Της Καλλιόπης Μπεκίρη,
Έχοντας στα χέρια μας λίγες μόνο ημέρες τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών, αντιλαμβανόμαστε πως αποκαλύπτεται μια βαρυσήμαντη μετατόπιση του πολιτικού σκηνικού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, η εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή των πολιτών, η οποία εντοπίζεται σε πλήθος κρατών-μελών της Ευρώπης μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, υποδεικνύει την έντονη αποστασιοποίηση και την απάθεια, που διακατέχει την πλειονότητα των πολιτών ανά την Ευρώπη, από τα πολιτικά πράγματα και ειδικότερα από την ευρωπαϊκή διαδικασία διαμόρφωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα αναδεικνύουν μια άνοδο στα ακροδεξιά κόμματα σε ορισμένα κράτη-μέλη, η οποία ίσως να συμβολίζει την πρόθεση των πολιτών να απομακρυνθούν από τους παραδοσιακούς πολιτικούς πόλους, οι οποίοι δεν ανταπεξήλθαν στις προσδοκίες τους αναφορικά με την εξυγίανση του πολιτικού τοπίου. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολίτες μέσω της έμμεσης φωνής τους, εξέφρασαν την ανάγκη μετασχηματισμού και αναδιαμόρφωσης της πολιτικής ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου η Ευρώπη να είναι ικανή και έτοιμη να ανταποκριθεί στις ενδεχόμενες μελλοντικές προκλήσεις.
Η αποχή σε όλη την Ευρώπη, αλλά και ειδικότερα στην Ελλάδα απασχόλησε ιδιαίτερα, καθώς υπήρξε ποσοστό ρεκόρ που άγγιξε σχεδόν το 60%, στην Ελλάδα. Το εν λόγω ποσοστό είναι ασυνήθιστα υψηλό και ταυτόχρονα εξαιρετικά ανησυχητικό. Μόλις το 41,39% των εγγεγραμμένων πολιτών προσήλθε στις κάλπες την Κυριακή 9 Ιουνίου. Πιο συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών σε επίσημη ανακοίνωση του, δήλωσε πως το ακριβές ποσοστό αποχής ήταν 58,61%, ενώ στις αντίστοιχες εκλογές του 2019, το ποσοστό ήταν εμφανέστατα χαμηλότερο, στο 41,31%. Γενικότερα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή των Βαλκανίων παρουσίασαν μια ύφεση αναφορικά με την συμμετοχή τους στις Ευρωεκλογές. Πρωταθλήτρια αποχής παρουσιάζεται η Κροατία, με ποσοστό 78,66%, ενώ ακολουθεί μια ακόμη χώρα των Βαλκανίων με ποσοστό αποχής 68,2%. Εμφανίζονται ωστόσο, και άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. εκτός Βαλκανίων με χαρακτηριστικά χαμηλά ποσοστά. Ένα από αυτά είναι η Λιθουανία με ποσοστό αποχής 71,06%, ενώ και η Λετονία έχει υψηλό ποσοστό αποχής στο 66,18%. Αντίθετα, στο άλλο άκρο της κατάταξης, το Βέλγιο είναι η χώρα με την υψηλότερη συμμετοχή για τις Ευρωεκλογές 2024, με ποσοστό συμμετοχής 89,25%. Ακολουθούν το Λουξεμβούργο με ποσοστό συμμετοχής 82,29% και η Μάλτα με 73%. Ωστόσο, παρόλο που παρουσιάζονται διακυμάνσεις, τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. εμφανίσουν πτώση στα ποσοστά συμμετοχής τους.
