Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Ο εθελοντισμός και η αλληλέγγυα κοινωνική προσφορά αναδεικνύουν την ηθική αξία των ανθρώπων και συγχρόνως ενισχύουν τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Ιδίως στα χρόνια της πολυκρίσης, ο εθελοντισμός προσπαθεί να καλύψει την ανεπάρκεια του κράτους για τις διαχρονικές ανάγκες της κοινωνίας, αλλά και για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων. Εντούτοις, ο αλτρουισμός όχι μόνο δεν ενθαρρύνεται στην κοινωνική συνείδηση, αλλά απαξιώνεται από την πολιτεία.
Το παράδοξο είναι ότι το κράτος δεν ενισχύει τον εθελοντισμό και ταυτόχρονα οι ανθρωπιστικές δράσεις έχουν επιβεβαιωμένα καλύψει τη διαχρονική αδυναμία και αποτελεσματικότητα της ίδιας της κρατικής παρέμβασης. Παρότι, η λειτουργία του εθελοντισμού δεν είναι για να αντικαθιστά τα κρατικά όργανα.
Η περιφρόνηση των εθελοντικών οργανώσεων και η αδιαφορία στη συνεισφορά των εθελοντών υπονομεύουν τα ενθαρρυντικά σημάδια της κοινωνίας για αλληλοβοήθεια και ενωτική προσφορά. Η Ελλάδα διατηρεί μία θέση στα χαμηλά επίπεδα της λίστας των κρατών της Ευρώπης με τα ποσοστά συμμετοχής στον εθελοντισμό. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει, μεταξύ άλλων, δύο ερμηνείες. Η μία σχετίζεται με τη νοοτροπία και την ενστάλαξη του εθελοντισμού στη συνείδηση του ανθρώπου. Η άλλη αφορά την ανικανότητα του κράτους, που έχει ως συνέπεια τη μακροχρόνια δυσαρέσκεια.
Οι πολίτες, έχοντας πληγεί βαθιά από τις πολλαπλές κρίσεις, δεν φαίνονται διατεθειμένοι (ή δεν δύναται) να υπερβούν τις κοινωνικές υποχρεώσεις τους, όταν η πολιτεία παρακολουθεί αμέτοχη. Ούτε η αυξητική τάση του εθελοντισμού τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει δημιουργήσει μία ισχυρή πολιτική βούληση, η οποία θα αναδεικνύει την αξία της προσφοράς, θα ενημερώνει τους πολίτες για σχετικά θέματα και θα προσελκύει μεγαλύτερη συμμετοχή.
Η αιμοδοσία, οι περιβαλλοντικές δράσεις που περιλαμβάνουν καθαρισμό δημόσιων χώρων, οι αναδασώσεις και παρόμοιες ενέργειες, η έμπρακτη υποστήριξη ιδρυμάτων και ανθρώπων που ζουν σε διαρκή ανάγκη ακόμα και η άμισθη προσφορά στην πολιτική προστασία δε λαμβάνουν την πρέπουσα ηθική αναγνώριση.
Οι άνθρωποι που δρουν ενεργά στον εθελοντισμό, επιλέγουν συνειδητά να προσφέρουν το χρόνο τους, την ενέργειά τους, τα χρήματα και τα υλικά αγαθά τους για το όφελος της κοινωνικής συνοχής. Και η προσφορά για τους συνανθρώπους και τη φύση είναι ανεκτίμητη.
Ένα ενδεικτικό παράδειγμα της απαξιωτικής στάσης αφορά τους εθελοντές πυροσβέστες και τη (μη) εκπαίδευσή τους. Η ορθή εκπαίδευση των πολιτών είναι πρωταρχικά απαραίτητη για την ασφάλεια τους και ύστερα για την αποτελεσματικότητά τους στο μέτωπο των πυρκαγιών. Ωστόσο, η προχειρότητα του εγχειρήματος και η ανυπαρξία ενός συστήματος εκπαίδευσης δημιουργεί σοβαρά ζητήματα ασφαλείας των εθελοντών. Άνθρωποι με επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, θέτουν την ακεραιότητά τους σε κίνδυνο και η πολιτεία δεν δείχνει καμία μέριμνα, προκειμένου να τους παρέχεται μία ποιοτική εκπαίδευση.
Ο εθελοντισμός είναι τρόπος ζωής. Η ενωτική προσφορά είναι πολύτιμη και στην πιο απλή και μικρή πράξη. Οι πρωτοβουλίες μέσω των κοινωνικών δικτύων έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια και η άνοδος που σημειώνεται πρέπει να αξιοποιηθεί. Είτε με κίνητρα προς υποψήφιους εθελοντές είτε τουλάχιστον με τη στοιχειώδη στήριξη στη προσπάθειά τους.
Μη ξεχνάμε ότι ο εθελοντισμός έχει συνδράμει εκεί όπου το κράτος αποδείχθηκε ανεπαρκές με την αδράνεια και την πενιχρή ετοιμότητά του. Και δεν ήταν λίγες οι φορές. Σε άλλες χώρες είναι ιδιαίτερα τιμητικός ο εθελοντισμός, στην Ελλάδα απλώς είναι αόρατος, παρά την κομβική παρουσία του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- H απόλυτη απαξίωση στην εκπαίδευση των εθελοντών Πολιτικής Προστασίας, Το Έθνος, διαθέσιμο εδώ
