Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Εν μέσω θέρους και κατά παράβασιν ίσως του δόγματος του Ανδρέα Παπανδρέου περί της απόδοσης του πρέποντος σεβασμού στα «μπάνια του λαού», εξελίσσεται η μάχη για την εκλογή Προέδρου στο ΠΑΣΟΚ. Αναμφίβολα, η υποψηφιότητα που έχει προκαλέσει, μέχρι σήμερα, τις περισσότερες συζητήσεις είναι αυτή του Δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα. Είναι, άραγε, φορέας ριζοσπαστισμού και ανανέωσης ή προσδοκά να γίνει δούκας σε… δύο δουκάτα;
Το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου προφανώς και συνιστά ήττα για το ΠΑΣΟΚ, βάσει του στόχου που είχε τεθεί, ο οποίος ήταν η κατάκτηση της δεύτερης θέσης. Προφανώς, επίσης, δεν συνιστά καταστροφή, δεδομένων των επιδόσεων της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Εύλογα, πάντως, επιτρέπει το ερώτημα: «Εάν όχι τώρα, πότε;». Ο Νίκος Ανδρουλάκης όφειλε ν’ αναλάβει την ευθύνη του αποτελέσματος. Η ευθύνη συνίσταται στην ανάλυσή του, στον εντοπισμό των σφαλμάτων, στην άσκηση αυτοκριτικής και στον σχεδιασμό των επομένων βημάτων, με ειλικρίνεια, δημόσια και θεσμικά. Η άμεση εκκίνηση της διαδικασίας αμφισβήτησής του έβγαλε, τρόπον τινά, από τη δύσκολη θέση της ανάγκης δημιουργίας πραγματικών πολιτικών διεργασιών, τόσο τον ίδιο όσο και τους αμφισβητίες του (ίσως μόνο ο Παύλος Γερουλάνος μιλά πολιτικά μέχρι στιγμής).
Σε αυτό το πλαίσιο κατατέθηκε και η υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα, η οποία γεννά πολλά ερωτήματα με τις αξιόπιστες απαντήσεις ν’ απουσιάζουν.
Πρώτον, ο Δήμαρχος Αθηναίων ζήτησε την ψήφο των δημοτών της Αθήνας, προκειμένου να ηγηθεί αυτής για τα επόμενα πέντε χρόνια. Προεκλογικά, δεν τους ενημέρωσε για τις φιλοδοξίες του να ηγηθεί και του κόμματος. Ανέλαβε τα καθήκοντά του την 1η Ιανουαρίου 2024, επομένως η ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ έγινε μετά από μόλις έξι μήνες δημαρχιακής θητείας. Πόσο έντιμο είναι αυτό πολιτικά; Ο μέσος ψηφοφόρος του δεν δικαιούται να αισθάνεται εξαπατημένος, αν μη τι άλλο, σε ηθικό επίπεδο;
Δεύτερον, ο Χάρης Δούκας έχει ξεκαθαρίσει δημοσίως ότι θα παραμείνει στη θέση του Δημάρχου, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών. Όσοι έχουμε θητεύσει πολιτικά ή/και υπηρεσιακά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και όσοι αντιλαμβάνονται στοιχειωδώς τον τρόπο λειτουργίας της, γνωρίζουμε ότι πρόκειται για το πλέον απαιτητικό πεδίο άσκησης εφαρμοσμένης πολιτικής, μετά από αυτό της εθνικής διακυβέρνησης. Κατά περιπτώσεις δε, οι προκλήσεις ενώπιον των οποίων βρίσκεται εις αυτοδιοικητικός ξεπερνούν σε σημασία και δυσκολία αυτές που απασχολούν έναν κυβερνητικό παράγοντα. Αν θέλει να έχει ακόμα και μία, στοιχειωδώς, αξιοπρεπή παρουσία στον Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης όπου προΐστανται, επιβάλλεται ν’ αφιερωθεί ψυχή τε και σώματι στο λειτούργημά τους. Οφείλει να είναι διαθέσιμος 24 ώρες την ημέρα και επτά ημέρες την εβδομάδα, προκειμένου να έχει πλήρη γνώση και άμεση αντίδραση σε οποιοδήποτε πρόβλημα ανακύψει. Να χαράξει έναν ρεαλιστικό επιχειρησιακό χάρτη ανάπτυξης και να εποπτεύει στενά την εφαρμογή του. Παραλλήλως, να δίνει τη σκληρή μάχη της καθημερινότητας. Είναι, δε, προφανές ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο ΟΤΑ τόσο μεγαλύτερες είναι οι απαιτήσεις. Κι εδώ μιλάμε για την πρωτεύουσα της χώρας. Μόνο που ο Δούκας, αν τελικώς εκλεγεί Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δεν θα μπορεί, εκ των πραγμάτων, να δίνει το 100% του χρόνου και της ενέργειάς του στον Δήμο. Διάφορες δικαιολογίες που ακούγονται από αυτόν και τους υποστηρικτές σχετικά μ’ ένα μοντέλο συλλογικής διοίκησης κ.ο.κ. στοχεύουν, κυρίως, στο να καταδείξουν τον εναλλακτικό τρόπο διοικητικής λειτουργίας που πρεσβεύει έναντι του ιδιαιτέρως συγκεντρωτικού μοντέλου Ανδρουλάκη. Δεν απαντούν στην ουσία του προβληματισμού που διατυπώνεται: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της μερικής απασχόλησης Δούκα στον Δήμο και γιατί να πρέπει η Αθήνα και οι Αθηναίοι να τις υποστούν, όταν δεν συναίνεσαν σε κάτι τέτοιο;
