Της Αναστασίας Παπαδημητρίου,
Η ταινία αυτή αποτελεί δημιούργημα του Τζώρτζη Γρηγοράκη, ο οποίος μέσα από ένα γκρίζο και μελαγχολικό τοπίο διαπραγματεύεται το ζήτημα που τον απασχολεί, δηλαδή το δίπολο μεταξύ φύσης και τεχνολογικής εξέλιξης. Σαν δημιουργός έχει αποσπάσει συνολικά 20 βραβεία σε διαφορετικούς διαγωνισμούς και θεωρείται καταξιωμένη φιγούρα του κινηματογράφου. Στην εικόνα τον συνοδεύει ο Γιώργος Καρβέλας, ο οποίος ασπαζόμενος την προοπτική του, δίνει έμφαση στους μπλε υποτόνους και δημιουργεί αντιθέσεις στους ήχους μεταξύ της ηρεμίας της φύσης και του θορύβου.
Οι ήρωες που πραγματώνουν αυτό το δίπολο είναι ο Νικήτας (Βαγγέλης Μουρίκης), ο οποίος επιλέγει να κατοικεί αποτραβηγμένος από την κοινότητα του χωριού σε ένα πλούσιο από πράσινο φυσικό τοπίο. Αυτή η εικόνα αμαυρώνεται από την παρουσία μηχανών που βρίσκονται κοντά στο οίκισμά του στο πλαίσιο των βιομηχανικών παρεμβάσεων που αναμένεται να συμβούν και έχουν προκαλέσει έντονο διχασμό στο χωριό. Οι κάτοικοι συχνά στα μπαρ του χωριού έρχονται σε διαπληκτισμούς σχετικά με τα κέρδη που θα απολάβουν αυτοί και ο τόπος τους. Ό ίδιος και λίγοι ακόμα είναι υπέρμαχοι της διατήρησης του φυσικού τοπίου της περιοχής. Μέσα σε αυτή τη θύελλα απόψεων, αναταραχή προκαλεί και η επιστροφή του γιου του Νικήτα (Αργύρης Πανταζάρας) μετά από 20 χρόνια για να πάρει ένα μερίδιο του σπιτιού–κληρονομιά της μητέρας του. Η απώλεια της μητέρας του που ζούσε μακριά από τον Νικήτα ήταν και η αφορμή της επιστροφής.
Οι δύο αυτοί άνδρες συμβολίζουν δύο αντίθετες φιλοσοφίες περί της ζωής, βρίσκονται πλέον κάτω από την ίδια στέγη, καλούνται να συμβιώσουν, αλλά οι έντονες συγκρούσεις είναι αλλεπάλληλες και αναπότρεπτες. Ο ένας συμβολίζει την παραδοσιακή φιγούρα με αξίες και θεωρίες που πηγάζουν από μια ζωή στο πράσινο, ενώ ο άλλος είναι το «αποτέλεσμα της εξέλιξης», μεγαλώνοντας μέσα σε μια πορεία γεμάτη τεχνολογικές αλλαγές. Η σχέση αυτή περνάει από διάφορες φάσεις και δυναμικές, αναδύοντας παρελθοντικές πληγές προς την αναζήτηση της σταθερότητας στην τωρινή κατάσταση. Οι διαφορές μοιάζουν αγεφύρωτες, φαίνεται πως δεν μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον, ώσπου στη ζωή του γιου έρχεται μια γυναικά από το χωριό που κατανοεί τον Νικήτα και προσπαθεί να δώσει τα εργαλεία να κατανοήσουν ο ένας την οπτική του γωνία. Η ίδια παίρνει τον ρόλο της «γέφυρας» μεταξύ των δύο ανδρών και προσπαθεί να καλύψει το χάσμα μεταξύ τους. Στο τέλος φαίνεται να επιτυγχάνεται, καθώς ο γιος σώζει τη ζωή του πατέρα του με το ίδιο μέσο που προκάλεσε κάποια μερική καταστροφή στον χώρο του.
Η ευρύτερη εικόνα που προάγεται είναι ένα πλέγμα αντιθέσεων που πλαισιώνουν την ταινία με την οποία ο Τ. Γρηγοράκης θέλει να δείξει πως οι διαφορετικές στάσεις μοιάζουν με αποστάσεις που δεν διανύονται. Ο πιο εύκολος και άμεσος τρόπος είναι η διαμάχη σε στρατόπεδα προς την υπεράσπιση της κάθε πλευράς. Ωστόσο, όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε ο ένας την οπτική του άλλου, ερχόμαστε σε ουσιαστική επικοινωνία, η λύση έρχεται φυσικά. Αυτό ισχύει και στον ανοιχτό διάλογο που παράγει η ιδέα της ταινίας υπέρ της φύσης ή της βιομηχανικής εξέλιξης που με την σύνδεση των δύο πλευρών κατευθύνθηκε σε μια κοινή απάντηση που προάγει την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ενάντια στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων για το κέρδος επιχειρήσεων, οι οποίες αδιαφορούν για τη διατήρηση του φυσικού τοπίου και αποζητούν αποκλειστικά την επέκταση της κερδοφορίας τους. Η ένωση των ανθρώπων είναι αυτή που μάχεται αυτό το σύστημα κερδών.
Όλες αυτές οι εικόνες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για σκέψη σχετικά με τα δίπολα και πώς μπορούμε να δρούμε μέσα σε αυτά με αποτελεσματικό τρόπο έτσι ώστε να λειτουργούμε συνεργατικά και αλληλέγγυα για το κοινό καλό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κριτική για την ταινία “Digger”, cineramen.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Κριτική “Digger” (2020), filmboy.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Digger, filmandtheater.gr, διαθέσιμο εδώ.
