Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1989: Στην πρωτεύουσα της Κίνας, Πεκίνο, και πιο συγκεκριμένα στην πλατεία Τιενανμέν, διεξήχθησαν πολλές διαδηλώσεις —κυρίως από νέους και φοιτητές της χώρας— κατά της κυβέρνησης και υπέρ της δημοκρατικοποίσης των θεσμών της, της ελευθερίας του Τύπου και του λόγου, καθώς και της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Η αρχή των διαδηλώσεων έλαβε χώρα στις 15 Απριλίου του ίδιου έτους ύστερα από τον θάνατο του Hu Yaobang, του πρώην επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο οποίος υποστήριζε τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις. Το γεγονός αυτός οδήγησε 100.000 νέους και φοιτητές σε συγκεντρώσεις στην πλατεία Τιενανμέν τιμώντας τους αγώνες του Yaobang. Οι διαδηλώσεις, ωστόσο, δεν καταλάγιασαν και οι αρνήσεις της κυβέρνησης για την υλοποίηση των αιτημάτων οδήγησε τα περισσότερα πανεπιστήμια σε αναβρασμό. Στις 27 Απριλίου φοιτητές από 40 και πλέον πανεπιστήμια ανά την χώρα οργανώθηκαν και πραγματοποίησαν μια πορεία διαμαρτυρίας στην πλατεία. Η κίνηση αυτή βρήκε ανταπόκριση κι από άλλες κοινωνίες ομάδες που συμπαραστάθηκαν στα αιτήματα της νέας γενιάς, όπως δημόσιοι υπάλληλοι, εργάτες, διανοούμενοι κ.ά.
Οι εξελίξεις αυτές έφεραν νέα αντίδραση από τον κυβερνητικό μηχανισμό που δεν άφησε αναπάντητη την ενέργεια αυτή και έτσι κήρυξε επίσημα στρατιωτικό νόμο στην πρωτεύουσα στις 20 Μαΐου, δίνοντας την άδεια στον στρατό να βγει στους δρόμους. Οι ανένδοτοι αγώνες του κόσμου εμπόδισαν κατά μεγάλο βαθμό την εξάπλωση των στρατιωτικών μονάδων. Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαδηλώσεων διεξάγονταν συνομιλίες για τον τερματισμό των διαμαρτυριών, δίχως, όμως, αποτέλεσμα, αφού η κυβέρνηση δεν ήταν πρόθυμη να προβεί σε ουσιαστικές και ρεαλιστικές μεταρρυθμίσεις.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση μιας ακόμα πιο σκληρής στάσης από την πλευρά της κυβέρνησης και έτσι μια μέρα σαν σήμερα ο στρατός έλαβε την εντολή για την επιβολή της τάξης με όποιο κόστος. Τα τανκ βγήκαν στους δρόμους του Πεκίνο και η πλατεία Τιενανμέν βρέθηκε στο επίκεντρο. Η σκληρότητα που επέδειξαν ήταν πρωτόγνωρη με εκατοντάδες ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους κι άλλοι τόσοι να τραυματίζονται και να συλλαμβάνονται, ενώ υπήρχαν κι άλλοι που τις επόμενες μέρες εκτελέστηκαν.
Σταδιακά ακούστηκαν οι φωνές των πιο σκληροπυρηνικών μελών της κυβέρνησης και άρχισαν να παίρνουν σταθερά τον έλεγχο της χώρας. Όλα αυτά δεν μπορούσαν να μείνουν αναπάντητα από τη διεθνή κοινότητα, η οποία, αφού καταδίκασε τις κυβερνητικές πρακτικές, επέβαλε και οικονομικές κυρώσεις προς την Κίνα, επηρεάζοντας δραματικά την πορεία της τα επόμενα χρόνια, καθώς μπήκε σε τροχιά ύφεσης και κρίσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tiananmen Square incident, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Crackdown at Tiananmen begins, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- Tiananmen Square: What happened in the protests of 1989?, bbc.com, Διαθέσιμο εδώ
