Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Η ζωή είναι αυτό το θέμα, το οποίο μας απασχολεί παντού και πάντα, και κάθε στιγμή, χωρίς να σκεφτόμαστε άμεσα αυτήν. Ανέκαθεν, οι άνθρωποι είχαν μία τάση να επικεντρώνονται στον θάνατο, να τον φοβούνται, να συζητάνε γι’ αυτόν και να προσπαθούν να τον αποκρυπτογραφήσουν, ωστόσο, ακόμη και η ανάλυση για τον θάνατο, γίνεται όσο είμαστε εν ζωή. Ένα μοντέρνο, με ελεύθερο στίχο, ποίημα που εξυμνεί και ταυτόχρονα αποτελεί εγχειρίδιο οδηγιών για τη ζωή είναι το «Είναι η ζωή σου» του παγκοσμίως γνωστού ποιητή και συγγραφέα, Charles Bukowski.
Η ζωή σου είναι δικιά σου ζωή
μην την αφήσεις να τσακιστεί σε μια φτηνή υποταγή.
Να παραφυλάς.
Η ζωή ανήκει στα χέρια μας, «είναι δικιά μας», όπως αναφέρεται και στο κείμενο, και αυτό σημαίνει ότι είναι δική μας η ευθύνη, δική μας η απόφαση, δικό μας το όνειρο. Σε αυτούς τους στίχους, ο συγγραφέας μας προτρέπει να δείξουμε θάρρος και πυγμή, μη αφήνοντας σε κάθε λογής εμπόδιο να μας αποτρέπει από το να ενεργούμε με τρόπο που έχουμε επιλέξει οι ίδιοι, ακολουθώντας το δικό μας μονοπάτι.
Υπάρχουν τρόποι να ξεφύγεις.
Και κάπου υπάρχει και ένα φως.
Μπορεί να μην είναι πολύ δυνατό αλλά διώχνει σκοτάδι.
Να παραφυλάς.
Και ακόμη κι αν «πιαστείς» στα δίχτυα και υποταχθείς σε εξωτερικούς παράγοντες και επιταγές, να θυμάσαι ότι υπάρχει τρόπος να ανακάμψεις. Στις μέρες μας, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πολλά: οικονομικές δυσκολίες, επιρροές του κοινωνικού περίγυρου, ασθενής αυτοεκτίμηση και έλλειψη αυτοπεποίθησης μπορεί να αποτελούν μερικά από τα παραδείγματα. Το «παραθυράκι», από την άλλη, μπορεί να αναφέρεται, ενδεχομένως στη θρησκευτική πίστη ή στην προσωπική καλλιέργεια, που φέρνει το αποτέλεσμα της αυτοβελτίωσης. Επίσης, η φράση «να παραφυλάς» φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία για τον ποιητή, αφού συναντάται τουλάχιστον δύο φορές μέσα στο έργο, θέλοντας να μας παροτρύνει πως πρέπει συνεχώς να βρισκόμαστε σε εγρήγορση.
Οι θεοί θα σου προσφέρουν ευκαιρίες.
Να τις μάθεις.
Να τις αρπάξεις.
Να παραφυλάς.
Να θυμάσαι πως δεν μπορείς ποτέ να νικήσεις
το θάνατο
μα καμιά φορά μπορείς να νικήσεις το θάνατο της ζωής.
Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται πιο έντονο το θεϊκό στοιχείο, κάτι που συνεχίζει και στο υπόλοιπο ποίημα. Συγκεκριμένα, αναφέρεται σε «θεούς» και όχι έναν θεό, πράγμα αξιοπερίεργο, λαμβάνοντας υπόψη πως ο σπουδαίος Γερμανό-Αμερικανός ποιητής ήταν κατά γενική ομολογία άθεος. Έχοντας αυτήν την πληροφορία κατά νου, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Bukowski δεν αναφέρεται σε κάποιους θρησκευτικούς θεούς, αλλά στους θεούς του εαυτού μας. Δηλαδή, διάφορες δυνάμεις που μας βοηθούν να συνεχίσουμε τον δρόμο και το έργο μας.
Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά και στον θάνατο και θίγει κάτι πολύ σημαντικό: ότι «δεν μπορούμε να νικήσουμε τον θάνατο, αλλά μπορούμε να νικήσουμε τον θάνατο της ζωής». Αναλυτικότερα, όσο ζούμε, αναπνέουμε και υπάρχουμε είναι σημαντικό να εξυμνούμε τη ζωή μας, να την αξιοποιούμε, να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες που εμφανίζονται και να μην περνάμε σε μία κατάσταση «ζόμπι», στην οποία επιβιώνουμε αλλά δεν απολαμβάνουμε το πολυτιμότερο δώρο.
Και όσο πιο συχνά το κάνεις τόσο περισσότερο φως θα υπάρχει.
Η ζωή σου είναι η δική σου ζωή.
Κατάλαβέ το όσο την έχεις.
Και το να αξιοποιείς τη ζωή σου ανταμείβεται. Με τον συμβολισμό του φωτός, ο συγγραφέας εννοεί την εσωτερική ικανοποίηση, την πνευματική ευχαρίστηση, τη συναισθηματική χαρά. Επαναλαμβάνει, μάλιστα, το ότι «η ζωή είναι δική σου», θέλοντας να δώσει έμφαση στον ηγετικό ρόλο που έχουμε, ασχέτως αν το αντιλαμβανόμαστε ή όχι.
Είσαι υπέροχος.
Μία άκρως προσωπική φράση, με ένα επίθετο καθόλου μετριόφρον. Ενδεχομένως το συγκεκριμένο σχόλιο να απευθύνεται στο πρόσωπο του ίδιου του συγγραφέα, δεδομένου ότι και τα περισσότερα από τα έργα του ήταν βιωματικά. Ανεξαιρέτως, πρόκειται για μία φράση που έχουμε όλοι το δικαίωμα —και την υποχρέωση— να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας.
Οι θεοί προσμένουν μεγάλη ευχαρίστηση από σένα.
Καταληκτικά, στον τελευταίο στίχο, το σύμβολο των θεών μας επιβεβαιώνει κατά κάποιον τρόπο ότι αυτοί οι θεοί που επαναλαμβάνονται μέσα στο κείμενο, είναι δυνάμεις που πηγάζουν από μέσα μας και στο τέλος αντικατοπτρίζουν τον ίδιο μας τον εαυτό, αφού στην τελική, η μεγάλη ευχαρίστηση έχει αποδέκτη εμάς τους ίδιους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Charles Bukowski, provocateur.gr, διαθέσιμο εδώ.
