Tου Ελευθέριου Χονδρού,
Σε μια αμφιλεγόμενη και ευρέως συζητούμενη κίνηση, η νεοσύστατη Κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, με επικεφαλής τον ηγέτη του δεξιού κόμματος VMRO-DPMNE, Mickoski, αποφάσισε να αποκαταστήσει τον σιδερένιο φράκτη που περιβάλλει το κυβερνητικό κτίριο. Αυτή η απόφαση πυροδότησε σημαντική κριτική από τους Σοσιαλδημοκράτες της αντιπολίτευσης, οι οποίοι τη θεωρούν ως ένδειξη ότι ο Mickoski σκοπεύει να μιμηθεί τις αυταρχικές πολιτικές του πρώην Πρωθυπουργού Nikola Gruevski.
Την Τετάρτη, οι Σοσιαλδημοκράτες εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους, δηλώνοντας: «Μετά από λίγες μόνο κυβερνητικές αποφάσεις και μια χούφτα νεοδιορισθέντων αξιωματούχων, είναι σαφές ποια κατεύθυνση έχει πάρει το VMRO-DPMNE – κατευθείαν στο 2016». Αυτός ο ισχυρισμός παραπέμπει στην εποχή που ο Gruevski, ο προκάτοχος του Mickoski, ο οποίος ήταν οπισθοδρομικός.
Ο επίμαχος φράκτης, ο οποίος ξεπερνά τα δύο μέτρα ύψος, εγκαταστάθηκε αρχικά από τον Gruevski το 2015 εν μέσω μιας περιόδου σημαντικής πολιτικής αναταραχής. Εκείνη την εποχή, δεν ήταν μόνο ένα μέτρο ασφαλείας, αλλά και ένα φυσικό φράγμα κατά των αντικυβερνητικών διαδηλωτών. Αυτός ο φράχτης έγινε σύμβολο της ευρύτερης πρωτοβουλίας του Gruevski, γνωστή ως «Σκόπια 2014», ένα μεγαλεπήβολο έργο που συνεπάγεται τη δαπάνη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τη μεταμόρφωση του κέντρου της πόλης με νεοκλασικά κτίρια και αγάλματα, με στόχο να προκαλέσει μια αίσθηση ιστορικού μεγαλείου.
Ο Gruevski, ο οποίος κυβέρνησε από το 2006 έως το 2016, κατέφυγε στην Ουγγαρία το 2018, για να γλιτώσει από την ποινή φυλάκισης δύο ετών για την παράνομη αγορά πολυτελούς λιμουζίνας. Εν απουσία του, του ασκήθηκε δίωξη για πολλές άλλες υποθέσεις διαφθοράς. Μετά την εκδίωξη του VMRO-DPMNE το 2017, ο τότε νεοδιορισμένος σοσιαλδημοκράτης Πρωθυπουργός, Zoran Zaev, κατέβασε τον φράχτη το 2019, δηλώνοντας τον συμβολισμό της δέσμευσης της Κυβέρνησης για άνοιγμα και διαφάνεια με τον λαό.
Παρά την αφαίρεσή του, ο φράκτης δε διαλύθηκε ποτέ πλήρως. Οι λευκές μαρμάρινες κολώνες που το στήριζαν έμειναν όρθιες για εξοικονόμηση κόστους, σύμφωνα με τον Zaev. Τα σιδερένια τμήματα αποθηκεύτηκαν σε μια αυλή, όπου παρέμειναν έως ότου η σημερινή Κυβέρνηση υπό την ηγεσία του VMRO-DPMNE αποφάσισε να τα εγκαταστήσει ξανά μετά από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την Τρίτη. Το υπουργικό συμβούλιο υπερασπίστηκε την απόφασή του, επικαλούμενο πρακτικούς και αισθητικούς λόγους, και υποστήριξε ότι τα προσωρινά μεταλλικά οδοφράγματα της αστυνομίας που περιβάλλουν το κυβερνητικό κτίριο δεν ήταν ούτε λειτουργικά ούτε αντιπροσωπευτικά. Ο Tomovski, επικεφαλής της κυβερνητικής υπηρεσίας κοινών και γενικών υποθέσεων, ο οποίος επιβλέπει την αποκατάσταση του φράχτη, μοιράστηκε φωτογραφίες του στο Facebook. Υποστήριξε ότι ο φράκτης είχε αποθηκευτεί ακατάλληλα και υπέστη ζημιές, αλλά διαβεβαίωσε το κοινό ότι θα αποκατασταθεί και θα επανεγκατασταθεί το συντομότερο δυνατό. Η ανακοίνωση του Tomovski δεν κατάφερε να καταπνίξει την κριτική από τους Σοσιαλδημοκράτες και άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης, που βλέπουν την επιστροφή του φράχτη ως ένα συμβολικό βήμα πίσω προς το αυταρχικό καθεστώς του Gruevski.
Η αποκατάσταση του φράχτη έχει φέρει στο προσκήνιο ευρύτερες ανησυχίες για τη μελλοντική κατεύθυνση της διακυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας. Πολλοί πολίτες ανησυχούν ότι η κίνηση σηματοδοτεί επιστροφή σε πολιτικές που χαρακτηρίζονται από σκληρή διακυβέρνηση και μειωμένη διαφάνεια. Αυτή η ανησυχία είναι ιδιαίτερα οδυνηρή δεδομένων των πρόσφατων προσπαθειών της χώρας να ευθυγραμμιστεί πιο στενά με τα ευρωπαϊκά δημοκρατικά πρότυπα. Επιπλέον, οι Σοσιαλδημοκράτες υποστηρίζουν ότι η επανεγκατάσταση του φράχτη έρχεται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της Κυβέρνησης ότι θέλει να προβάλει το άνοιγμα και την προσβασιμότητα. Αντίθετα, υποστηρίζουν ότι χρησιμεύει ως φυσική εκδήλωση μιας Κυβέρνησης που αποστασιοποιείται από τον λαό. Φοβούνται ότι τέτοιες ενέργειες ενδέχεται να υπονομεύσουν την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια προς μια πιο δημοκρατική και χωρίς αποκλεισμούς διακυβέρνηση.
Εν κατακλείδι, η απόφαση να αποκατασταθεί ο σιδερένιος φράκτης γύρω από το κυβερνητικό κτίριο της Βόρειας Μακεδονίας έχει πυροδοτήσει σημαντική διαμάχη και συζήτηση. Ενώ η Κυβέρνηση υπό την ηγεσία του VMRO-DPMNE δικαιολογεί την κίνηση για πρακτικούς και αισθητικούς λόγους, η αντιπολίτευση τη θεωρεί ανησυχητική ένδειξη επιστροφής σε πιο αυταρχικές πρακτικές. Αυτό το θέμα υπογραμμίζει τις ευρύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βόρεια Μακεδονία, καθώς περιηγείται στο πολιτικό της μέλλον και προσπαθεί να εξισορροπήσει τις ανησυχίες για την ασφάλεια με τις δημοκρατικές αρχές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- North Macedonia Opposition Slates Return of Fence Around Govt HQ, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
