Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Στη σύγχρονη εποχή πολλά είναι τα κοινωνικά φαινόμενα που ταλανίζουν την κοινωνία και σε πολλές εκφάνσεις της. Πολιτική ορθότητα, woke κουλτούρα και σεξουαλικές επιλογές είναι μερικά από αυτά που βρίσκονται στο προσκήνιο τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ένα ακόμη φαινόμενο, που με δειλά βήματα έχει κάνει σχετικά πρόσφατα την εμφάνισή του, είναι αυτό των κοινωνικών ταυτοτήτων. Ο ορισμός της κοινωνικής ταυτότητας διατυπώνεται ως εξής: είναι, στην ουσία, η αίσθηση του ατόμου για το ποιος είναι, με βάση την κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκει.
Ήδη από αυτόν τον ορισμό προκύπτουν έννοιες και πραγματικότητες, όπως «κατηγοριοποίηση» και «ομαδοποίηση». Και από αυτές απορρέουν θεωρίες που συνδέονται άρρηκτα με τα στερεότυπα, τις διακρίσεις και, εν τέλει, την ίδια την ανθρώπινη φύση. Πλέον, οι κοινωνικές ταυτότητες δεν έχουν ως σημείο αναφοράς μόνο το φυλετικό δίπολο άνδρας–γυναίκα, αλλά έχουν επεκταθεί —ή εκτραπεί— σε έναν άλλο, ξεχωριστό τομέα. Σαφέστερα, στις ΗΠΑ κυρίως, παρατηρείται ένα πρωτοφανές φαινόμενο: άνθρωποι να προσδιορίζονται ως ζώα! Είναι τα λεγόμενα “furries” και πρόκειται για άτομα, συνήθως παιδιά, που αυτοπροσδιορίζονται ως ζώο και απαιτούν ανάλογη μεταχείριση. Πιο συγκεκριμένα, ντύνονται σαν ένα συγκεκριμένο ζώο, όπως αλεπού ή σκύλος, συμπεριφέρονται σαν αυτό το ζώο και, ταυτόχρονα, προσδίδουν κάποια ανθρώπινα στοιχεία στον χαρακτήρα τους. Είναι τα άτομα τα οποία δε νιώθουν άνθρωποι, οι λεγόμενοι “otherkin”, η εμφάνιση των οποίων σημειώνεται το 2012 μέσα από την πλατφόρμα του Tumblr.
Είναι κάτι αναμφίβολα πρωτόγνωρο, με το οποίο δεν είναι εξοικειωμένος πολύς κόσμος. Τι πραγματικά, όμως, προσφέρει αυτή η νέα ταυτότητα, αυτή η νέα προσωπικότητα; Πρόκειται για μια φάση, ενδεχομένως για μια κρίση ταυτότητας ή για κάτι μόνιμο και σταθερό; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που γεννιούνται, διαβάζοντας και βλέποντας όλο αυτό το ρεύμα να εξαπλώνεται. Ίσως, πηγή όλου αυτού να είναι μια υπέρμετρη ανάγκη για να «βρει κάποιος τον εαυτό του» και να είναι ικανοποιημένος με αυτόν. Άλλωστε, δεν αποτελεί μυστικό ότι ο σύγχρονος άνθρωπος προσπαθεί να ανακαλύψει, αλλά και να δημιουργήσει την εικόνα του εαυτού του, με άλλες μορφές και σε άλλα επίπεδα, να βρει δηλαδή ένα ξεχωριστό νόημα για τη ζωή του.
Αυτό το νόημα, όμως, είναι τόσο μακριά από τον ίδιο τον άνθρωπο και τη φύση του, αναιρώντας όλη την πρόοδο και την ικανότητα λογικής που διαθέτει, φτάνοντας στην αντίπερα όχθη; Και αν ναι, πόσο λειτουργικό μπορεί να είναι αυτό; Ένα άτομο που ταυτίζεται με ένα συγκεκριμένο ζώο και θέλει να ζει ως τέτοιο, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο θα συναντήσει πολλά προβλήματα στην καθημερινή του ζωή. Για παράδειγμα, έχει γίνει ήδη viral η περίπτωση του μικρού αγοριού στην Αμερική που θεωρεί τον εαυτό του αλεπού, και στην περίπτωση ασθένειας ήθελε να επισκεφθεί κτηνίατρο αντί για κανονικό γιατρό! Γίνεται, επομένως, αντιληπτό ότι μια τέτοια ριζική αλλαγή των πραγμάτων θα ήταν το λιγότερο ριψοκίνδυνη για την παγκόσμια κοινότητα, τις αξίες της και την αλήθεια της.
Καταληκτικά, είναι γεγονός ότι διανύουμε μια περίοδο κρίσης ταυτοτήτων, αλλά το να φτάνουμε στα άκρα και να αντιτασσόμαστε σε τέτοιο βαθμό στην κοινωνική γραμμή δεν αποτελεί λύση. Από την άλλη, η κοινωνία αλλάζει, εξελίσσεται και μεταμορφώνεται, οπότε, υποθέτω ότι αυτός που θα μας δείξει τι, τελικά, θα υπερισχύσει είναι ο χρόνος…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What are furries?, theconversation.com, διαθέσιμο εδώ
- Otherkin Are People Too; They Just Identify as Nonhuman, Vice.com, διαθέσιμο εδώ
- Why be human when you can be otherkin, University of Cambridge, διαθέσιμο εδώ
