Της Έλενας Παντελακάκη,
Ο όρος greeklish προέρχεται από την αγγλική λέξη «Greek» και την κατάληξη «-lish» της λέξης «English». Πρόκειται, ουσιαστικά, για τη χρήση της ελληνικής γλώσσας γραμμένης με λατινικούς χαρακτήρες. Στις μέρες μας, πολλοί Έλληνες, ιδιαίτερα νέοι, προτιμούν τη χρήση των greeklish στην καθημερινότητά τους, ώστε να επικοινωνούν εύκολα και γρήγορα μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, όπως το Instagram, το Facebook, το Twitter κ.α.
Η χρήση των greeklish συνδέεται στενά με την εμφάνιση του διαδικτύου. Στο παρελθόν το ελληνικό αλφάβητο δεν αναγνωρίζονταν εύκολα από τα υπολογιστικά συστήματα, δημιουργώντας την ανάγκη για τη χρήση των greeklish. Mέχρι σήμερα υπάρχουν ακόμη ιστοσελίδες, στις οποίες χρησιμοποιούνται τα greeklish, αντί για τα ελληνικά. Επίσης, υπάρχουν σελίδες στο διαδίκτυο που διαθέτουν greeklish converters, προγράμματα δηλαδή που μετατρέπουν τα greeklish σε ελληνικά και το αντίστροφο. Ένα παράδειγμα greeklish converter θα βρείτε στον εξής σύνδεσμο: https://greeklishconverter.com/.
Ωστόσο, η εκτεταμένη και συχνή χρήση τους εγείρει προβληματισμούς για τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στην παραποίηση της ελληνικής γλώσσας, διότι η γραφή με λατινικούς χαρακτήρες δεν απαιτεί ούτε τονισμό ούτε ορθογραφία. Για παράδειγμα η φράση «Θέλω να πάω διακοπές» αποδίδεται στα greeklish ως εξής «Τhelo na pao diakopes». Οι προβληματισμοί σχετικά με την ορθογραφική και αναγνωστική ικανότητα, ιδιαίτερα των μαθητών, έχουν απασχολήσει τόσο τους επιστήμονες και τους εκπαιδευτικούς όσο και την κοινή γνώμη.
Σε έρευνα, μάλιστα, που έγινε μεταξύ των μαθητών της Α΄ και της Γ΄ Λυκείου, φάνηκε πως το 60% χρησιμοποιεί τα greeklish ως επί τον πλείστον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών χρησιμοποιεί τα greeklish για ένα διάστημα περίπου 3-4 χρόνων. Ακόμα, σε ερώτηση, που τέθηκε στους καθηγητές των μαθητών, για το αν η χρήση των greeklish επηρεάζει την ορθογραφία και τη γραφή των μαθητών τους, ένας μεγάλος αριθμός απάντησε καταφατικά. Επίσης, η συντριπτική πλειοψηφία των φιλολόγων (ποσοστό 80%) υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που οι μαθητές διακόψουν τη χρήση των greeklish, έχουν περισσότερες πιθανότητες να βελτιώσουν τον τρόπο γραφής τους.
Η κατάχρηση των greeklish επηρεάζει σημαντικά τον ορθό τρόπο γραφής των μαθητών. Αποτελούν όμως τα greeklish «απειλή» για την ελληνική γλώσσα; Στο παραπάνω ερώτημα απαντά ο Γ.Παπαναστασίου, Αν. Καθηγητής στο ΑΠΘ και διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών σπουδών του Ιδρύματος Μανώλη Τριανταφυλλίδη, με την εξής δήλωση:
«Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα greeklish ως απειλή για την ελληνική γλώσσα. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν απειλές για τις γλώσσες. Το μόνο που μπορεί να πάθει είναι να… πεθάνει. Και δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα για τα Ελληνικά ούτε υπάρχει κάποιο ζήτημα με το να γράφει κάποιος ελληνικά με κάποιο διαφορετικό τρόπο και όχι χρησιμοποιώντας το ελληνικό αλφάβητο. Μερικές φορές μάλιστα, ειδικά στη διάδοση της ελληνικής στον υπόλοιπο κόσμο, θα μπορούσαν τέτοιες φωνητικές μορφές γραφής να βοηθήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι ούτε τις προτείνουμε ούτε τις συστήνουμε. Σίγουρα όμως δεν πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε ως προβληματικές».
Εν κατακλείδι, η χρήση των greeklish αποτελεί ένα ευχάριστο και γρήγορο μέσο επικοινωνίας, κυρίως των νέων, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι νέοι δε χρειάζεται να καταβάλλουν κόπο, ακολουθώντας ορθογραφικούς κανόνες, ούτε να αγχώνονται μήπως οι συνομήλικοί τους τους κοροϊδέψουν για τυχόν ορθογραφικά λάθη. Επίσης, διευκολύνεται η επικοινωνία ανάμεσα σε δίγλωσσους μαθητές ή ομογενείς που ζούνε στο εξωτερικό. Ωστόσο, η κατάχρηση των greeklish μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ορθογραφική και αναγνωστική ικανότητα των μαθητών. Για αυτό συστήνεται η φειδωλή χρήση των greeklish, ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες, που δεν έχουν αναπτύξει πλήρως τις γλωσσικές δεξιότητές τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Διπλωματική εργασία με θέμα: Greeklish και ελληνική γλώσσα: επιδράσεις από τη χρήση τους στην «ορθή γραφή της», Καραγκούνη Νεφέλη, Φλώρινα 2016, διαθέσιμο εδώ
- Eίναι τα Greeklish απειλή για την Ελληνική γλώσσα; Απαντά ο Γ. Παπαναστασίου, Αν.Καθηγητής στο ΑΠΘ (Video), Ekkairo.org, διαθέσιμο εδώ
- Κίνδυνοι από τη χρήση του Διαδικτύου, 3gymanoliosia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Greeklish: H μάστιγα της ελληνικής γλώσσας, Xronos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι τα greeklish;, Ιστοδρόμιο, διαθέσιμο εδώ
