Του Ελευθέριου Χονδρού,
Την Παρασκευή, 12 Ιουλίου, το φινλανδικό Κοινοβούλιο ψήφισε έναν επίμαχο νόμο με στόχο να σταματήσει η εισροή αιτούντων άσυλο στα σύνορα Φινλανδίας-Ρωσίας. Αυτή η κίνηση έρχεται εν μέσω κατηγοριών ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί τους μετανάστες ως εργαλείο για να πιέσει τα σύνορα της Φινλανδίας.
Η νομοθεσία, που αναφέρεται ως ο «εξαιρετικός νόμος», επιτρέπει στη Φινλανδία να αναστείλει τις διαδικασίες ασύλου, εάν διαπιστωθεί ότι η Ρωσία στέλνει σκόπιμα μετανάστες στα σύνορα Φινλανδίας-Ρωσίας. Ο Πρωθυπουργός Petteri Orpo (KoK, EPP) τόνισε την αναγκαιότητα του νόμου, αναφέροντας πρόσφατες περιπτώσεις όπου η Ρωσία χρησιμοποιεί μετανάστες ως υβριδική τακτική επιρροής κατά της φινλανδικής ασφάλειας και συνόρων. «Σήμερα η Βουλή ενέκρινε τον νόμο με σαφή πλειοψηφία», ανακοίνωσε η Orpo.
Τα εκτεταμένα σύνορα μήκους 1.340 χιλιομέτρων της Φινλανδίας με τη Ρωσία είναι κλειστά τους τελευταίους επτά μήνες. Στα μέσα Απριλίου, η Κυβέρνηση του Ελσίνκι παρέτεινε αυτό το κλείσιμο επ’ αόριστον, λόγω του αυξανόμενου αριθμού μεταναστών που φτάνουν από χώρες, όπως η Υεμένη, η Συρία και η Σομαλία.
Ο νέος νόμος εγκρίνει σιωπηρά την αμφιλεγόμενη πρακτική των απωθήσεων — την επιστροφή μεταναστών σε τρίτη χώρα, χωρίς να ακολουθούνται οι κατάλληλες διαδικασίες ασύλου. Αυτή η πρακτική θεωρείται παράνομη σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία απαγορεύει την επιστροφή ατόμων σε χώρες όπου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δίωξη ή απάνθρωπη μεταχείριση.
Ο Πρωθυπουργός Orpo διαβεβαίωσε ότι η Φινλανδία θα συνεχίσει να υποστηρίζει το κράτος δικαίου παρά τη νέα νομοθεσία. Τόνισε, επίσης, τη δέσμευση της Κυβέρνησης να αναζητήσει μια κοινή ευρωπαϊκή λύση, σημειώνοντας ότι έχουν ήδη γίνει συζητήσεις με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι εξετάζουν προσεκτικά το νέο φινλανδικό νομοσχέδιο για πιθανές παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ. Η Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ δεν θα ανεχθεί καμία απόπειρα χρήσης των μεταναστών ως μέσων και θα συνεχίσει να υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην προστασία των εξωτερικών τους συνόρων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Ο νόμος ταξινομείται ως «νόμος εξαίρεσης», που σημαίνει ότι δημιουργεί μια προσωρινή, ad hoc εξαίρεση από το φινλανδικό Σύνταγμα σε περίπτωση εθνικής έκτακτης ανάγκης. Η εφαρμογή του απαιτεί μια αμφισβητούμενη πλειοψηφία πέντε έκτων στο Κοινοβούλιο. Ο νόμος ορίζει ότι δεν πρέπει να εμποδίζεται η είσοδος παιδιών, ατόμων με αναπηρία και ιδιαίτερα ευάλωτων ατόμων στη χώρα. Η Υπουργός Εσωτερικών, Mari Rantanen (Φινλανδικό Κόμμα, ECR), εξέφρασε την ελπίδα ότι ο νόμος θα λειτουργήσει ως προληπτική νομοθεσία, χωρίς να χρειάζεται ποτέ να εφαρμοστεί.
Οι συζητήσεις γύρω από την έγκριση του νόμου έχουν προκαλέσει σημαντικές εντάσεις στο φινλανδικό πολιτικό τοπίο. Όσοι αντιτάχθηκαν στον νόμο κατηγορήθηκαν ότι συμπαραστάθηκαν με τον Ρώσο Πρόεδρο, Vladimir Putin. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Ben Zyskowicz, εκπρόσωπος του Κόμματος Συνασπισμού του Πρωθυπουργού Orpo, προέτρεψε να μην στιγματίζονται οι αντίπαλοι, τονίζοντας ότι οι διαφωνούντες δεν ήταν προδότες ή αντιπατριώτες.
Το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, μετά από εσωτερικές διαβουλεύσεις, ψήφισε με την πλειοψηφία, αν και έξι βουλευτές ζήτησαν εξαίρεση από την κομματική γραμμή. Οι Πράσινοι αντιτάχθηκαν ανοιχτά στον νόμο, με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών του κόμματος των Πρασίνων, Pekka Haavisto, να επισημαίνει θεμελιώδη ζητήματα με την πρόταση της Kυβέρνησης. Ο Haavisto πρότεινε ότι η Φινλανδία θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει διεθνείς πρωτοβουλίες για ευρύτερη δράση κατά της παράνομης μετανάστευσης και πρότεινε αλλαγές στις διεθνείς συμφωνίες που έρχονται σε αντίθεση με το νέο νόμο.
Ακόμη και εντός του κυβερνώντος συνασπισμού, το θέμα παραμένει διχαστικό. Η Eva Biaudet, του κυβερνώντος κόμματος RKP, αμφισβήτησε εάν ο νόμος θα ενισχύσει πραγματικά την ασφάλεια στα ανατολικά σύνορα και εξέφρασε ανησυχίες για τη συμμόρφωσή του με τις διεθνείς συμφωνίες και το δίκαιο της ΕΕ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Helsinki adopts ‘pushback law’ to suspend asylum for migrants coming via Russia, Euractiv, διαθέσιμο εδώ
