Της Αρετής Σαραλέκου,
Οι εδαφικές διαμάχες είναι ένας από τους κυριότερους λόγους συγκρούσεων μεταξύ κρατών, όπως φαίνεται και σήμερα, λαμβάνοντας υπόψιν την επικαιρότητα. Ωστόσο, τη μεγαλύτερη «προσθήκη» σε αυτή την κατηγορία, τουλάχιστον με μέτρο την έκταση των αμφισβητούμενων συνόρων, είναι η εδαφική διαμάχη ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία, τα σύνορα των οποίων φτάνουν χονδρικά τα 3.500 χιλιόμετρα. Από τα μέσα του 20ού αιώνα έως σήμερα, έχουν συμβεί πολλές αναταραχές, ένοπλες διαμάχες και συρράξεις. Βέβαια, τα τελευταία τρία χρόνια, η κατάσταση φαίνεται να έχει βελτιωθεί, όπως φάνηκε μετά από την συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών της Ινδίας, Subrahmanyam Jaishankar και του Κινέζου ομολόγου του, Wang Yi στις 4 Ιουλίου στο Καζακστάν, όπου αποφάσισαν να λύσουν τα θέματα των συνόρων, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, Shanghai Cooperation Organization (SCO) και συμφώνησαν πως η παράταση της επικείμενης κατάστασης στα σύνορα δεν αποτελεί συμφέρον κανενός. Η αλήθεια είναι πως και οι δύο πυρηνικές χώρες έχουν πάγιες θέσεις επί του ζητήματος και έχουν ενισχύσει τα σύνορα με εξοπλισμό και στρατιώτες, ειδικά μετά το περιστατικό που συνέβη το 2020.
Και οι δύο χώρες διεκδικούν τεράστια κομμάτια από την άλλη, κατά μήκος των Ιμαλάιων, κάτι που εκτονώθηκε ως αποτέλεσμα της οριοθέτησης των συνόρων από την Μεγάλη Βρετανία. Αξίζει να σημειωθεί πως η περιοχή των συνόρων ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία φτάνει σε υψόμετρο τα 6,5 χλμ. πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, έχει δύσκολους δρόμους γεμάτους στροφές και θερμοκρασίες υπό του μηδενός. Τα αμφισβητούμενα εδάφη χωρίζονται σε τρία μέρη: το ανατολικό, το κεντρικό και το δυτικό. Αυτή τη στιγμή, η Κίνα αξιώνει 90.000 τετρ. χλμ. εδαφικής έκτασης και συμπεριλαμβάνει σχεδόν όλη την ινδική πολιτεία Arunachal Pradesh, την οποία ονομάζει Νότιο Θιβέτ. Από τη μεριά της, η Ινδία διεκδικεί 38.000 τετρ. χλμ. γης, η οποία βρίσκεται υπό κινεζικό έλεγχο και συμπεριλαμβάνει το οροπέδιο Aksai Chin, κοντά στην περιοχή Ladakh. Το Arunachal Pradesh αποτελεί μέρος του ανατολικού μέρους των συνόρων και η συγκεκριμένη πολιτεία που διεκδικείται από το Πεκίνο αποτέλεσε το κέντρο ένοπλης σύρραξης το 1962, όταν η Ινδία έχασε ορισμένα εδάφη από την Κίνα. Στο κεντρικό μέρος επικρατεί σχετικά σταθερότητα συγκριτικά με άλλα μέρη των συνόρων. Το δυτικό μέρος, όμως, είναι αυτό για το οποίο γίνεται ο μεγαλύτερος λόγος.
