Της Αρετής Σαραλέκου,
Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν, που διαδραματίζεται κυρίως ανάμεσα στη σουδανική Κυβέρνηση και πολλές ομάδες ανταρτών, ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023 με βίαιες μάχες στην πρωτεύουσα Χαρτούμ. Η μάχη για την εξουσία ανάμεσα στις Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις (SAF) και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) έχει επιφέρει τρομερές συνέπειες στο Σουδάν. Χιλιάδες έχουν σκοτωθεί και εκατομμύρια έχουν εξοριστεί, ενισχύοντας την ήδη επιτακτική ανθρωπιστική κρίση. Οι πολίτες, θύματα αυτού του πολέμου, έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρές ελλείψεις σε φαγητό, νερό και ιατρική φροντίδα, ενώ οι διεθνείς προσπάθειες για την επίτευξη της ειρήνης είναι μέχρι τώρα ανεπιτυχείς. Η εκτεινόμενη βία έχει φέρει στο Σουδάν βαθιά πολιτική και οικονομική αστάθεια με συνέπειες τόσο στον ίδιο τον πληθυσμό όσο και στα γειτονικά κράτη.
Οι ρίζες αυτής της σύγκρουσης είναι βαθιές, λαμβάνοντας υπόψιν τις πολύχρονες εντάσεις ανάμεσα στις SAF και τις RSF, οι οποίες πάντα προσπαθούσαν να έχουν τον έλεγχο της χώρας και θεωρούσαν οποιαδήποτε επιδίωξη συμβιβασμού ως ήττα. Οι πρώτες επιθέσεις ξεκίνησαν στην πρωτεύουσα Χαρτούμ και γρήγορα επεκτάθηκαν σε άλλες μεγάλης στρατηγικής σημασίας περιοχές, όπως στο Darfur και στην περιοχή του Γαλάζιου Νείλου. Το επίκεντρο του πολέμου σήμερα είναι το El Fasher, πρωτεύουσα της περιοχής του Βορείου Darfur, όπου κατοικούν 2 εκατομμύρια πολίτες, συμπεριλαμβανομένων 800 χιλιάδων προσφύγων. Οι συγκρούσεις χαρακτηρίζονται από βολές βαρύ πυροβολικού, εναέριες επιθέσεις και μάχες στους δρόμους, κάτι που έχει οδηγήσει σε σημαντικές ζημιές σε υποδομές και σπίτια, αλλά και στη στρατολόγηση αγανακτισμένων πολιτών σε ένα από τα δύο μέτωπα. Παρά τις πολλές προσπάθειες για παύση πυρός, κάθε πλευρά έμεινε πάγια στη θέση της χωρίς καμία από τις δύο να έχει εξασφαλίσει τη νίκη.
Όπως είναι φυσικό, οι συγκρούσεις έχουν επισπεύσει την εξαθλίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στο Σουδάν, επηρεάζοντας εκατομμύρια κατοίκους. Δύο εκατομμύρια κάτοικοι έχουν εκτοπισθεί από τα σπίτια και τις πόλεις τους, μετακινούμενοι στο εσωτερικό της χώρας, και άλλο ένα εκατομμύριο αναγκάστηκε να προσφύγει σε γειτονικά κράτη όπως το Τσαντ, το Νότιο Σουδάν και την Αίγυπτο. Αυτοί οι πληθυσμοί ζουν κάτω από επικίνδυνες συνθήκες, καθώς πολύ συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε καταφύγια, νερό, τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Ακόμα, η αναστάτωση και η διακοπή των γεωργικών δραστηριοτήτων και των εμπορικών δρόμων έχει οδηγήσει σε διευρυμένη επισιτιστική κρίση. Οι αγορές έχουν καταστραφεί και οι τιμές έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που οι πολίτες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ούτε βασικά προϊόντα. Μάλιστα, τόσο το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης των Ηνωμένων Εθνών (UN World Food Program) όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχουν προειδοποιήσει για επερχόμενο λιμό, εάν η κατάσταση δεν βελτιωθεί.
Η διεθνής κοινότητα έχει αντιδράσει στην κρίση στο Σουδάν μέσω ανθρωπιστικής βοήθειας και διπλωματικών προσπαθειών με στόχο να φέρουν ειρήνη και να προσφέρουν ανακούφιση σε όσους υποφέρουν από αυτήν. Τα Ηνωμένα Έθνη και πληθώρα μη κυβερνητικών οργανώσεων έχουν κινητοποιηθεί για να βοηθήσουν όσους έχουν έκτακτη ανάγκη. H UNICEF και ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός είναι κάποιοι μεταξύ πολλών οργανισμών που προσέφεραν καθαρό νερό, τρόφιμα, ιατρική βοήθεια και καταφύγια στους πληγέντες της κρίσης. Ωστόσο, η εξαιρετικά μεγάλη αστάθεια στην περιοχή έχει δυσχεράνει σημαντικά το έργο τους, καθιστώντας πολλές περιοχές απρόσβατες λόγω των συνεχών συγκρούσεων. Ακόμα, σε προσπάθειες πίεσης των δύο πλευρών σε διαπραγματεύσεις, πολλές χώρες έχουν προβεί στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων και εμπάργκο όπλων στο Σουδάν με στόχο να περιορίσουν τη δυνατότητα των δύο μετώπων στο να συνεχίσουν τις πολεμικές συγκρούσεις. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει απαιτήσει από τις σουδανικές παραστρατιωτικές δυνάμεις να ανακαλέσουν τη δίμηνη κατάληψη του El Fasher, όπου γεννιούνται φόβοι πιθανής γενοκτονίας, καλώντας έτσι για την άμεση παύση των επιθέσεων και την αποχώρηση των στρατιωτών από την περιοχή.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως η κρίση στο Σουδάν έχει επιφέρει εξαθλίωση, τρέποντας εκατομμύρια κατοίκους σε φυγή και προκαλώντας μεγάλη οδύνη. Παρά τις διεθνείς προσπάθειες και τις διπλωματικές επιχειρήσεις, μία λύση που θα διαρκέσει παραμένει ανεύρετη. Ο δρόμος για την ειρήνη είναι γεμάτος σοβαρές προκλήσεις, ωστόσο μία συγκροτημένη διεθνής υποστήριξη και αφοσιωμένες προσπάθειες διαμεσολάβησης είναι αποφασιστικής σημασίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- UN: Rebel activity in CAR worsens amid Sudan conflict, Africanews, διαθέσιμο εδώ
- Sudan conflict and refugee crisis, Multi-country External Situation Report, World Health Organization, διαθέσιμο εδώ
- Will Sudan split again?, GIS Reports, διαθέσιμο εδώ
- Sudan’s army repels major assault on El-Fasher; kills RSF commander, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Tuesday briefing: How millions are living through Sudan’s “harrowing” humanitarian crisis, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- UN Security Council demands end to Sudan’s city siege, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Civil War in Sudan: a Long Delayed Response of the International Community?, IRIS, διαθέσιμο εδώ
- Sudan on brink of collapse and starvation as country marks one year of civil war, CNN, διαθέσιμο εδώ