Τρίτον, ο Χ. Δούκας διεκδικεί να ηγηθεί ενός κόμματος που βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, μιας και η ανάκαμψη που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια είναι σημαντική, αλλά και αργή. Με το εγχώριο πολιτικό σύστημα ν’ αναδιατάσσεται, το ΠΑΣΟΚ αναζητεί ρόλο. Αναντίρρητα, απαιτείται η ύπαρξη Προέδρου ο οποίος να διατρέχει τη χώρα, προκειμένου να επανασυνδεθεί με την ιστορική βάση του Κινήματος και να σπάσει τον μιντιακό αποκλεισμό. Που να προκαλεί πολιτικά γεγονότα. Ο Δούκας, ηγούμενος παράλληλα της Αθήνας, εκ των πραγμάτων δεν θα μπορεί να διαθέσει στο ΠΑΣΟΚ τον χρόνο και την ενέργεια που απαιτούνται. Επίσης, δεν είναι βουλευτής. Επομένως, θ’ αδυνατεί ν’ αντιπαρατεθεί αμέσως με τον Πρωθυπουργό. Όταν ασκείται έντονη κριτική στον Ανδρουλάκη για την απουσία «πρωθυπουργισιμότητας» από το πολιτικό του προφίλ, πώς θα την αποκτήσει ο Δούκας, όντας εκτός Βουλής; Πώς μπορεί, κάποιος ν’ αμφισβητήσει το ότι η απουσία τόσο του αρχηγού του δεύτερου όσο και αυτού του τρίτου κόμματος θα δώσει μια μεγαλύτερη άνεση στον σημερινό Πρωθυπουργό, σε σχέση με αυτήν που έχει σήμερα ή θα έχει με Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ έναν ή μία βουλευτή; Σαν απάντηση ο Δούκας επιλέγει να μιλήσει και πάλι για συλλογική λειτουργία του κόμματος κ.λπ. Όμως, τα ελληνικά κόμματα είναι προσωποκεντρικά και δεν επιτρέπουν συν-αρχηγίες. Στη Βουλή, θα πρέπει να οριστεί επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Όλοι λένε (χωρίς να διαψεύδεται) ότι αυτός θα είναι ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, ο πιο ισχυρός σύμμαχος του Δούκα. Δεν πρόκειται περί συνδιαλλαγής η οποία μόνο προϊόν μιας νέας αντίληψης για την πολιτική δεν αποτελεί; Ακόμα, μοιραία, τα πεπραγμένα του Δούκα στον Δήμο θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στο ΠΑΣΟΚ. Γιατί το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να πάρει αυτό το ρίσκο, κινδυνεύοντας ν’ αποκτήσει μια ιδιότυπη κυβερνητική φθορά χωρίς να κυβερνά;
Τέταρτον, ο Δήμαρχος δεν έχει ξεκαθαρίσει τι ακριβώς εννοεί με το σύνθημα «ενώνουμε δυνάμεις για να νικήσουμε τη ΝΔ, όπως το κάναμε στην Αθήνα». Η ένωση δυνάμεων που επικαλείται ήταν επισήμως η ένωση των αυτοδιοικητικών δυνάμεων ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Προτείνει, άραγε, ένα παρόμοιο μοντέλο και σ’ επίπεδο βουλευτικών εκλογών; Προεκλογική συνεργασία μέσω ενός σχήματος τύπου ΚΙΝΑΛ; Μετεκλογική συνεργασία, σε περίπτωση που το πρώτο κόμμα δεν επιτύχει αυτοδυναμία; Ο ίδιος και οι υποστηρικτές του μιλούν για συσπείρωση δυνάμεων σ’ επίπεδο βάσης, για συσπείρωση «γειτονιάς», χρησιμοποιώντας κι άλλες αναλόγου ύφους, αλλά κενού ουσιαστικού περιεχομένου διατυπώσεις. Ορισμένοι, βέβαια, εξ’ αυτών, αναφέρονται ξεκάθαρα (στο facebook κι αλλού) στην, κατ’ αυτούς, ανάγκη συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ κι ενδεχομένως, κι άλλων. Επομένως, υφίσταται μια στρατηγική αποφυγής διασαφήνισης των απόψεων και των προθέσεων Δούκα επί του ζητήματος των ενδεχομένων συνεργασιών. Αναπόδραστα, λοιπόν, μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι πράγματι ο σκοπός του είναι να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν το εκφράζει δημοσίως και ξεκάθαρα, προκειμένου ν’ αποφύγει τη φθορά σ’ επίπεδο βάσης του Κινήματος. Ότι υπηρετεί το σχέδιο, που απεργάζονται αλλοδαπά και ημεδαπά συμφέροντα, περί της δημιουργίας ενός δήθεν προοδευτικού κόμματος, που από κοινού με τη ΝΔ θα συγκροτήσει τον νέο δικομματισμό, των φορέων που ουσιαστικά δεν θα διαφέρουν μεταξύ τους στα κρίσιμα ζητήματα και θα οδηγήσουν σ’ εθνικά ζημιογόνες καταστάσεις.
Ο Χάρης Δούκας, λοιπόν, οφείλει να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις δημοσίως. Απαντήσεις πειστικές, ικανές ν’ ανατρέψουν την άποψη ότι η υποψηφιότητά του χαρακτηρίζεται από αριβισμό και αδιαφορία για την τύχη τόσο του Δήμου Αθηναίων όσο και του ΠΑΣΟΚ, μιας και οι πραγματικές του επιδιώξεις είναι άλλες από την ανοδική πορεία αμφότερων. Απαντήσεις οφείλουν να δώσουν, δε, και οι υποστηρικτές του για το γεγονός ότι αγωνίζονται εμπράκτως για την επικράτηση συνθηκών που απάδουν τόσο στην ορθή αυτοδιοικητική νοοτροπία όσο και στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ. Αναμένουμε μ’ ενδιαφέρον…
