Του Γιάννη Τζιβάνη,
Πολλές φορές γίνεται αναφορά στη βιομηχανία του τουρισμού και στο πόσο (υπερ)εκμεταλλεύεται το φυσικό περιβάλλον και τα μέσα που αυτό της παρέχει. Οι παράλιες, για παράδειγμα, οι οποίες αποτελούν ένα από τα βασικά μέρη στα οποία έχει παρατηρηθεί έξαρση τουρισμού, αξιοποιούνται από τους μαγαζάτορες σε βαθμό παραπάνω από το υποφερτό για αυτές, με άμεση απόρροια την «κακοποίηση» και την πιθανή καταστροφή τους σε πολλές περιπτώσεις. Εκτός, όμως, από το φυσικό περιβάλλον, το οποίο αποδεδειγμένα υποβαθμίζεται εξαιτίας αυτής της εκτεταμένης εκμετάλλευσης, έχει ακόμα παρατηρηθεί πως πολλά από τα είδη, είτε φυτικά είτε ζωικά, που βρίσκονται και διαβιούν σε τέτοιες περιοχές αναγκάζονται πολλές φορές να εγκαταλείψουν τον τόπο κατοικίας τους, λόγω των συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τη χώρα μας, που αποτελεί μια από τις πιο τουριστικές σε ευρωπαϊκό και ενδεχομένως παγκόσμιο επίπεδο, με εκατομμύρια τουρίστες ετησίως να καταφθάνουν, για να θαυμάσουν, πρωτίστως, την παγκοσμίου φήμης Ακρόπολη, και δευτερευόντως τις παράλιες των ελληνικών νησιών, η αχαλίνωτη κοσμοσυρροή επιδεινώνει ακόμα περισσότερο το εν λόγω πρόβλημα. Αυτό συμβαίνει, καθώς η Ελλάδα εκτός από τα μνημεία, τα μαγευτικά τοπία και τις πανέμορφες παραλίες, διαθέτει και πλούσια βιοποικιλότητα, με πολλά είδη, ωστόσο, να είναι ενδημικά. Οι συνθήκες που επικρατούν στις παραλίες στους καλοκαιρινούς μήνες είναι κάθε άλλο παρά ευνοϊκές, αφού οι ξαπλώστρες είναι παντού και κάθε χρόνο καταλαμβάνουν και μεγαλύτερο μέρος της παραλίας. Τα σκουπίδια πολλαπλασιάζονται (πιθανή τροφή και κατ’ επέκταση θάνατο για τα ζώα) και η ηχορύπανση «βαράει κόκκινο» ακόμα κι αν προέρχεται από χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, τις νυχτερινές ώρες που κατά βάση οι ζωικοί οργανισμοί θέλουν να ησυχάσουν ή αντίθετα οι σαρκοφάγοι να κυνηγήσουν, για να τραφούν, είναι μάλλον αδύνατον, αφού επικρατεί φωτισμός παντού και έντονοι ήχοι που δεν επιτρέπουν την παρακολούθηση και τον εντοπισμό των πιθανών θηραμάτων. Για τους φυτικούς οργανισμούς από την άλλη, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη, αφού πιθανότατα να μην υπάρχουν την επόμενη σεζόν, καθώς οι μαγαζάτορες επιδιώκουν την ολική κατάσχεση της παραλίας, εκμεταλλευόμενοι όσο περισσότερο χώρο μπορούν, κόβοντας δέντρα και ξεριζώνοντας θάμνους, προκειμένου να υπάρξει πιθανός χώρος τοποθέτησης «τουριστικών αντικειμένων».
Οι δραματικές επιπτώσεις όλων των παραπάνω δεν μας είναι άγνωστες. Πόσες φορές στη ζωή μας έχουμε ακούσει για τις θαλάσσιες χελώνες και τη μείωσή τους, λόγω του ότι τα νεογνά τους μετά την εκκόλαψη πηγαίνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση από τη θάλασσα, καθώς αποπροσανατολίζονται από τα φώτα. Ακόμα ένα παράδειγμα με τις θαλάσσιες χελώνες, είναι ότι είναι πιθανό τα τμήματα της παραλίας που εναποθέτουν τα αυγά τους να έχουν καλυφθεί με ξαπλώστρες και ομπρέλες. Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι πολλά είδη καβουριών εμφανίζουν έντονο στρες λόγω της ηχορύπανσης. Ενώ δεν είναι λίγα τα θαλάσσια είδη που μειώνονται καθημερινά, εξαιτίας της κατάποσης πλαστικών και άλλων μη βρώσιμων υλικών που καταλήγουν στη θάλασσα.
Αυτά είναι λίγα μόνο παραδείγματα για το πόσο επιβλαβής είναι η υπερεκμετάλλευση των φυσικών περιοχών, και στην προκειμένη περίπτωση των παραλιών, για το ίδιο το φυσικό περιβάλλον, αλλά και για τους οργανισμούς που ζουν εκεί. Είναι μια κατάσταση που απαιτεί προσπάθεια για να αλλάξει, ωστόσο πρέπει να περιοριστεί για το καλό αφενός του πλανήτη συνολικά, αφετέρου και για το καλό του ανθρώπου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Άρθρο 05: Οριοθέτηση παραλίας – Συνέπειες -Περιορισμοί, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, διαθέσιμο εδώ
- Παρέμβαση του Αρείου Πάγου για την υπερεκμετάλλευση παραλιών στην Πάρο και στη Σέριφο, Protagon.gr, διαθέσιμο εδώ