Το δυτικό μέρος των αμφισβητούμενων συνόρων αποτελείται από την περιοχή Ladakh, η οποία ανήκει στην ινδική πολιτεία Jammu and Kashmir και υπάγεται διοικητικά στην Ινδία, ως ομοσπονδιακό έδαφος, και την συνοριακή περιοχή Himachal Pradesh. Η Ινδία ελέγχει περίπου το 55% των αμφισβητούμενων δυτικών εδαφών, στα οποία ανήκουν το Jammu και η πεδιάδα του Kashmir, ο παγετώνας του Siachen και το μεγαλύτερο μέρος του Ladakh, με τον ινδικό πληθυσμό στις περιοχές αυτές να προσεγγίζει το 70%. Το Πακιστάν ελέγχει περίπου το 30% και κυρίως τις περιοχές Azad Kashmir και Gilgit-Baltistan, ενώ η Κίνα το υπόλοιπο 15% με την περιοχή Aksai Chin, τη κοιλάδα Shaksgam και το χωριό Demchok.
Για τα συγκεκριμένα εδάφη έγιναν πάρα πολλά επεισόδια. Το 1962, έγινε ο σινο-ινδικός πόλεμος για την περιοχή Aksai Chin και έληξε με την χάραξη του de facto συνόρου, που ονομάζεται Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου (Line of Actual Control). Άλλες συμπλοκές έλαβαν χώρα το 1967, στο Nathu La και το 1975, στο Tulung La με πολλούς νεκρούς και από τις δύο μεριές. Το 2017, έγινε ένα αρκετά θερμόαιμο επεισόδιο, όταν στην περιοχή του Doklam της Bhutam, το Νέο Δελχί έστειλε στρατό, ώστε να σταματήσει την προσπάθεια του Πεκίνου να ανοίξει δρόμο στην περιοχή. Στις 15 Ιουνίου, όμως, του 2020, η φορτισμένη ατμόσφαιρα οδήγησε σε μάχη σώμα με σώμα σκοτώνοντας 20 και τραυματίζοντας 76 Ινδούς στρατιώτες. Αυτό συνέβη μετά από εβδομάδες χαμηλότερων εντάσεων και τον ξυλοδαρμό πολλών Ινδών και Κινέζων στρατιωτών από το αντίθετο στρατόπεδο στα σύνορα του Sikkim.
Μετά την συνάντηση των Yπουργών Eξωτερικών των δύο χωρών στο Shanghai Cooperation Organization, το Νέο Δελχί δήλωσε πως πρέπει να σεβαστούν την Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου και να εγκαθιδρύσουν στην περιοχή ειρήνη και σταθερότητα. Νωρίτερα, είχε συμφωνηθεί να οργανωθεί σε ημερομηνία πριν της καθορισμένης το Working Mechanism on Consultation and Coordination on India-China Border Affairs (WMCC), το οποίο συστάθηκε ακριβώς την καθιερωμένη ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα σχετικά με τα σύνορα, και στις 27 Μαρτίου 2024 στο Πεκίνο, και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να διατηρήσουν επαφές μέσω διπλωματικών και στρατιωτικών μέσων και να λειτουργούν σύμφωνα με τις διμερείς συμφωνίες τους και πρωτόκολλα.
Ωστόσο, φαίνεται δύσκολο να βρεθεί μια μακροπρόθεσμη λύση στο ζήτημα αυτό. Μόνο η σκέψη της ανταλλαγής εδαφών για την επίλυση συνοριακών εδαφών θεωρείται απίθανη, διότι στο εσωτερικό του κράτους ο συμβιβασμός σε θέματα εδαφών δίνει την εντύπωση παράδοσης του κύρους, της ιδεολογίας και ακόμα του λόγου ύπαρξης του κράτους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- India seeks early resolution of border issues with China as top diplomats meet in Astana, Anadolu Agency, διαθέσιμο εδώ
- Is there going to be an India-China deal?, Brookings, διαθέσιμο εδώ
- India and China to ‘redouble’ efforts for resolving border issues ‘at the earliest’, CNBC, διαθέσιμο εδώ
- India, China foreign ministers agree to work on border issues, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- The Past (and Future) of the Territorial Swap Offer in the China-India Border Dispute, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
- India’s top diplomat seeks resolution of border issues with China, Arab News, διαθέσιμο εδώ
- Herders on front line of India’s Himalayan dispute with China say they’re losing grazing land – and a way of life, CNN, διαθέσιμο εδώ
- China Bristles as India Moves 10,000 Soldiers to Guard Border, The Defense Post, διαθέσιμο εδώ
