Της Έλενας Παντελακάκη,
Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη;
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), γνωστή ως AI (Artificial Intelligence), αποτελεί κλάδο της επιστήμης των υπολογιστών και σχετίζεται με την ικανότητα των μηχανών ή του λογισμικού να μιμούνται τη νοημοσύνη και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Αναπαράγει, δηλαδή, τις ανθρώπινες γνωστικές λειτουργίες, όπως τη μάθηση, τον σχεδιασμό, τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων, καθώς και την αντίληψη και κατανόηση της γλώσσας. Ειδικότερα, ο υπολογιστής λαμβάνει ορισμένα δεδομένα, τα οποία επεξεργάζεται και ανταποκρίνεται με βάση αυτά. Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης έχουν την ικανότητα να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους έως έναν ορισμένο βαθμό και να επιλύουν προβλήματα αυτόνομα.
Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση
Καθώς η τεχνολογία διαδραματίζει καθοριστικό πλέον ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία, ο επιστημονικός κλάδος της τεχνητής νοημοσύνης γίνεται ολοένα και πιο σημαντικός στις σχολικές αίθουσες. Συγκεκριμένα, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά να προσαρμόσουν το εκπαιδευτικό υλικό στις μαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή. Παράλληλα, μέσω της ανάλυσης δεδομένων υψηλού επιπέδου, μπορεί να εντοπίσει τις δυνατότητες, αλλά και τις αδυναμίες του κάθε μαθητή, να αναλύσει, δηλαδή, τη σχολική επίδοσή του, επιτρέποντας τη δημιουργία ενός εξατομικευμένου μαθησιακού προγράμματος, επιτυγχάνοντας, συγχρόνως, την έγκαιρη παρέμβαση από τον εκπαιδευτικό. Ενδιαφέρον προκαλεί η ικανότητα των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης να «διαβάσουν» ακόμα και την έκφραση του προσώπου ενός μαθητή που δεν κατανοεί ένα θέμα, τροποποιώντας το μάθημα στις ανάγκες του.
Η χρήση εξατομικευμένων προγραμμάτων σε συνδυασμό με τη δημιουργία διαδραστικών εκπαιδευτικών παιχνιδιών και εφαρμογών καθιστούν τη διαδικασία της μάθησης πιο αποτελεσματική και ελκυστική για τους μαθητές. Οι μαθητές με αυτόν τον τρόπο κατανοούν ευκολότερα ένα θέμα, αυξάνοντας τις σχολικές τους επιδόσεις, αποκτώντας, παράλληλα, περισσότερο ενδιαφέρον και όρεξη για μάθηση. Ένα εξίσου κομβικό σημείο αποτελεί η δημιουργία ευκαιριών των μαθητών με ειδικές ανάγκες να συμμετάσχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία, καταρρίπτοντας τα εκπαιδευτικά εμπόδια. Παράδειγμα αποτελούν οι μαθητές με προβλήματα όρασης, οι οποίοι με τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αποκτήσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα μάθησης που να μετατρέπει το κείμενο σε ήχο.
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης αποτελούν, επίσης, ένα χρηστικό εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών κατά τη διαδικασία της διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιολογήσουν πλέον πιο αποτελεσματικά την πρόοδο και τις επιδόσεις του κάθε μαθητή, με αποτέλεσμα να προσαρμόζουν το περιεχόμενο και τις μεθόδους διδασκαλίας τους. Επιπρόσθετα, η αυτοματοποίηση εργασιών, όπως η βαθμολόγηση σχολικών τεστ και εργασιών, απελευθερώνει χρόνο, επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να εστιάσουν περισσότερο στη διάδραση με τους μαθητές τους και να τους αφιερώσουν πολύτιμο χρόνο.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθιστώντας την πιο αποτελεσματική, προσφέροντας ποικίλα οφέλη στους μαθητές και παρέχοντας μεγάλες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, καταρρίπτοντας τους αποκλεισμούς μαθητών με ειδικές ανάγκες. Ωστόσο, η χρήση της εγείρει ηθικούς προβληματισμούς σε σχέση, για παράδειγμα, με την προστασία της ιδιωτικότητας και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κατάλληλη ενημέρωση τόσο των μαθητών όσο και των γονέων από τις εκπαιδευτικές αρχές για το θέμα της ηθικής και της τεχνητής νοημοσύνης θα ήταν πολύ βοηθητική για την εξομάλυνση τέτοιου είδους προβληματισμών. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι καθαρά δεοντολογική και θα πρέπει να συμμορφώνεται στο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, τηρώντας τους κανόνες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και διασφαλίζοντας την αξιοπιστία τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην Εκπαίδευση: Συνάντηση της Τεχνολογίας με τη Γνώση», welcome.etwinning.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τεχνητή Νοημοσύνη και εκπαίδευση, linkedin.com, διαθέσιμο εδώ
