Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Η αστείρευτη λατρεία του για τον οίνο, τη φύση και τον έρωτα αποτυπώθηκαν στα ποιήματά του. Η λυρικότητα και η θεματική των στίχων του αναδεικνύει μία παράδοση που διαρκεί από την αρχαιότητα έως τη σημερινή εποχή. Η νοσταλγία, το ηλιοβασίλεμα και το φεγγάρι, η απλότητα βρίσκουν καταφύγιο σε οποιαδήποτε εποχή. Αυτό κατάφερε ο κινέζος ποιητής Λι Πο (Li Tai Po) με το έργο του.
Το όνομά του θα το διαβάσουμε και ως Λι Μπάι, Λι Πάι και Λι Μπο. Γεννήθηκε το 701 μ.Χ. στο Τουρκεστάν της κεντρικής Ασίας που τότε αποτελούσε κινεζικό έδαφος. Η ρομαντική προσωπικότητά του συνδέθηκε άρρηκτα με την άνθηση της κινεζικής ποίησης κατά τη δυναστεία των Τανγκ (618-906), τη «Χρυσή Εποχή της Κίνας». Το ενδιαφέρον του επικεντρώθηκε στην αναζήτηση του εσωτερικού κόσμου μελετώντας λογοτεχνικά και θρησκευτικά κείμενα. Αν και η εξοικείωσή του με τον Κομφουκιανισμό θεωρείται δεδομένη, ο Λι Πο βρήκε μεγάλο ενδιαφέρον στον ρομαντικό μυστικισμό του Ταοϊσμού και αφοσιώθηκε σε αυτή τη σχολή.
Στην αυτοκρατορική Κίνα, η δεξιοτεχνία στην ποίηση θεωρούνταν απαραίτητο χάρισμα και στο Λι Πο προτάθηκε να αναλάβει θέση ως κρατικός υπάλληλος, με τον ίδιο να αρνείται. Με το ανήσυχο πνεύμα του ταξίδευε και παράλληλα με τις περιπλανήσεις του εμπλούτιζε το ποιητικό του έργο.
Το ταξίδι μου θα πάρει καιρό
το ξέρω, λουλούδι χωρίς ρίζα θα ‘μαι.
Να με θυμάσαι κάθε που θα βραδιάζει
κι εγώ ένα σύννεφο
έτσι κοντά σου θα ‘ρχομαι
Σε ένα από τα ταξίδια του, γνώρισε τη Χσου Χσιν Σιχ και το 727 παντρεύτηκαν. Έπειτα από τρία χρόνια η γυναίκα του πέθανε και ο Λι Πο ξεκίνησε πάλι τις περιπλανήσεις στον κόσμο ως ερημίτης. Μετά από μια μεγάλη περίοδο ταξιδιών, απομόνωσης και συναναστροφής διανοούμενων και ποιητών η φήμη του εξαπλώθηκε. Με το ταλέντο και την ιδιοφυΐα του το 742 κέρδισε αξίωμα στην αυλή του αυτοκράτορα. Αξίωμα που απώλεσε καθώς πηγές αναφέρουν πως η σχέση του με το κρασί δημιουργούσε προβλήματα στη συμπεριφορά του. Άλλωστε, πλήθος του ποιητικού του έργου εγκωμιάζει το κρασί, την αγάπη για το οποίο ποτέ δεν έκρυψε.
Όμως μια κούπα κρασί
ισορροπεί ζωή και θάνατο
και χίλια άλλα πράγματα,
πεισματικά δύσκολα να τα αποδείξεις
Οι περιπλανήσεις του διακόπηκαν όταν ενεπλάκη σε μία εξέγερση για την οποία καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ποινή του μετατράπηκε σε εξορία ύστερα από παρέμβαση του στρατηγού Κούο Τζούι ως ανταπόδοση προς τον Λι Πο που του είχε σώσει τη ζωή. Έλαβε ανεπίσημη τιμή για τη συμμετοχή του στη στριατιωτική αποστολή του πρίγκηπα Λιν, ο οποίος, όμως, εκτελέστηκε αργότερα και ο Λι Πο φυλακίστηκε.
Σύμφωνα με έναν δημοφιλή θρύλο πνίγηκε όταν, μεθυσμένος στη βάρκα του, προσπάθησε να πιάσει τον αντικατοπτρισμό του φεγγαριού στη θάλασσα. Μάλλον αυτή η εκδοχή αποτελεί αποκύημα της φαντασίας, ρομαντικής και στα μέτρα της ποίησής του.
Ο Λι Πο θεωρείται ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος της ρομαντικής ποίησης της περιόδου των Τανγκ και ο δημοφιλέστερος Κινέζος ποιητής στη Δύση. Οι δυτικοί μελετητές δε θεωρούν πως η ποίησή του έχει παρουσιάσει κάτι πρωτότυπο. Ωστόσο, η δεξιοτεχνία και η τρυφερή απλότητα για τις απολαύσεις της ζωής καθιστούν το έργο του διαχρονικό. Υμνεί τη φύση και την ομορφιά της. Τη θάλασσα, τα βουνά, το ηλιοβασίλεμα, τα αστέρια και το φεγγάρι που συνθέτουν περιγραφές με τις οποίες ο κάθε άνθρωπος έχει —έστω και μια φορά στη ζωή του— απολαύσει.
Βουλιάζει ο ήλιος πίσω απ’ τα βουνά
το σκιερό δείλι πέφτει στις κοιλάδες
γεμάτο δροσερή φρεσκάδα.
Δες το φεγγάρι, κολυμπά σαν ασημένιο πλοίο
πάνω στις γαλανές θάλασσες των ουρανών.
Νιώθω ένα φίνο αεράκι να φυσά
πίσω απ’ τα σκοτεινά πεύκα.
Το δυνατό μελωδικό τραγούδι του ρυακιού
διαπερνά το σκοτάδι.
Χλωμά λουλούδια φύονται στο λυκόφως.
Η γης βαθιανασαίνει καθώς αναπαύεται κι αποκοιμιέται
Η επιθυμία του να ζει κοντά στη φύση με τη συντροφιά των ανθρώπων συνάδει με ένα μοτίβο ζωής που δεν ξεθωριάζει στον χρόνο και αντιθέτως είναι αναγκαίο για την ψυχική ηρεμία των (σύγχρονων) ανθρώπων. Είναι πάντα διαχρονικό. Η φύση είναι εκεί για να μας υποδέχεται και να μας μαγεύει. Οι άνθρωποι για να δημιουργούν αξέχαστες στιγμές.
Κατά κάποιο τρόπο, οι αθάνατοι ιαματικοί στίχοι του Λι Πο μάς υπενθυμίζουν να απελευθερώνουμε συναισθήματα και τραύματα ατενίζοντας τα όμορφα τοπία και τα μονοπάτια της ζωής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
