Του Άρη Γλυκού,
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι επενδυτών, ο πρώτος τύπος αποτελείται από αυτούς που χρησιμοποιούν την τεχνική ανάλυση, δηλαδή αναλύουν την ιστορική εξέλιξη της τιμής και τον όγκο των συναλλαγών με σκοπό να εκτιμήσουν που θα κινηθεί. Από την αντίθετη πλευρά, βρίσκονται οι επενδυτές που χρησιμοποιούν τη θεμελιώδη ανάλυση. Η τεχνική αυτή βασίζεται σε ποσοτικά στοιχεία που αφορούν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις και οι μεταβολές επί αυτών. Η ανάλυση, όμως, περικλείει και ποιοτικά στοιχεία, όπως την ικανότητα της διοίκησης και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης.
Το δεύτερο αυτό ποιοτικό στοιχείο που αναλύεται είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς επιτρέπει σε μια εταιρεία να έχει κερδοφορία, ενώ, παράλληλα, είναι ένα «εμπόδιο» που πρέπει να ξεπεράσουν οι υπάρχοντες και μελλοντικοί ανταγωνιστές αυτής, εξασφαλίζοντας ότι η εταιρεία θα μπορεί να βρίσκεται «ένα βήμα μπροστά». Οι επενδυτές όταν αναλύουν μια εταιρεία, λοιπόν, καλούνται να προσδιορίσουν και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αν αυτό υπάρχει. Οι μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο θεωρούνται από τους επενδυτές ιδιαίτερα προστατευμένες, λόγω των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν, αλλά και των οικονομιών κλίμακας που μπορούν να δημιουργήσουν, και για αυτό επιτυγχάνουν να λαμβάνουν την ψήφο εμπιστοσύνης τους.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η Apple, η οποία:
α) έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα ισχυρό εμπορικό σήμα και με αυτόν τον τρόπο να διατηρεί σημαντικό μερίδιο της αγοράς, παρά το γεγονός ότι έχει υψηλότερες τιμές για τα προϊόντα της συγκριτικά με τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου της.
β) Ένας ακόμα λόγος που επιτυγχάνει την υψηλή της θέση στον τεχνολογικό τομέα είναι η προσφορά μιας γκάμας προϊόντων, η οποία προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, με αποτέλεσμα όχι μόνο να κερδίζει, αλλά και να διατηρεί με αυτόν τον τρόπο πολλούς «πιστούς» πελάτες.
γ) Παράλληλα, τα προϊόντα αυτά θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας, ενώ, ταυτόχρονα, προσφέρουν διαφορετικές δυνατότητες από πλευράς λογισμικού συγκριτικά με τα προϊόντα ανάλογων εταιρειών.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία που συνθέτουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Apple και ενώ κάθε ένα ξεχωριστά θα μπορούσε να αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ο συνδυασμός τους είναι αυτός που τελικά προστατεύει σημαντικά τη μελλοντική κερδοφορία της επιχείρησης και έχει συμβάλλει στην ανάπτυξή της.
Αντίστοιχη περίπτωση αποτελεί και η Coca Cola, η οποία σε συνδυασμό με το εμπορικό σήμα και την εταιρική φήμη διαθέτει ένα αξιόπιστο δίκτυο διανομών που εκτείνεται σε όλο τον κόσμο. Τα στοιχεία αυτά είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αναπαραχθούν, ειδικά από μια καινούργια εταιρεία, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή θέση της εταιρείας στον κλάδο των αναψυκτικών, καθώς αποτελεί βασικό παράγοντα τόσο στην παραγωγή όσο και στη διανομή των προϊόντων, ενώ η μακροχρόνια παρουσία της στην αγορά έχει ως αποτέλεσμα να συνδέεται το brand της με τα αναψυκτικά τύπου cola γενικότερα.
Αντίθετα, η εταιρεία GoPro, ενώ διαθέτει και αυτή μια ισχυρή φήμη και ένα προϊόν το οποίο είναι πολύ καλύτερο από τον ανταγωνισμό, κινδυνεύει να πέσει θύμα της επιτυχίας της. Στοχεύοντας την προσφορά των προϊόντων της κυρίως σε action cameras και σχετικά αξεσουάρ, περιορίζει σημαντικά το πιθανό αγοραστικό της κοινό και κινδυνεύει να δημιουργήσει μια κορεσμένη αγορά.
Επομένως, προκύπτει ότι υπάρχουν δύο είδη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, αυτό που μπορεί βραχυπρόθεσμα μόνο να αποφέρει κέρδη και να διατηρήσει το ποσοστό της αγοράς που διαθέτει η εταιρεία και ένα δεύτερο –πιο ουσιαστικό– το οποίο θα προσφέρει κα βιώσιμη κερδοφορία, όπως ισχύει π.χ. για την Coca Cola και την Apple.
Η δεύτερη κατηγορία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, λόγω της σημασίας που έχει για την εκάστοτε εταιρεία έχει λάβει και μια συγκεκριμένη ονομασία –economic moat (οικονομική τάφρος)– για να δηλώσει ότι το μερίδιο αγοράς της εταιρείας είναι θωρακισμένο από εξωτερικές ενέργειες, προσφέροντας μια πρόσθετη ασφάλεια. Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα αυτής της κατηγορίας μπορούν να είναι καθοριστικά για τη δημιουργία μεγαλύτερης αποτίμησης.
Ο όρος economic moat έγινε ευρέως γνωστός με τη βοήθεια του Warren Buffet, ενός εκ των αποδοτικότερων και γνωστότερων επενδυτών της εποχής μας. Ο Warren Buffet έχει μια συγκεκριμένη επενδυτική στρατηγική, γνωστή ως value investing (επενδύσεις αξίας), δηλαδή αναζητά εταιρείες των οποίων η αξία είναι υποτιμημένη και διαθέτουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η ανάλυση της οικονομικής τάφρου της εκάστοτε εταιρείας από τον Warren Buffet ήταν αποτέλεσμα της επαφής του με τον συνεργάτη του Charles Munger, αλλά και της στροφής προς μια μακροπρόθεσμη στρατηγική διακράτησης των εταιρειών που επιλέγει. Ασχολείται, δηλαδή, και με το ποιοτικό αυτό στοιχείο της εταιρείας, το οποίο δεν μπορεί να αποτυπωθεί με ακρίβεια. Παρόλα αυτά, υπάρχουν δείκτες που επιλέγουν εταιρείες με «οικονομικές τάφρους», όπως ο S&P 500 Economic Moat Index ο οποίος σε βάθος δεκαετίας έχει ετησιοποιημένη απόδοση 30% υψηλότερη από τον βασικό δείκτη της αγοράς S&P 500.
Συνοψίζοντας, η ύπαρξη ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων είναι απαραίτητο στοιχείο στην αποτίμηση μιας εταιρείας και οφείλει να περιλαμβάνεται στη θεμελιώδη ανάλυση που πραγματοποιεί κάθε επενδυτής, ώστε να λαμβάνει υπόψη του και τα μελλοντικά ενδεχόμενα της εταιρείας, ενώ ακόμα πιο σημαντικό είναι όταν αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δημιουργεί μια μακροπρόθεσμη ασφάλεια κερδών για την εταιρεία. Η σημασία των πλεονεκτημάτων αυτών δεν πρέπει να «λησμονείται», αλλά να λαμβάνεται σημαντικά υπόψη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What is an economic moat?, Morningstar.com, διαθέσιμο εδώ
- What Is an Economic Moat? Why Warren Buffett Says It Matters for Investors, yahoofinance, διαθέσιμο εδώ
