Του Παντελή Σιμώτα,
Ο Ρομπέν των Δασών, ο θρυλικός παράνομος του δάσους Σέργουντ, είναι μια από τις πιο διαχρονικές φιγούρες της βρετανικής μυθολογίας και λαογραφίας. Οι ιστορίες του για τον ηρωισμό, τη δικαιοσύνη και την εξέγερση κατά της τυραννίας συναρπάζουν το κοινό εδώ και αιώνες, εξελισσόμενες μέσα από την προφορική παράδοση, τις μπαλάντες, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στον μύθο και τον θρύλο του Ρομπέν των Δασών, εξερευνώντας την προέλευσή του, την ομάδα του, τους θρυλικούς αντιπάλους του και την πολιτιστική σημασία της ιστορίας του.
Οι πρώτες αναφορές στον Ρομπέν των Δασών χρονολογούνται από τη μεσαιωνική περίοδο. Ο θρύλος ξεκίνησε πιθανότατα ως συλλογή από μπαλάντες κατά τον 13ο και 14ο αιώνα, οι οποίες αφηγούνταν τα κατορθώματα ενός επιδέξιου τοξότη και ξιφομάχου που έκλεβε από τους πλούσιους και έδινε στους φτωχούς. Σε αντίθεση με άλλους θρυλικούς ήρωες, οι ρίζες του Ρομπέν των Δασών εδράζονται σε μια εποχή κοινωνικής αναταραχής, αντικατοπτρίζοντας τους αγώνες μεταξύ του απλού λαού και της άρχουσας ελίτ.
Οι ιστορικές αποδείξεις για την ύπαρξη ενός πραγματικού Ρομπέν των Δασών είναι ελάχιστες και οι μελετητές έχουν συζητήσει αν βασίστηκε σε ένα πραγματικό πρόσωπο ή σε ένα συνονθύλευμα διαφόρων ιστορικών προσώπων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να εμπνεύστηκε από παράνομους όπως ο Φουλκ Φιτζγουάριν ή ο Ευστάθιος ο Μοναχός, οι οποίοι έζησαν μια επαναστατική ζωή ενάντια στην εξουσία. Η έλλειψη συγκεκριμένων ιστορικών αποδείξεων, ωστόσο, έχει αυξήσει τη μυστηριώδη και εύπλαστη φύση του θρύλου του.
Κεντρικό ρόλο στο μύθο του Ρομπέν των Δασών παίζει η ομάδα των πιστών ακολούθων του, γνωστών ως Merry Men. Αυτή η ομάδα παρανόμων περιλαμβάνει μερικούς από τους πιο αξιομνημόνευτους χαρακτήρες της λαογραφίας. Αρχικά, ξεχωρίζει ο Little John, ο οποίος αναφέρεται ως το δεξί χέρι του Ρομπέν. Ήταν γνωστός για το τεράστιο μέγεθος και τη δύναμή του. Παρά το όνομά του, ο «Μικρός Τζον» συχνά απεικονίζεται να ξεπερνά τον Ρομπέν. Στην συνέχεια, βλέπουμε τον Friar Tuck. Ήταν ένας ευδιάθετος και επαναστατικός κληρικός που προσχωρεί στον αγώνα του Ρομπέν. Ο χαρακτήρας του προσθέτει μια νότα χιούμορ και ανθρωπιάς στις ιστορίες. Επιπλέον, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο χαρακτήρας της Maid Marian. Συχνά απεικονίζεται ως το ερωτικό ενδιαφέρον του Ρομπέν των Δασών. Η Maid Marian απεικονίζεται ως μια ευγενής που μοιράζεται τα ιδανικά του Ρομπέν για δικαιοσύνη και ισότητα. Τέλος, δεν μπορεί να μην αναφερθεί ο Will Scarlet, ένας άλλος πιστός σύντροφος, γνωστός για τα χαρακτηριστικά κόκκινα ρούχα του και την έντονη ιδιοσυγκρασία του.
