Της Μαρίας Αλμασίδου,
1907: Γεννήθηκε στο Μεξικό η Φρίντα Κάλο, καλλιτέχνιδα που έγινε γνωστή για την ασυμβίβαστη τέχνη της, καθώς και για τα πολύχρωμα πορτραίτα της. Πραγματεύεται κυρίως θέματα που αφορούν την ταυτότητα, το ανθρώπινο σώμα και τον θάνατο. Παρόλο που η ίδια αρνήθηκε τη σύνδεση, συχνά προσδιορίζεται ως σουρεαλίστρια.
Ο πατέρας της είχε γερμανική και ουγγρική καταγωγή και η μητέρα της μεξικάνικη και ισπανική. Η Κάλο είχε ιδιαίτερη σχέση με τον πατέρα της, ο οποίος ήταν φωτογράφος και η ίδια αρκετές φορές περνούσε χρόνο στο στούντιό του, βοηθώντας τον. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, η Κάλο εξερεύνησε ιδιαίτερα την καταγωγή της, απεικονίζοντάς τη με εντελώς αντιφατικό τρόπο. Παρόλο που παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής, έτρεφε ταυτόχρονα και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την επιστήμη, ξεκινώντας τελικά το 1922 να σπουδάζει ιατρική.
Το 1925, η Κάλο ενεπλάκη σε τροχαίο δυστύχημα με λεωφορείο και τραυματίστηκε τόσο που χρειάστηκε να υποβληθεί σε 30 χειρουργεία στη ζωή της, προκειμένου να αναρρώσει. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής της, η Κάλο έμαθε να ζωγραφίζει και διάβαζε συχνά, μαθαίνοντας έτσι την τέχνη των μεγάλων δασκάλων.
Το 1929, παντρεύτηκε τον Ντίεγκο Ριβέρα και ξεκίνησε να αλλάζει τόσο το προσωπικό της στυλ, όσο και το στυλ της τέχνης της. Η ίδια ξεκίνησε να φοράει παραδοσιακά φορέματα (Tehuana), που έγιναν και το σήμα κατατεθέν της. Ένα από τα γνωστά έργα της Φρίντα και Ντίεγκο Ριβέρα (1931), αποδεικνύει το ενδιαφέρον της πλέον για τη μεξικάνικη λαϊκή τέχνη. Το έργο αυτό το φιλοτέχνησε το διάστημα που ταξίδεψε στην Αμερική. Παράλληλα, η ίδια αντιμετώπισε δύσκολες εγκυμοσύνες που εν τέλει κατέληξαν σε αποβολές.
Μετά από την τελευταία αποβολή της και τον θάνατο της μητέρας της, η Κάλο φιλοτέχνησε το πιο οδυνηρό ίσως πορτρέτο της. Το έργο Henry Ford Hospital (1932) απεικονίζει την ίδια να αιμορραγεί σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου, ενώ το έργο My Birth (1932) απεικονίζει μία γυναίκα να γεννάει.
