Του Άρη Γλυκού,
Τα ομόλογα είναι ένας εύκολος τρόπος ώστε Κυβερνήσεις, εταιρείες και οργανισμοί να δανειστούν κεφάλαια από το επενδυτικό κοινό και τους θεσμικούς επενδυτές για να καλύψουν λειτουργικά κόστη ή να πάρουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να πραγματοποιήσουν μια επένδυση.
Το τελευταίο διάστημα γίνεται αναφορά σε μια ιδιαίτερη κατηγορία ομολόγων, των «πράσινων» ομολόγων. Η συγκεκριμένη κατηγορία αναφέρεται σε αξιόγραφα τα οποία εκδίδονται αποκλειστικά για σκοπούς που αφορούν την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τηρούν κριτήρια ESG. Η αγορά αυτών των ομολόγων έχει «αγκαλιαστεί» από τους επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν φυσικά αποδόσεις από τις επενδύσεις τους, αλλά επιδιώκουν να έχουν αντίκτυπο στην κοινωνία.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που έχει αναδειχθεί από την έκδοση «πράσινων» ομολόγων είναι η ανάγκη εξασφάλισης ότι τα κεφάλαια θα αξιοποιηθούν για τον «πράσινο» σκοπό που έχει καθοριστεί. Στα πλαίσια αυτά, η Διεθνής Ένωση Κεφαλαιαγοράς έχει καθορίσει συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία μπορεί να εφαρμόζει ο εκάστοτε εκδότης του «πράσινου» ομολόγου. Τα κριτήρια αυτά είναι εθελοντικά και παρέχουν πιστοποιητικά τα οποία είναι αποδεκτά από το σύνολο του επενδυτικού κοινού. Παράλληλα, πιστοποιήσεις παρέχονται και από την Πρωτοβουλία Κλιματικών Ομολόγων, ώστε να καθορίζεται ότι ο σκοπός χρήσης των κεφαλαίων του ομολόγου θα είναι σύμφωνος με τη Συμφωνία του Παρισίου, που στοχεύει στη δημιουργία μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050.
Το πρώτο «πράσινο» ομόλογο εκδόθηκε το 2007 από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με την ονομασία Climate Awareness Bond (CAB, ομόλογο ευαισθητοποίησης για το κλίμα). Τα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν κατευθύνθηκαν σε δάνεια με στόχους ανάλογους με το ομόλογο. Έναν χρόνο αργότερα, το παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ακολούθησε η Παγκόσμια Τράπεζα. Το ομόλογο που εξέδωσε αποτέλεσε τη βάση για όλα τα ομόλογα που ακολούθησαν. Η Παγκόσμια Τράπεζα, ακόμη και σήμερα, έχει ενεργή συμμετοχή στην έκδοση νέων «πράσινων» ομολόγων, έχοντας εκδώσει παραπάνω από 200 αντίστοιχα ομόλογα συνολικής αξίας περίπου $ 19 δις, με καθοριστική επίδραση στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Στην Ελλάδα το πρώτο πιστοποιημένο «πράσινο» ομόλογο στην Ελλάδα εκδόθηκε το 2019 από την Τέρνα Ενεργειακή, ώστε να κατασκευαστούν 14 αιολικά πάρκα, καθώς και να καλυφθεί μέρος του κόστους εξαγοράς αιολικού πάρκου στις ΗΠΑ. Το ομόλογο που εκδόθηκε είχε αξία € 150 εκατ., το οποίο υπερκαλύφθηκε με τους επενδυτές να προσφέρουν € 700 εκατ. Το Ελληνικό Δημόσιο αναμενόταν να εκδώσει το 2023 ένα «πράσινο» ομόλογο, ακόμη, όμως, δεν υπάρχει ενημέρωση για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Τα «πράσινα» ομόλογα έχουν γνωρίσει μεγάλη αποδοχή από τους επενδυτές από το 2021 και μετά. Παρά το γεγονός ότι από το 2014 μέχρι το 2020 τα εκδοθέντα ομόλογα αυξήθηκαν –σε αξία– σχεδόν κατά εφτά φορές (από $ 46,5 δις σε $ 319,8 δις), η μεγαλύτερη διαφορά (σε χρηματική αξία) φαίνεται από το έτος 2020 στο έτος 2021. Η αξία αυτήν την περίοδο σχεδόν διπλασιάστηκε και τα υψηλά αυτά επίπεδα συνεχίστηκαν και για το 2022 και 2023.
Από την πλευρά των εκδοτριών οργανισμών, πέρα από την πραγματοποίηση έργων βιώσιμής ανάπτυξης, υπάρχει ένα ακόμα σημαντικό θετικό. Υπερεθνικές Τράπεζες είναι διατεθειμένες να καλύψουν ένα μέρος του επιτοκίου που καλούνται να πληρώσουν οι εκδότες στους επενδυτές, για να προωθήσουν «πράσινες» επενδύσεις.
Συνοψίζοντας, τα ομόλογα είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τις εταιρείες, τα κράτη, αλλά και τους οργανισμούς για να αντλήσουν απαραίτητα κεφάλαια, ώστε να προστατέψουν το περιβάλλον που φαίνεται να περνάει στην «αντεπίθεση» απέναντι στην ανθρωπότητα με τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μεγάλη υπερκάλυψη για το «πράσινο» ομόλογο της Τέρνα Ενεργειακής, Business Daily, διαθέσιμο εδώ
- Τα οφέλη των Πράσινων Ομολόγων, Οικονομικός Ταχυδρόμος, διαθέσιμο εδώ
- 10 Years of Green Bonds: Creating the Blueprint for Sustainability Across Capital Markets, World Bank Group, διαθέσιμο εδώ