Αυτοί οι χαρακτήρες συμβάλλουν στον πλούτο των ιστοριών, προσφέροντας ο καθένας τις μοναδικές του δεξιότητες και προσωπικότητες στην ομάδα. Μαζί, σχηματίζουν μια δεμένη κοινότητα που αντιστέκεται στην καταπίεση των φτωχών και στις αδικίες που διαπράττει η άρχουσα τάξη. Οι περιπέτειες του Ρομπέν των Δασών καθορίζονται από τις αντιπαραθέσεις του με διεφθαρμένες αρχές, με πιο αξιοσημείωτη τον σερίφη του Νότιγχαμ. Ο σερίφης, που εκπροσωπεί τον τοπικό νόμο και την τάξη, συχνά απεικονίζεται ως ένας αδίστακτος και άπληστος αξιωματούχος που εκμεταλλεύεται τον λαό για το δικό του κέρδος. Η ανελέητη καταδίωξη του Ρομπέν των Δασών δημιουργεί μια κλασική αφήγηση του καλού ενάντια στο κακό.
Ένας άλλος εξέχων αντίπαλος είναι ο πρίγκιπας Ιωάννης, η ιστορική φιγούρα που κυβέρνησε την Αγγλία κατά τη διάρκεια της απουσίας του αδελφού του, του βασιλιά Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου. Σε πολλές ιστορίες, ο πρίγκιπας Ιωάννης παρουσιάζεται ως σφετεριστής και τύραννος, του οποίου η βαριά φορολογία και οι σκληρές πολιτικές υποκινούν την εξέγερση του Ρομπέν των Δασών. Η τελική επιστροφή του βασιλιά Ριχάρδου, ο οποίος συγχωρεί τον Ρομπέν και αποκαθιστά τη δικαιοσύνη, αποτελεί ελπιδοφόρο τέλος σε πολλές από αυτές τις ιστορίες.
Ο θρύλος του Ρομπέν των Δασών έχει υποστεί σημαντική εξέλιξη, αντανακλώντας τις μεταβαλλόμενες αξίες και ανησυχίες της κοινωνίας. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο, οι ιστορίες μεταδίδονταν κυρίως μέσω της προφορικής παράδοσης και των μπαλάντων, δίνοντας έμφαση σε θέματα δικαιοσύνης και αντίστασης κατά της τυραννίας. Τον 16ο αιώνα άρχισαν να εμφανίζονται έντυπες εκδοχές, εδραιώνοντας τη θέση του Ρομπέν των Δασών στην αγγλική λογοτεχνία.
Ο χαρακτήρας έχει διασκευαστεί αμέτρητες φορές σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, από τα πρώτα θεατρικά έργα της ελισαβετιανής εποχής μέχρι τις σύγχρονες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Αξιοσημείωτες διασκευές περιλαμβάνουν την ταινία του 1938 «Οι περιπέτειες του Ρομπέν των Δασών» με πρωταγωνιστή τον Έρολ Φλιν και την υπερπαραγωγή του 1991 «Ρομπέν των Δασών: Ο πρίγκιπας των κλεφτών» με τον Κέβιν Κόστνερ. Κάθε εξιστόρηση προσθέτει νέες διαστάσεις στον χαρακτήρα, εξασφαλίζοντας τη σημασία του για το σύγχρονο κοινό.
Στη σύγχρονη εποχή, ο Ρομπέν των Δασών παραμένει σύμβολο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Η ιστορία του έχει απήχηση σε μια εποχή όπου η οικονομική ανισότητα και η κατάχρηση εξουσίας αποτελούν πιεστικά ζητήματα. Η προσαρμοστικότητα του θρύλου του επέτρεψε να παραμείνει επίκαιρος, με τον χαρακτήρα του Ρομπέν των Δασών να αναφέρεται συχνά σε συζητήσεις σχετικά με την κατανομή του πλούτου και την ηθική ηγεσία.
Ο Ρομπέν των Δασών, ο παράνομος ήρωας του δάσους του Σέργουντ, ενσαρκώνει τον διαχρονικό αγώνα για δικαιοσύνη και ισότητα. Οι ιστορίες του για την ανδρεία, την πίστη και την εξέγερση ενάντια στην καταπιεστική εξουσία έχουν διαρκέσει αιώνες, εξελισσόμενες με κάθε αφήγηση ώστε να αντικατοπτρίζουν τις αξίες και τις ανησυχίες της εποχής. Είτε ως ιστορικό πρόσωπο είτε ως μυθικό σύμβολο, η κληρονομιά του Ρομπέν των Δασών συνεχίζει να εμπνέει και να γοητεύει, υπενθυμίζοντάς μας τη διαρκή δύναμη της λαογραφίας και την παγκόσμια αναζήτηση για μια δίκαιη και ισότιμη κοινωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- C. Holt, (1982), Robin Hood, New York, N.Y.: Thames and Hudson.
- The Real Robin Hood, history.com, Διαθέσιμο εδώ