Το 1933 το ζευγάρι επέστρεψε στο Μεξικό και έμειναν σε ένα καινούριο σπίτι, το οποίο ήταν σημείο συνάντησης για πολλούς καλλιτέχνες, αλλά και πολιτικούς ακτιβιστές, ανάμεσά τους και ο Μπρετόν, σημαντικός εκπρόσωπος του σουρεαλισμού, που στήριξε τη δουλειά της Κάλο. Ο ίδιος, μάλιστα, έγραψε και την εισαγωγή στο φυλλάδιο για την πρώτη έκθεση της Κάλο, περιγράφοντάς την ως αυτοδίδακτη σουρεαλίστρια. Η πρώτη έκθεσή της έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη το 1938 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Την επόμενη χρονιά η Κάλο ταξίδεψε μέχρι το Παρίσι για να εκθέσει τα έργα της και εκεί γνώρισε κι άλλους εκπροσώπους του σουρεαλισμού, ανάμεσά τους και τον Marcel Duchamp, τον οποίο και σεβόταν ιδιαίτερα. Το Λούβρο συμπεριέλαβε το έργο της: The Frame (1938), καθιερώνοντάς την ως την πρώτη Μεξικανή καλλιτέχνιδα του 20ου αι., που συμπεριλήφθη σε έκθεση μουσείου.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η Κάλο αντιμετώπισε προβλήματα στην προσωπική της ζωή, που αφορούσαν τον γάμο της. Τόσο η σχέση του Ριβέρα με τη μικρότερη αδερφή της, όσο και οι σχέσεις της ίδιας με διάφορους άνδρες και γυναίκες οδήγησαν τελικά στο διαζύγιο του ζευγαριού το 1939. Την ίδια χρονιά, η Κάλο φιλοτέχνησε ένα από τα γνωστότερα έργα της: The Two Fridas. Στο έργο απεικονίζονται δύο φιγούρες δίδυμες να κρατούν χέρια. Η κάθε φιγούρα αντιπροσώπευε μία διαφορετική πτυχή της καλλιτέχνιδας. Η αριστερή φιγούρα, ντυμένη με ένα λευκό ευρωπαϊκό νυφικό, αντιπροσωπεύει την πτυχή που απέρριψε ο Ριβέρα, ενώ η δεξιά φιγούρα ντυμένη με το παραδοσιακό φόρεμα, αντιπροσωπεύει την πτυχή που αποδέχτηκε και αγάπησε ο Ριβέρα.
Το ζευγάρι ήταν ξανά μαζί το 1940 και μετακόμισε στο πατρικό της Κάλο. Το 1943 έγινε καθηγήτρια ζωγραφικής στο La Esmeralda. Παράλληλα, όμως, η υγεία της επιδεινωνόταν σιγά σιγά. Η ίδια στην πραγματικότητα δεν ανάρρωσε ποτέ από το ατύχημα και συχνά στρεφόταν στα χάπια και το αλκοόλ, προκειμένου να ανακουφιστεί από τον πόνο. Παρ’όλα αυτά, συνέχισε να είναι παραγωγική τη δεκαετία του 1940, φιλοτεχνώντας πορτραίτα με ποικίλα χτενίσματα και ρούχα, έχοντας όμως πάντα το ίδιο ακλόνητο βλέμμα, για το οποίο έγινε διάσημη. Στο τέλος της δεκαετίας του 1940, υποβλήθηκε σε πολλές χειρουργικές επεμβάσεις, ενώ προς το τέλος της ζωής της περπατούσε με δυσκολία.
Η επιδεινωμένη υγεία της την ανάγκασε να συμμετάσχει στην πρώτη σόλο έκθεσή της στο Μεξικό το 1953 ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Ένα χρόνο αργότερα πέθανε στο πατρικό της, με επίσημη αιτία θανάτου την πνευμονική εμβολή.
Μετά τον θάνατό της, ο Ριβέρα μετέτρεψε το πατρικό της σε μουσείο αφιερωμένο στη ζωή της, το οποίο άνοιξε για το κοινό το 1958, έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Ριβέρα. Παρ’όλα αυτά, το μπάνιο και το καμαρίνι παρέμειναν κλειστά, σύμφωνα με την επιθυμία του Ριβέρα και άνοιξαν στις αρχές του 21ου αιώνα.
Το ημερολόγιο της Φρίντα Κάλο της περιόδου 1944-1954, αλλά και τα γράμματά της, δημοσιεύτηκαν το 1995. Η Κάλο αναγνωρίστηκε σαν καλλιτέχνιδα κατά τη διάρκεια της ζωής της, ωστόσο η φήμη της εκτοξεύτηκε στις αρχές του 21ου αιώνα. Η πολυτάραχη ζωή της υπήρξε πηγή έμπνευσης για πολλά βιβλία και ταινίες των επόμενων δεκαετιών, ενώ το έργο της παραμένει σήμερα πιο διαχρονικό από ποτέ, καθιστώντας την ως μία από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες του 20ου αιώνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Frida Kahlo, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
