Της Μαρίας Κουλούρη,
Ανέκαθεν υπήρχε η αντίληψη πως η γυναίκα είναι κατώτερη του άνδρα. Ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν στο να μην εργάζεται, να μένει σπίτι, ώστε να φροντίζει την οικογένεια και τις δουλειές του σπιτιού, και να αποτελεί υποχείριο του ανδρός της, ο οποίος τη θεωρούσε ως «κτήμα» του, πιστεύοντας πως μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε εξουσία επάνω της. Τα τελευταία χρόνια ο ρόλος της γυναίκας έχει αλλάξει, όμως η νοοτροπία πως είναι λιγότερο ισχυρή σε σχέση με τον άνδρα δεν έχει εξαλειφθεί, με αποτέλεσμα τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας να είναι —επικίνδυνα— πολλά, καθώς και οι γυναικοκτονίες. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, βέβαια, η στάση της κοινωνίας είναι μάλλον προβληματική.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών ήταν πάντοτε πολλά, όμως δεν γίνονταν ευρέως γνωστά, αφού θεωρούνταν κοινωνικά αποδεκτά. Δεν είναι λίγες οι ταινίες και οι σειρές που προβάλλουν ως κανονικότητα τη βία κατά των γυναικών, με ατάκες, όπως «η γυναίκα τη χρειάζεται τη σφαλιάρα της» και «άντρας είναι, θα το ρίξει και το χαστούκι του». Φυσικά, δεν λείπουν και οι σκηνές που ύστερα από ένα «αθώο» και «δικαιολογημένο» χαστούκι, η γυναίκα γοητεύεται από τον άνδρα που χειροδίκησε εναντίον της. Και μπορεί όλα αυτά τα παραδείγματα να ακούγονται υπερβολικά και γραφικά, όμως διαιώνισαν υποσυνείδητα αντιλήψεις που αποτελούν παθογένεια της κοινωνίας εδώ και αιώνες. Η «σφαλιάρα» στη γυναίκα ήταν πάντα δικαιολογημένη. «Ε, μα, τον προκάλεσε με τη συμπεριφορά της», «ντύθηκε προκλητικά» και διάφορες άλλες «ατάκες» που έδιναν ελαφρυντικά στον θύτη, ρίχνοντας την ευθύνη στο θύμα.
Η ίδια η κοινωνία έχρηζε ως κανονικότητα τη βία κατά των γυναικών, επομένως οι καταγγελίες για τέτοιου είδους περιστατικά ήταν ελάχιστες. Η γυναίκα έπρεπε να κάνει υπομονή. Σήμερα, η κατάσταση έχει αλλάξει ως έναν βαθμό, ωστόσο όχι επαρκώς. Μια γυναίκα, όταν θα εξομολογηθεί πως έχει πέσει θύμα βίας, θα δεχθεί καχυποψία και απαξίωση. Ιδιαίτερα, αν ο θύτης είναι ισχυρός οικονομικά και κοινωνικά, η συμπαράσταση του κοινωνικού περίγυρου θα πάει σε αυτόν και όχι στο θύμα. «Μα, αυτός; Αυτός είναι πλούσιος και πετυχημένος, αποκλείεται να έκανε κάτι τέτοιο»! Ακόμα και αποδεδειγμένα ο επιτυχημένος και πλούσιος άνδρας να είναι κακοποιητής, η κοινωνία θα τον δικαιολογήσει, με διάφορα δημόσια πρόσωπα του φιλικού περιβάλλοντός του να «διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους» σε εκπομπές και συνεντεύξεις πως το… μαύρο είναι άσπρο! Άλλωστε, για την κοινή γνώμη ένας άνδρας καταφέρνει να πετύχει μόνος του, όμως μια γυναίκα τα καταφέρνει «πατώντας επί πτωμάτων» και προσφέροντας ανταλλάγματα. Η νοοτροπία αυτή, λοιπόν, υπάρχει υποσυνείδητα σε μεγάλο μέρος της σημερινής κοινωνίας και διαιωνίζει μια νοσηρή και εγκληματική κατάσταση, από την οποία πολλές γυναίκες υποφέρουν καθημερινά, με αρκετές από αυτές, δυστυχώς, να μην καταφέρνουν να ξεφύγουν.
Σίγουρα, η φωνή όσων γυναικών υποφέρουν πρέπει να ακούγεται. Η πραγματικότητα αποδεικνύει καθημερινά πως πίσω από τις κλειστές πόρτες η ισότητα και η ελευθερία φαντάζουν «όνειρα θερινής νυκτός» για πολλές γυναίκες. Δεν είναι περισσότερα τα θύματα πλέον σε σχέση με παλαιότερα, απλώς η πληροφόρηση στη σημερινή εποχή είναι ταχύτερη και ευκολότερη. Στην εποχή της εικόνας, οι εικόνες και τα μηνύματά τους οφείλουν να «ακούγονται» και η κοινωνία οφείλει να μην… κλείνει τα αφτιά και τα μάτια της, καταδικάζοντας την έμφυλη βία σε όλα τα επίπεδα.
