωτάτου ορίου εξωτερικού δανεισμού, την απαγόρευση συνταξιοδότησης πριν τα 65 έτη. Θέσεις που εξέφραζε λίγα χρόνια πριν και που είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν ρήξεις εντός του κόμματος. Θα πάρει, άραγε, το προεκλογικό κόστος;
Θετικές, επίσης, και οι διακηρύξεις αναφορικώς προς την ενδεδειγμένη κομματική λειτουργία. Εδώ, όμως, τίθεται το ζήτημα: Στη μακρά πολιτική-κομματική διαδρομή της, η οποία περιλαμβάνει κορυφαίες θέσεις εξουσίας, η Διαμαντοπούλου πώς διεκδίκησε σύγχρονη πολιτική οργάνωση, θεσμούς, κανόνες, αξιολόγηση, συμμετρικότητα, εξωστρέφεια, αξιοποίηση της προσφοράς, που τώρα ζητά; Για παράδειγμα, ο διορισμός της στην ηλικία των 25 ετών στη θέση της Νομάρχη Καστοριάς έγινε κατόπιν αξιολόγησης όπου εκρίθη επαρκείς, όταν μόλις είχε αποπερατώσει τις σπουδές της; Η σταδιοδρομία της σε διάφορες πολιτικές-κρατικές θέσεις (τρεις φορές Γενική Γραμματέας, πρόεδρος ΕΟΜΜΕΧ) έγινε ένεκα ιδιαιτέρων ακαδημαϊκών προσόντων και σχετικής εργασιακής εμπειρίας; Το γεγονός ότι τους διορισμούς της αυτούς διαδέχθηκε η εκλογή της στο Κοινοβούλιο δεν πιστοποιεί την ανυπαρξία επαγγελματικής σταδιοδρομίας εκτός Πολιτικής τουλάχιστον μέχρι το 2012, όταν κι απέτυχε να επανεκλεγεί βουλευτής; Το ότι ο μέντοράς της, Κώστας Σημίτης, έδωσε το 2004 το «δαχτυλίδι» της διαδοχής στον Γιώργο Παπανδρέου (ο οποίος τη διόρισε βουλευτή Επικρατείας την ίδια χρονιά και Υπουργό το 2009) είναι ή όχι παρωδία εσωκομματικής διαδικασίας-παράδειγμα προς αποφυγήν;
Εν τέλει, η Άννα Διαμαντοπούλου υπήρξε τέκνο ακριβώς αυτού του «βαθέως κράτους» που καταγγέλλει; Υπηρέτησε την εσωκομματική λειτουργία που σήμερα ζητά να μεταρρυθμίσει; Τελικά, ποιες ήταν οι διαφωνίες που την οδήγησαν όχι μόνο εκτός ΠΑΣΟΚ, αλλά και στη δημιουργία ενός πολιτικού σχήματος που φιλοδοξούσε να λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς αυτό; Τι άλλαξε σήμερα; Ήταν, άραγε, σε ανοιχτή γραμμή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, συζητώντας την αξιοποίησή της;
Η Άννα Διαμαντοπούλου, διά των μέχρι σήμερα ενεργειών της στην προεκλογική περίοδο της εσωκομματικής διαδικασίας του ΠΑΣΟΚ, δείχνει να αντιμετωπίζει το τελευταίο σαν «καβάτζα». Αφού εξέλειπαν οι λοιπές επιλογές της για πολιτική επάνοδο, εμφανίζεται σαν από μηχανής θεός, διεκδικώντας να της αναγνωριστεί ρόλος αποκλειστικού σωτήρα του κόμματος που αίφνης «ανακάλυψε» ξανά. Ακόμα μια απόδειξη της υποχώρησης της πραγματικής πολιτικής εντός του ΠΑΣΟΚ…
