Του Γιάννη Τζιβάνη,
Είναι γεγονός ότι, τα τελευταία χρόνια, πολλοί επιστήμονες αλλά και οικονομολόγοι έχουν στρέψει την προσοχή τους σε τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει η κλιματική αλλαγή να περιοριστεί, το περισσότερο δυνατό. Ένας από τους τρόπους αυτούς είναι η καταπολέμηση της επονομαζόμενης ενεργειακής κρίσης, που πλήττει τον πλανήτη τα τελευταία χρόνια. Η κρίση αυτή έχει να κάνει με τους πόρους που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος, προκειμένου να επιτύχει την κίνηση των οχημάτων, τη θέρμανση κ.α.
Πρώτη σκέψη όλων είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες και αποτελούν αναμφισβήτητα την καλύτερη, για τον πλανήτη, επιλογή. Για τον άνθρωπο, όμως, οι παροχές τους δεν είναι αρκετές, προκειμένου να στηρίξει την «ενεργειακή» ζωή του αποκλειστικά σε αυτές. Και, ενώ τα αποθέματα των ορυκτών πόρων εξαφανίζονται με ρυθμούς σχεδόν… ταχυδακτυλουργικούς και ιδιαίτερα ανησυχητικούς, εκεί εμφανίστηκε η πυρηνική ενέργεια.
Η πυρηνική ενέργεια είναι μια μορφή ενέργειας με ιδιαίτερα σημαντικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο, που τείνει να αντικαταστήσει σε ένα ποσοστό την μέχρι τώρα κύρια μορφή ενέργειας, τους ορυκτούς πόρους. Πολλές μελέτες και μοντέλα, μάλιστα, έχουν δείξει ότι, σε χώρες με ανεπτυγμένη οικονομία, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η τάση αυτή είναι πολύ πιο έντονη και πολύ πιο αποτελεσματική σε σχέση με χώρες της Αφρικανικής Ηπείρου, που παρουσιάζουν μια πιο μειωμένη βιομηχανική δραστηριότητα.
Ένα ακόμη ιδιαίτερα εντυπωσιακό παράδειγμα αποτελεί η Ταϊβάν που, ενώ μέχρι πριν λίγα χρόνια προσπαθούσε να εξαφανίσει κάθε τι σχετικό με την πυρηνική ενέργεια από τον γεωγραφικό της χώρο, καλύπτει, πλέον, σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό τις ανάγκες της με ενέργεια αυτής της μορφής. Η τάση αυτή προέκυψε καθώς, όπως προαναφέρθηκε, τα ορυκτά καύσιμα εξαντλούνται ταχύτατα, δημιουργώντας τεχνικά προβλήματα στον σημερινό κόσμο. Δεν είναι, όμως, αυτός ο μοναδικός λόγος. Υπάρχουν και άλλοι, που σχετίζονται με τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο αλλά και την επίπτωση που έχουν στην ανθρώπινη υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο, οι ορυκτοί πόροι συνδράμουν στην καταστροφή μεγάλων τμημάτων γης, τον κατακερματισμό των ενδιαιτημάτων, την ρύπανση των υδάτων και την όξυνση των ωκεανών. Ακόμη, μέσω της εξόρυξής τους, γίνεται εκπομπή ουσιών και ραδιενεργών υλικών, που προκαλούν καρκινοπάθειες. Η επεξεργασία και εξόρυξη των ορυκτών πόρων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο κλπ.) επιφέρει ακόμη εκπομπή αέριων ρύπων όπως το οξείδια του αζώτου, του θείου και του άνθρακα που δημιουργούν, με τη σειρά τους, φαινόμενα όπως η αιθαλομίχλη, το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η όξινη βροχή.
Κάτι που, πιθανότατα, δεν είχε αναλογιστεί κανείς είναι το πόσο επιβλαβής είναι για τα είδη της περιοχής η ηχορύπανση που προκαλούν τα μηχανήματα, που χρησιμοποιούνται για την εξόρυξη αλλά και την μεταφορά τον πόρων. Εξάλλου, δεν είναι λίγα τα περιστατικά ατυχημάτων που έχουν αναφερθεί, σε θαλάσσιους, κυρίως, βιοτόπους, με πετρελαιοκηλίδες να πνίγουν κυριολεκτικά τεράστιους αριθμούς πτηνών, θηλαστικών αλλά και ψαριών. Κλείνοντας, ένας παράγοντας που πολλοί ενδεχομένως αγνοούν είναι οι συγκρούσεις που προκαλεί ο ανταγωνισμός των χωρών, για την πρόσβαση στους ορυκτούς πόρους. Η πρόταση αυτή μεταφράζεται ως πόλεμοι για τον «μαύρο χρυσό», που γίνονται σε χώρες με πλούσια κοιτάσματα ορυκτών πόρων. Και ένας πόλεμος μόνο αρνητικό αντίκτυπο μπορεί να έχει για μια κοινωνία και, κατ’ επέκταση, τον πλανήτη που την φιλοξενεί!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Fossil Fuels: The Dirty Facts, National Resources Defence Council, διαθέσιμο εδώ
