Του Θανάση Μάριζα,
Η ετυμηγορία είναι, πλέον, γεγονός: ο 45ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, βρέθηκε ένοχος στις 30 Μαΐου για 34 κατηγορίες πρωτοβάθμιας παραποίησης επιχειρηματικών αρχείων.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η καταδίκη ενός πρώην Προέδρου (πολλώ δε μάλλον κάποιου ο οποίος διεκδικεί ενεργά μια διόλου απίθανη επανεκλογή στο εν λόγω αξίωμα) θα ήταν αρκετή ώστε να μονοπωλήσει το ειδησεογραφικό ενδιαφέρον, για ένα σεβαστό χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η διαβόητη φήμη του Trump, σε συνδυασμό με την (αν μη τι άλλο) αξιοσημείωτη ικανότητά του να αποφεύγει την κάθε είδους τιμωρία, περιόρισαν την όποια πρόκληση έκπληξης, αναφορικά με την ανωτέρω απόφαση.
Εξάλλου, η εν λόγω κατάληξη αποτελεί μονάχα το πιο πρόσφατο «μελανό σημείο» στις νομικές περιπέτειες του πρώην Προέδρου. Μόλις πέρυσι, ο ίδιος βρέθηκε υπεύθυνος τόσο για σεξουαλική κακοποίηση όσο και δυσφήμιση, αναγκασμένος να καταβάλει αποζημίωση συνολικού ύψους $ 85 εκατ. προς το θύμα, τη δημοσιογράφο E. Jean Carroll. Ταυτόχρονα, ο Trump αναμένει τουλάχιστον 3 ακόμα δίκες (καμία εκ των οποίων δεν θα έχει λήξει πριν την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου), αντιμέτωπος με μυριάδες κατηγορίες που σχετίζονται με την ενορχήστρωση της βίαιης εξέγερσης στο Καπιτώλιο (στις 6 Ιανουαρίου 2021), την αμελή παραβίαση του απορρήτου εμπιστευτικών εγγράφων, καθώς και την υπονόμευση της Δημοκρατίας, μέσω της διακίνησης ανοικτών αξιώσεων περί νοθείας, στις Προεδρικές Εκλογές του 2020. Τέλος, αλλά σίγουρα όχι με συγκριτικά φθίνουσα σημασία, πρόκειται για τον έναν Πρόεδρο που έχει παραπεμφθεί δυο φορές σε επίσημη μομφή (impeachment). Το πιο πρόσφατο «κατόρθωμά» του τον καθιστά, επίσης, μοναδικό μέλος της… πολύ σύντομης λίστας των Προέδρων που έχουν καταδικαστεί για κακούργημα.
Όλα τα παραπάνω, βέβαια, διαθέτουν περιορισμένο αντίκτυπο από μόνα τους. Το πιθανότερο σενάριο, εξάλλου, είναι ο Trump να μην αντιμετωπίσει κάποια ποινή φυλάκισης για την προαναφερθείσα καταδίκη. Πέραν της πρακτικής ελευθερίας του πάντως, σημαντικότερη κρίνεται η αντίστοιχη πολιτική του. Η συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος έχει, πάνω κάτω, πλήρη επίγνωση των… ιδιαιτεροτήτων του. Κι όμως, το ομολογουμένως απαράμιλλο δημαγωγικό του ταλέντο κατάφερε να οδηγήσει στη συγκέντρωση ακόμα περισσότερων οικονομικών δωρεών από τους φανατισμένους υποστηρικτές του. Έτσι, ο νομικός κατατρεγμός του δύναται κάλλιστα να μετατραπεί σε δίκοπο μαχαίρι.
Εάν το ρεπουμπλικανικό ακροατήριο δεν διαθέτει ιδιαίτερους ενδοιασμούς για τη θεμιτότητα της υποψηφιότητας Trump, είναι επόμενο αυτή η στάση να επεκτείνεται και στο ίδιο το κόμμα. Άλλωστε, εκείνος που κρατάει στα χέρια του τη λαϊκή υποστήριξη (και, άρα, τις ψήφους) έχει και ουσιαστική πολιτική δύναμη. Ερωτήματα σχετικά με το πώς την απέκτησε ή το εάν την αξίζει λίγη σημασία έχουν. Όλα τα μέλη των «ελεφάντων», λοιπόν, περιστρέφονται σαν δορυφόροι γύρω από τον μεταφορικό πλανήτη Trump, επιχειρώντας να αρπάξουν την οποιαδήποτε ευκαιρία για απόκτηση πολιτικής σημασίας. Πρώην επικριτές, όπως οι Γερουσιαστές Marco Rubio (Florida) και J. D. Vance (Ohio), επίμονοι πολέμιοι, όπως ο Κυβερνήτης Chris Sununu (New Hampshire), ακόμα και πρώην αντίπαλοι για το ενδοκομματικό προεδρικό χρίσμα, όπως ο Ron DeSantis και η Nikki Haley, όλοι έχουν… συμμορφωθεί.
