Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1913: Ύστερα από μήνες πολεμικών συγκρούσεων, τίθεται ένα τέλος στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, που ήταν η αρχή για την ανακατάταξη του συσχετισμού των δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, βάζοντας την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο περιθώριο και αποσπώντας της κι άλλα εδάφη, με σημαντικότερο αυτό της Μακεδονίας.
Η σύγκρουση ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου 1912, όταν το Μαυροβούνιο κήρυξε τον πόλεμο στους Οθωμανούς, ενώ λίγες μέρες αργότερα ακολούθησαν η Βουλγαρία, η Σερβία και η Ελλάδα, πυροδοτώντας μια γενικότερη σύγκρουση στην περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι το προηγούμενο διάστημα οι χώρες αυτές είχαν προβεί στην υπογραφή συμφωνιών για την αλληλοϋποστήριξη σε περίπτωση πολέμου, ενώ, έχοντας και την υποστήριξη της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, αποφάσισαν να εκδιώξουν τους Οθωμανούς από τη Βαλκανική και να παραμερίσουν τις διαφορές τους.
Η κατάσταση στο εσωτερικό του οθωμανικού στρατού την περίοδο αυτήν ήταν δεινή, με την κακή οργάνωση και τα προβλήματα μεταφοράς των στρατιωτών και των πολεμοφοδίων να κυριαρχούν, ενώ την κατάσταση θα δυσκολέψει και ο ιταλο-οθωμανικός πόλεμος που είχε ξεσπάσει το 1911, για τον έλεγχο της Τρίπολης στη Λιβύη. Έτσι, η δουλειά των Βαλκανικών δυνάμεων ήταν ευκολότερη και σε σύντομο χρονικό διάστημα –μέσα περίπου σε έναν μήνα– εκδίωξαν τους Οθωμανούς από το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών εδαφών που κατείχαν.
Μέσα στον Δεκέμβριο του 1912 τα περισσότερα πολεμικά μέτωπα είχαν σταματήσει να υφίστανται, με τους Οθωμανούς να συνειδητοποιούν πως πλέον το ενδεχόμενο νίκης τους δεν διαφαινόταν. Έτσι, και με προτροπή των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής, οι δύο αντιμαχόμενες μεριές μετέβησαν στο Λονδίνο προκειμένου να συζητήσουν τους όρους για τη λήξη του πολέμου. Τον Ιανουάριο, όμως, του 1913 ένα πραξικόπημα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με επικεφαλής τον Ενβέρ Πασά, οδήγησε στην απόσυρσή της από το τραπέζι των συνομιλιών του Λονδίνου. Τελικά, όμως, επικράτησε η θέληση των Μεγάλων Δυνάμεων και έτσι, μια μέρα σαν σήμερα, υπογράφηκε στο Λονδίνο η ομώνυμη συνθήκη (ανάμεσα στα άλλα προβλεπόταν η ανεξαρτησία της Αλβανίας). Με αυτόν τον τρόπο μπήκε και επίσημα ένα τέλος στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά όπως έδειξε η ιστορία δεν ήταν οριστικό.
Το μεγάλο «αγκάθι» παρέμενε, δηλαδή ποιο θα ήταν το μέλλον της Μακεδονίας, με την Ελλάδα, τη Σερβία και τη Βουλγαρία να διεκδικούν η κάθε μια για τον εαυτό της όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο. Αυτή ήταν και η αιτία για το ξέσπασμα του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου το καλοκαίρι του ίδιου έτους, αλλά αυτήν τη φορά τα Βαλκανικά κράτη στράφηκαν κατά της πρώην συμμάχου τους Βουλγαρίας. Το κεφάλαιο των Βαλκανικών Πολέμων θα κλείσει τον Αύγουστο του 1913, σχηματοποιώντας μεγάλο μέρος του χάρτη της περιοχής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
