Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Το τέλος της Ύστερης Αρχαιότητας και το λυκαυγές της Πρώιμης Μεσαιωνικής περιόδου βρίσκει τη Δυτική Ευρώπη σε μια φάση μετεξέλιξης και ανακατατάξεων, με την κάθοδο των νέων φυλών από τον Βορρά να κάνουν την εμφάνισή τους προς τα Κεντρικά και Νότια της ηπείρου. Οι κυριότερες φυλές που εμφανίζονται και επικρατούν στην Ευρώπη είναι οι λεγόμενες γερμανικές φυλές, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου θα αναπτυχθούν σε βασικό παράγοντα και ρυθμιστή των εξελίξεων στη Γηραιά Ήπειρο.
Αυτή η πλούσια και πολύπλευρη ιστορία καταγράφεται με τον πιο σαφή και περιεκτικό τρόπο μέσα από το έργο του James Hawes, Μικρή Ιστορία της Γερμανίας που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση του Ανδρέα Παππά. Ο συγγραφέας του βιβλίου γεννήθηκε το 1960 και μεγάλωσε στο Gloucestershire, το Edinburgh και το Shropshire. Πραγματοποίησε τις σπουδές του πάνω στα γερμανικά στο Hertford College της Οξφόρδης (το 1987) αλλά και στο University of Central London. Έχει μια μακρά πείρα στην διδασκαλία, ενδεικτικά αναφέρουμε τα πανεπιστήμια του Maynooth, του Sheffield και του Swansea. Παράλληλα, έχει δοκιμαστεί με επιτυχία και στον χώρο της λογοτεχνίας με την δημιουργία έξι μυθιστορημάτων. Τέλος, διευθύνει το μεταπτυχιακό σεμινάριο δημιουργικής γραφής του Brookes University της Οξφόρδης.
Μέσα, λοιπόν, από το πόνημά του, ο Hawes κάνει μια πλήρη και εκτενή έρευνα για την εμφάνιση, εξέλιξη και εξάπλωση των γερμανικών φύλων που με τον καιρό θα συγκροτήσουν πολυπλοκότερους δεσμούς και τελικά θα ενοποιηθούν. Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι αρχικές πληροφορίες που έχουμε για την συγκρότηση των πρωτογερμανικών φύλων τοποθετείται γύρω στο 500 π.Χ., αλλά φυσικά οι ίδιοι δεν αυτοαποκαλούνταν κατ’ αυτών τον τρόπο. Οι επαφές τους με τον τότε παντοκράτορα ρωμαϊκό κόσμο πραγματοποιείται κοντά στο 150 π.Χ. με βασική ασχολία τις εμπορικές σχέσεις, φτάνοντας λίγο πιο πέρα από τις όχθες του Ρήνου ή του Δούναβη. Τα πάντα πλέον έχουν πάρει το δρόμο τους.
Η πρώτη αναφορά στο όνομα «Γερμανός» προέρχεται το 58 μ.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος μέσα από το έργο Απομνημονεύματα περί του Γαλατικού Πολέμου (στα λατινικά Commentarii de bello Gallico) πέραν από τα γεγονότα της μάχης, περιγράφει και αρκετά στοιχεία για τον νέο τους «γείτονα». Σταδιακά θα οργανωθούν και θα αποκτήσουν σταθερή βάση, οργανώνοντας πιο σύνθετες δομές και αναπτύσσοντας έναν δικό τους πολιτισμό. Έτσι, δημιουργούνται διάφοροι λαοί, όπως οι Γότθοι (Οστρογότθοι και Βησιγότθοι), Φράγκοι, Αλαμανοί κ.ά. Μάλιστα, τα γερμανικά φύλα θα φτάσουν ακόμα και έξω από τη Ρώμη, την οποία θα κατορθώσουν να εκπορθήσουνε, καταλύοντας το Δυτικό τμήμα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Αποκορύφωμα της Γερμανικής εξάπλωσης και ανάπτυξης κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους αποτέλεσε η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους με τον Κάρολο τον Μέγα –ή όπως είναι ευρύτερα γνωστός ως Καρλομάγνος— να γίνεται αυτοκράτορας, στεφόμενος μάλιστα από τον ίδιο τον Πάπα Λέοντα Γ´. Έπειτα, από μερικά χρόνια τη σκυτάλη θα λάβει μια άλλη μεγάλη προσωπικότητα, ο Όθων Α´ στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Φραγκικού Έθνους αυτή τη φορά.
Ο συγγραφέας, όμως, δεν περιορίζεται στους Μεσαιωνικούς καιρούς, αλλά επεκτείνεται και στους Νεότερους χρόνους με τις τρεις μεγάλες δυνάμεις τους Γερμανούς, τους Αυστριακούς και τους Πρώσους. Οι συγκρούσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις για την επικράτησή τους θα είναι συχνές με τους Γάλλους να είναι οι βασικοί αντίπαλοί τους, με τους γαλλογερμανικούς πολέμους να διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Και κάπως έτσι φτάνουμε στην εποχή των δύο Παγκοσμίων Πολέμων που καθόρισαν και άλλαξαν την ιστορία της ηπείρου.
Μέσα, λοιπόν, από τις σελίδες του πολυσχιδούς αυτού βιβλίου, ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός των βασικότερων σταθμών ενός λαού που καθόρισε με την πορεία του τις εξελίξεις. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές και για το πολιτιστικό κομμάτι τους, αναδεικνύοντας τις ομοιότητες, τις διάφορες αλλά και τις αλληλεπιδράσεις που υπήρχαν ανάμεσά τους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως μέσα στο πόνημά του ο Hawes περιλαμβάνει και πλούσιες εικόνες και επεξηγηματικούς χάρτες.
