Της Γεωργίας Καρυώτη,
Είναι τελικά η αστικοποίηση ένας εύκολος τρόπος ζωής για τους ανθρώπους ή πρόκειται για ένα αναπόφευκτο αδιέξοδο; Η απάντηση σ΄ αυτό το ερώτημα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από το ποια είναι τα κίνητρα που οδηγούν στην αστικοποίηση, για το ποια πόλη μιλάμε, για το ποια χώρα και πολλά άλλα.
Η συγκέντρωση στις πόλεις, ως ένα οικονομικά και κοινωνικά υποσχόμενο φαινόμενο, εξαπλώθηκε ταχύτατα σε παγκόσμια κλίμακα, όπως και στη δική μας χώρα. Και δεν είναι περίεργο αν αναλογιστεί κανείς τις επαγγελματικές και οικονομικές παραμέτρους που διαμεσολαβούν της αποφάσεως αυτής. Πέραν, όμως, των οικονομικών επιταγών η συγκέντρωση στην πόλη ήταν –και μάλλον είναι– μια ασφαλής κίνηση που αποπνέει εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Ίσως να έχει να κάνει με αυτό που ονομάζουν «πρωτόγονο ένστικτο κοινωνικοποίησης». Από την άλλη πλευρά, μια πόλη, όπως η Αθήνα, μπορεί να εξασφαλίσει μια ανώνυμη ταυτότητα στον κόσμο της, ένα αίσθημα ελευθερίας που απομακρύνει από κοινωνικές και τυπικές υποχρεώσεις, μπορεί, δηλαδή, να καλύψει κάθε είδους επιθυμίες. Άλλωστε και από πρακτικής απόψεως, όλες οι αναγκαίες δομές, όπως τα νοσοκομεία, βρίσκονται στην πρωτεύουσα. Αντίστοιχα, τα περισσότερα πολιτισμικά γεγονότα λαμβάνουν χώρα σε μεγαλύτερη ποικιλία στην Αθήνα, όπως και τα μέσα ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Επίσης, είναι περιττά τα λόγια για τη μεγάλη ιστορία που τη χαρακτηρίζει, καθώς και για τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και τα μνημεία πολιτισμικής κληρονομιάς της.
Είναι, όμως, εύκολο να ζει κανείς μέσα σε μια πόλη με υψηλές και πολυάριθμες πολυκατοικίες, όπου σε δυσκολεύουν να δεις τον ήλιο, ενώ παράλληλα το καυσαέριο «φλερτάρει» με τα απλωμένα ρούχα στο μπαλκόνι του; Να πρέπει να κάνεις μια ώρα να διανύσεις μια μικρή απόσταση λόγω κίνησης και να έχεις να κάνεις άλλη μια ώρα βόλτες γύρω από το τετράγωνο της γειτονιάς σου, για να βρεις πάρκινγκ, ενώ έχεις δουλέψει ήδη ένα οκτάωρο; Ο ουρανός και το φως να αποτελεί πολυτελές προνόμιο του τρίτου ορόφου και πάνω, ενώ το πράσινο μέσα στην πόλη να είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Πεζοδρόμια που λειτουργούν ως χώροι στάθμευσης και για το ποδήλατο δεν το συζητώ. Η αστικοποίηση στην Αθήνα μοιάζει σαν να έχει έναν δικό της ορισμό, ο οποίος «κανονικοποιεί» την παραπάνω περιγραφή. Είναι αυτός ο τρόπος ζωής επιθυμητός και αρεστός ή είναι μια μοναδική λύση, η οποία αναπαράγεται μέσα στον χρόνο λόγω της ψευδαίσθησης της μοναδικότητάς της ή απλώς του φόβου για παρέκκλιση από την «κανονικότητα»; Μάλλον πρόκειται για έναν συνδυασμό των προαναφερθέντων προβληματισμών συνδυαστικά με τον οικονομικό συντελεστή.
Η επιλογή της περιοχής διαβίωσης είναι μια σημαντική παράμετρος για την ευτυχία και την ψυχική ζωή των ανθρώπων. Αυτό που κρίνεται σημαντικό, κατά την άποψή μου, είναι η ποιότητα ζωής που σου παρέχει μία περιοχή, η οποία καλύπτει τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά σου στο μέγιστο βαθμό. Επομένως, η επιλογή σου εξαρτάται από τον τρόπο που ορίζεις την ιδανική περιοχή διαβίωσης, πράγμα που είναι εντελώς υποκειμενικό, αλλά και πολλές φορές δύσκολα πραγματοποιήσιμο. Το ερώτημα, όμως, μιας και βρισκόμαστε σε αυτήν την πόλη και γενικότερα σ΄ αυτήν την χώρα είναι εάν οι δικές μας πόλεις ανταποκρίνονται στην ποιότητα ζωής που θα θέλαμε…