Το φετινό ποσοστό αποχής όμως για την Ελλάδα, είναι έκδηλα ανησυχητικό. Είναι από τις ελάχιστες φορές για στα ελληνικά δεδομένα που παρουσιάστηκε τόσο χαμηλό ποσοστό συμμετοχής σε εκλογές ευρωπαϊκής εμβέλειας. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο υποδεικνύει πολλά για την ελληνική επικράτεια στο σύνολο της. Δεν πρέπει να στιγματιστούν αποκλειστικά οι Έλληνες πολίτες για αυτό το σοκαριστικό ποσοστό αποχής, καθώς η ευθύνη βαραίνει πολλούς ακόμη παράγοντες. Ένας εξ αυτών είναι πιθανότατα η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τον Ευρωπαϊκό θεσμό, με τις λειτουργίες και τα ιδανικά του. Το ελληνικό κοινοβούλιο στο σύνολο του οφείλει να ενημερώνει διαρκώς τον ελληνικό λαό, επί παντός επιστητού, και πόσο μάλλον οφείλεται εξακολουθητική ενημέρωση σε περίπτωση επικείμενων εκλογών, προκειμένου οι πολίτες να έχουν γνώση του γεγονότος πρωταρχικά, αλλά και δευτερευόντως να αντιληφθούν μέσω της ενημέρωσης τον καθοριστικό ρόλο της παρουσίας τους στις Ευρωεκλογές.
Ωστόσο, εκτός από την ενημέρωση, το ποσοστό αυτό, μπορεί να ερμηνευθεί και ως μια πολιτική κίνηση από την πλευρά των πολιτών. Ίσως, οι πολίτες υποδεικνύουν μέσω της επιλογής της αποστασιοποίησης, την απογοήτευση τους απέναντι στις πολιτικές πρακτικές και μεθοδεύσεις που έχουν παρθεί από το σύνολο του ελληνικού κοινοβουλίου. Η δυσαρέσκεια επομένως, προς τις πολιτικές εξελίξεις της τελευταίας πενταετίας και η γενικότερη ιδεολογία πως μια ψήφος δεν μπορεί να κάνει την διαφορά και να αλλάξει το αχανές πολιτικό σκηνικό κράτησε τους πολίτες μακριά από τις κάλπες, διαμορφώνοντας αυτό το τρομακτικό ποσοστό αποχής.
Στο πλαίσιο λοιπόν, της ανησυχίας που προκλήθηκε από αυτό το σημαντικό ποσοστό αποχής αφενός για την Ελλάδα, αφετέρου και για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, κρίνεται αναγκαίο να ληφθούν τα ανάλογα μέτρα προκειμένου να εξυγιανθεί το πολιτικό σκηνικό και οι πολίτες να είναι ενημερωμένοι και ενεργοί. Απαιτείται επομένως, μια σειρά πολιτικών ενεργειών που πρωταρχικό σκοπό θα έχουν την ανάκτηση της εμπιστοσύνης προς τον Ευρωπαϊκό θεσμό. Μια ισχυρή πρόταση θα ήταν η ενίσχυση της γνώσης των πολιτών, ήδη από νεαρή ηλικία, εντάσσοντας με έναν πιο δυναμικό ρόλο το μάθημα της πολιτικής παιδείας στο πρόγραμμα των μαθητών, κατά το οποίο οι πολίτες θα είχαν πλήρη και ορθή ενημέρωση για τον σημαντικό αυτόν θεσμό. Τέλος, μια ακόμη πρόταση είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας, η οποία εξελίσσεται διαρκώς και αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών. Έτσι, οι ανώτατες αρχές θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν αυτή τη συνθήκη και να εντάξουν την ευρωπαϊκή-πολιτική εκπαίδευση στη ζωή των πολιτών με έναν πιο ευχάριστο τρόπο.
Με τους παραπάνω τρόπους, καθώς και με ακόμη περισσότερους η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την δύναμη να αλλάξει αυτή τη ροπή των πολιτικών πραγμάτων και να προσεγγίσει ένα πιο υγιές, ενεργό και συμμετοχικό πολιτικό περιβάλλον, το οποίο μας αξίζει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚEΣ ΠΗΓΕΣ
- Ευρωεκλογές-Ιούνιος 2024, Υπουργείο Εσωτερικών, διαθέσιμο εδώ
- Ευρωεκλογές 2024: Σχεδόν στο 60% η αποχή, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2024-2029, Europa.gr, διαθέσιμο εδώ
- National results, Europa.gr, διαθέσιμο εδώ
