Γνωριμία με το «τοξικό» περιβάλλον εργασίας

Ο αρκετά ευρύς όρος της τοξικότητας έχει πλέον χρησιμοποιηθεί σε πολλούς διαφορετικούς τομείς της καθημερινότητας μας και αφορά τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Με τον όρο τοξικότητα, εννοείται η αρνητική συμπεριφορά και το βαρύ κλίμα, που μας φορτίζει ψυχικά και μας εξουθενώνει. Εφόσον κάτι τέτοιο μπορεί να παρατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό στις σχέσεις και στις συνήθειες της καθημερινότητάς μας, δε θα μπορούσε να εκλείπει και από το εργασιακό περιβάλλον.

Κακά τα ψέματα, είναι σπάνιο να ακούσεις έναν άνθρωπο να είναι απόλυτα ευχαριστημένος από το εργασιακό του πλαίσιο, από τους συναδέλφους, από τον μισθό και τα συναισθήματα που αναπτύσσονται μέσα σε αυτό. Όλοι μας όσο ικανοποιημένοι και αν είμαστε, θα βρούμε κάτι που να μη μας αρέσει και τόσο ή που θα θέλαμε να είναι κάπως διαφορετικό, ειδικά σε μια εργασία, όπου καλώς ή κακώς περνάμε τον περισσότερό μας χρόνο. Αυτό που κάνει το κλίμα ακόμα χειρότερο, είναι η άγνοια της ύπαρξης ενός τέτοιου κλίματος από ανώτερα κυρίως στελέχη ή η αδιαφορία για τη βελτίωσή του. Είναι σύνηθες, επίσης, και το φαινόμενο να μην υπάρχει καμία επικρότηση των ανώτερων στελεχών για οτιδήποτε κάνουμε καλά στην εργασία μας, αλλά και η αναζήτηση σφαλμάτων, τα οποία πολλές φορές τονίζονται με άσχημο τρόπο, όπως με φωνές ή έκθεση μπροστά σε κόσμο. Φυσικά, μια τέτοια συμπεριφορά χαρακτηρίζεται προβληματική τόσο στο εργασιακό περιβάλλον, όσο και εκτός εργασίας.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό ενός τοξικού εργασιακού περιβάλλοντος είναι οι σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων, και κατά πόσο ο ένας βοηθάει ουσιαστικά τον άλλον ή θέλει να τον υπονομεύσει έμμεσα ή άμεσα, πολλές φορές με συκοφαντίες και κουτσομπολιά. Στην περίπτωση ύπαρξης ενός τοξικού περιβάλλοντος στον χώρο εργασίας για ένα μεγάλο διάστημα και όχι για μια μικρή περίοδο, φυσικό επακόλουθο είναι η αλλαγή της εργασίας και η αναζήτηση μιας καθημερινότητας, η οποία θα συνεπάγεται την ψυχική ηρεμία των υπαλλήλων, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο κίνητρο για βελτίωση ατομική και συλλογική και περισσότερη συγκέντρωση στο αντικείμενο της δουλειάς, και όχι στις δραματοποιημένες ανθρώπινες σχέσεις.

Ωστόσο, μέχρι να βρεθεί ένα νέο περιβάλλον εργασίας, υπάρχουν κάποιες δράσεις στις οποίες μπορούμε να καταφεύγουμε, για να μειώσουμε την αρνητική επίδραση του τοξικού κλίματος. Μία τέτοια δράση είναι η αδιαφορία και το να μην παίρνουμε στα σοβαρά κάθε αρνητικό που θα βρει να μας προσάψει κάποιος άλλος, καθώς και η απάντηση σε αυτόν με ένα αυθόρμητο χαμόγελο, το οποίο πολύ πιθανόν και να τον ξαφνιάσει. Άλλωστε, η τοξικότητα φέρνει τοξικότητα. Κάτι ακόμα που σίγουρα βοηθάει ένα πιο ήρεμο κλίμα, είναι η ψύχραιμη αντίδραση σε οτιδήποτε αρνητικό και όχι οι βεβιασμένες απαντήσεις γεμάτες ένταση, αφού θα προκαλέσουν περισσότερες παρεξηγήσεις και δε θα βοηθήσουν και σε τίποτα, παρά μόνο στην παράταση του αρνητικού κλίματος.