Του Γιάννη Τζιβάνη,
Πολλές φορές τα τελευταία χρόνια έχει συζητηθεί το γεγονός ότι τα συστατικά που περιέχονται στα αντηλιακά βλάπτουν σημαντικά πολλούς υδρόβιους οργανισμούς. Συγκεκριμένα οι οργανισμοί που πλήττονται περισσότερο είναι τα κοράλλια και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι γενικότερα. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, πρώτα από όλα η ποσότητα του αντηλιακού που χρησιμοποιείται, η οποία τις περισσότερες φορές είναι κατά πολύ, περιττή, με συνέπεια να μην είναι δυνατό να απορροφηθεί από το δέρμα μας και να «παρασύρεται» από το θαλασσινό νερό καταλήγοντας στους οργανισμούς του.
Επίσης, οι συνέπειες επέρχονται δριμύτερες κατά την λανθασμένη διαχείριση του αντηλιακού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Συμβάλει επιπλέον, και το γεγονός ότι από την στιγμή της τοποθέτησης του αντηλιακού στο δέρμα μας δεν περιμένουμε αρκετό χρόνο πριν βουτήξουμε στην θάλασσα. Αυτό έχει ως συνέπεια το αντηλιακό να μην απορροφάται από την επιδερμίδα μας και να ξεπλένεται από το νερό καταλήγοντας στους υδρόβιους οργανισμούς των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Επομένως, η έγκαιρη τοποθέτηση του αντηλιακού, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, προκειμένου να αμβλυνθεί το φαινόμενο της πρόκλησης μόλυνσης έως και καταστροφής σημαντικού ποσοστού του υδρόβιου περιβάλλοντος.
Η συζήτηση λοιπόν, γύρω από το ζήτημα κοράλλια-αντηλιακά γίνεται ολοένα και εκτενέστερη, καθώς οι υδρόβιοι αυτοί ζωικοί οργανισμοί πλήττονται και συνεπώς εξαφανίζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Ρεαλιστικά όμως, το γεγονός αυτό δεν οφείλεται αποκλειστικά στα αντηλιακά προϊόντα. Βέβαια αυτά, αποτελούν έναν από τους θεμέλιους παράγοντες, που μπορεί να περιοριστεί η επίδραση του αρκετά εύκολα, συγκριτικά με άλλους. Το πώς θα συζητηθεί παρακάτω. Θα ήθελα όμως να εστιάσω σε αυτό το σημείο στο πόσο σημαντικά είναι τα κοράλλια για το θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά και την γενικότερη περιβαλλοντική ισορροπία της Γης.
Οι μεγάλοι κοραλλιογενείς ύφαλοι, όπως για παράδειγμα αυτός της Αυστραλίας που είναι και ο μεγαλύτερος παγκοσμίως, αποτελούν καταφύγιο για εκατομμύρια είδη φυτών και ζώων που βρίσκουν εκεί τροφή, στέγη αλλά και ευνοϊκές συνθήκες για την υγιή και προστατευμένη αναπαραγωγή τους. Ακόμη, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας φωτοσύνθεσης λαμβάνει χώρα σε φυτά που ζουν πάνω ή δίπλα στα κοράλλια. Τι γίνεται όμως όταν από αυτό το οικοσύστημα καταστρέφεται ο οργανισμός που στηρίζει όλον αυτόν τον κολοσσό; Επέρχεται η κατάρρευση, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις παγκόσμιες συνθήκες και την ισορροπία της βιοποικιλότητας.
Το αντηλιακό εισερχόμενο στο εσωτερικό των κυττάρων προκαλεί λεύκανση των κοραλλιών, καθιστώντας τα αρκετά πιο ευαίσθητα σε ιογενείς λοιμώξεις, γεγονός που αυξάνει τελικά τον ρυθμό καταστροφής τους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε μικρότερο βαθμό τόσο σε φύκια, όσο και σε θηλαστικά και υδρόβια φυτά. Για να περιοριστεί λοιπόν, το φαινόμενο αυτό και η έκταση του, οι επιστήμονες μελέτησαν τους μηχανισμούς δράσης των κοραλλιών, αλλά και τις εναλλακτικές λύσεις ορισμένων συστατικών του αντηλιακού και βρήκαν ότι η πιο φιλική, προς το περιβάλλον και τα κοράλλια συγκεκριμένα, λύση αποτελεί το μπλε ή κυανό του μεθυλενίου.
Το μπλε του μεθυλενίου αποτελεί μια μίξη σαλικυλικού φαινυλεστέρα, βενζοϊκού οξέος, θειϊκής υοσκυαμίνης και μεθαναμίνης. Η χημική αυτή ουσία είναι γνωστή για την καταστροφή των κυανιούχων ενώσεων και την αποτροπή δηλητηριάσεων των οργανισμών, καταστρέφοντας πολλούς ιογενείς παράγοντες που θα μπορούσαν να σκοτώσουν τα κοράλλια. Επομένως, το μπλε του μεθυλενίου, αποτελεί έναν σωτήριο παράγοντα προστασίας των κοραλλιογενών υφάλων, το οποίο σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες που βρίσκονται υπό έρευνα και μελέτη ομάδων επιστημόνων ενδέχεται να βελτιώσουν και να συμβάλουν στην προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Το αντηλιακό σας σκοτώνει κοραλλιογενείς υφάλους;, oceanfdn.org, διαθέσιμο εδώ
