Της Εμμανουέλας Λατολλάρι,
Αδιαμφισβήτητα, ο άνθρωπος αποτελεί από τη φύση του ένα κοινωνικό ον. Παρά τις σύγχρονες δυσκολίες και τον εθισμό στον ψηφιακό κόσμο, ένα πράγμα δεν σταμάτησε ποτέ να τον ενδιαφέρει και αυτό είναι η επαφή με τους άλλους ανθρώπους. Η επαφή αυτή, όμως, φαίνεται να έχει χάσει το πραγματικό της νόημα. Ή μάλλον, να φοβάται να το βρει. Το άγγιγμα δεν εμπνέει πλέον συγκίνηση και στοργή, αλλά σχεδόν μια αδιαφορία. Γιατί σταμάτησαν οι άνθρωποι να αγγίζονται με πάθος;
Πολλά ευθύνονται για τη νέα τάση της ψυχρής οικειότητας των ανθρωπίνων σχέσεων, με βασικό αίτιο την τεχνολογία. Μια εφεύρεση που σκοπό είχε να μας κερδίσει χρόνο, κατάφερε να βρει τρόπους για να τον χάσουμε. Οι άνθρωποι μεγάλωναν σε μια εποχή, όπου η κουλτούρα μεταφερόταν μέσα από τα πράγματα, αντικείμενα που μπορούσες να αγγίξεις, να νιώσεις. Πλέον, μεγαλώνουμε σε ένα κόσμο, του οποίου η κουλτούρα είναι οπτικοποιημένη και απόμακρη.
Ο συνεχής βομβαρδισμός από νέα πρόσωπα προκαλεί ένα αίσθημα φόβου-δέσμευσης. Ένας μέσος άνθρωπος του παρελθόντος θα γνώριζε συντριπτικά λιγότερους ανθρώπους από αυτόν του σήμερα. Η απεραντοσύνη των επιλογών, δίνει την αίσθηση πως πάντα θα υπάρχει κάτι καλύτερο. Η ζώνη άνεσης πίσω από την οθόνη ακινητοποιεί το άτομο, κάνοντάς τον έναν καταναλωτή περιεχομένου, αλλά όχι ουσίας. Η οικειότητα πλέον μοιάζει βαρετή, και η ψυχρή οικειοποίηση των σχέσεων γίνεται γεγονός. Το άτομο χάνεται στο κόσμο των ανασφαλειών του και απλώς αναζητά ανθρώπους που θα χρησιμοποιήσει, ώστε να θρέψει τον εγωισμό του για λίγο, μέχρι τον επόμενο νέο ενθουσιασμό. Και έως ότου το «εγώ» χορτάσει, οι άνθρωποι θα μετατρέπονται σε τρόπαια επιβεβαίωσης. Το κενό που υπάρχει, όμως, δεν καταφέρνει να κλείσει. Και αντί αυτό να αποτελεί γεγονός αφύπνισης, ο άνθρωπος συνεχίζει απτόητος την πορεία προς την αυτοκαταστροφή, εντονότερα από κάθε άλλη φορά.
Ταυτόχρονα, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και το άγχος της επιβίωσης δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για πραγματική σύνδεση. Στα δεδομένα ενός καπιταλιστικού κόσμου, όπου «στόχος είναι τα λεφτά», οι ανθρώπινες σχέσεις κτίζονται ή καταστρέφονται αντίστοιχα, με βάση το χρήμα. Η εξωτερική εμφάνιση και το κοινωνικό status αποτελούν έννοιες που περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την ανθρώπινη φύση. Έτσι, οι προσωπικότητες διαλύονται και αναδύονται, αντί για αυτές, «περσόνες» πλασμένες κατάλληλα για την εποχή τον παραπάνω δεδομένων.
Επιπλέον, η βιομηχανία της πορνογραφίας έχει επηρεάσει την εικόνα για το ανθρώπινο σώμα και ως αποτέλεσμα, την σχέση με αυτό. Οι εικόνες που παράγονται και επηρεάζουν τους νέους, αποτελούν εμπορευματοποιημένες αναπαραστάσεις, αποκομμένες από την πραγματικότητα. Δημιουργούν συγκεκριμένες απαιτήσεις και προσδοκίες, οι οποίες τους γεμίζουν ανασφάλειες και φόβους. Ο εγκέφαλος ενός νέου, μετά από μεγάλη κατανάλωση τέτοιου υλικού, μπορεί να φτάσει σε συμπεριφορές εθισμού ή ακόμα, να γίνει επιρρεπείς σε ψυχικές διαταραχές. Όσο για το κομμάτι του εθισμού, αυτό οδηγεί σε άλλες ντόμινο συμπεριφορές, όπως τη χαμηλή σεξουαλική ικανοποίηση, τη μοναξιά και τη δυσκολία συναισθηματικής οικειότητας. Συγχρόνως, προκύπτει κατά συνέπεια η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος και η σεξουαλικοποίηση του. Έτσι, όχι μόνο τροποποιούνται οι σχέσεις με τους άλλους, αλλά τροφοδοτείται η πατριαρχία, που ριζώνει βαθύτερα στην κοινωνία. Οι γυναίκες γίνονται θύματα λιγότερου σεβασμού και απάνθρωπης βίας.
Ένα άγγιγμα πλέον δεν μπορεί να εκφράζει σιωπηλά τα μεγαλειώδη αισθήματα ή την ενσυναίσθηση. Πυροδοτεί την έναρξη μιας σύντομης, ψυχρής οικειότητας που αντί να φέρει ανθρώπους κοντά, τους απομακρύνει ακόμα περισσότερο. Η απομάκρυνση από τη φύση, αποτελεί απομάκρυνση από τον εαυτό. Τι θα μπορούσε να φέρει την αλλαγή σε αυτή την άδικη πορεία; Ίσως η στροφή προς τη τέχνη, τη στοργή, την ενσυναίσθηση και την εξωτερίκευση των συναισθημάτων να μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των σχέσεων που καλλιεργούμε με τους άλλους. Άραγε, είναι αυτά αρκετά για να φέρουν όντως την αλλαγή ή ο άνθρωπος θα επέλεγε και πάλι αυτή την αποστασιοποίηση από κάθε τι έντονο και αληθινό;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Protection of children from the harmful impacts of pornography, UNICEF, διαθέσιμο εδώ
- Pornography Use and Sexual Objectification of Others, ResearchGate, διαθέσιμο εδώ