Η περίπτωση της τελευταίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδιαμφισβήτητης επιρροής του Trump. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας της, η Haley κατηγόρησε ουκ ολίγες φορές τον πρώην Πρόεδρο για χρόνια ψευδολογία και ψυχική αστάθεια. Παράλληλα, παρουσίασε τον εαυτό της ως το μοναδικό «προπύργιο» της αλήθειας, απέναντι στη δειλία των υπόλοιπων Ρεπουμπλικάνων. Όλα αυτά, βέβαια, προτού η ίδια ηττηθεί παταγωδώς στις προκριματικές ψηφοφορίες και αποφασίσει να ακολουθήσει το υπόλοιπο… κοπάδι, έχοντας αναμφίβολα κατά νου την πολιτική της επιβίωση.
Το μείζον θέμα, φυσικά, είναι ότι το φαινόμενο Trump δεν περιορίζεται στους ρεπουμπλικανικούς κύκλους, αλλά πλήττει τις ευρύτερες Ηνωμένες Πολιτείες, όποτε του δίνεται το απαιτούμενο περιθώριο. Όταν η συγκεκριμένη συνθήκη επιτυγχάνεται, ο Trump δεν μένει σε λόγια. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, υλοποίησε όσες από τις αυταρχικές του προθέσεις μπόρεσε. Διόρισε φίλα προσκείμενους δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο και εξάλειψε την ομοσπονδιακή προστασία του δικαιώματος της ελεύθερης πρόσβασης σε αμβλώσεις. Αποτέλεσε την αρχή πολυάριθμων (και επαρκώς καταγεγραμμένων) ψευδών δηλώσεων και θεωριών συνομωσίας, «σβήνοντας» τη γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Αμφισβήτησε μέχρι και την εγκυρότητα των Αμερικανικών Εκλογών, γεγονός πρωτόγνωρο για το συγκεκριμένο κράτος. Έσπειρε τη διχόνοια και ενέτεινε τις συγκρούσεις σε ένα πρώιμα διχασμένο έθνος, επιτυγχάνοντας, βάσει κάθε κλίμακας που έχει σημασία, τη διασφάλιση του μόνου πράγματος που έχει σημασία για τον ίδιο: του προσωπικού οφέλους του.
Όντας στον απόηχο και του άλλου εξέχοντος εκλογικού γεγονότος της χρονιάς, δηλαδή των πρόσφατων Ευρωεκλογών, αναδύεται η ανησυχητική πιθανότητα ενός ερεβώδους μέλλοντος. Τι θα προκαλούσε η διαχείριση της κατ’ εξοχήν πλανητικής υπερδύναμης από έναν μεγαλομανή εγκληματία προχωρημένης ηλικίας, παράλληλα με πιέσεις από την ενδοευρωπαϊκή Ακροδεξιά; Υπό το πρίσμα των δυο καίριων ενόπλων συγκρούσεων (Ουκρανία και Γάζα), καθώς και όλων των τρεχόντων πολιτικών ζητημάτων, οι δυνητικές πιθανότητες για όλη την υφήλιο είναι ζοφερές.
Εν ολίγοις, η κατανόηση των προοπτικών μιας δεύτερης «τραμπικής» θητείας δεν εξαρτάται ιδιαίτερα από την προαναφερθείσα απόφαση του Δικαστηρίου στη Νέα Υόρκη. Ακόμα και η πλέον συνοπτική αξιολόγηση της ρητορικής, των ενεργειών και των προθέσεων του Trump καθιστά αυτονόητο ότι οι επερχόμενες Προεδρικές Εκλογές του Νοεμβρίου είναι θέμα υψίστης σημασίας. Η επιστροφή ενός απρόβλεπτου και κακόβουλου φέρελπι δικτάτορα στον Λευκό Οίκο, κινδυνεύει να πληγώσει ανεπανόρθωτα όχι μόνο την Αμερική, αλλά και ολάκερη τη Γη. Δεν πρόκειται απλώς για ακόμα ένα θέμα στο ψηφοδέλτιο, αλλά για το ίδιο το διακύβευμα της ευρύτερης διαδικασίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Trump Is Guilty, But the Voters Will Be the Final Judge, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- The Vindication of E. Jean Carroll, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- Trump turns his legal woes into a campaign fundraising machine, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Haley will vote for the Trump ‘chaos’ that she once decried, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Guilty: Trump becomes first former US president convicted of felony crimes, AP News, διαθέσιμο εδώ