Του Φωκίωνα Δανιηλίδη,
Πολλά κείμενα γράφονται για σπουδαίους ανθρώπους του παρελθόντος και του σήμερα. Σε στρατηγούς, πολιτικούς, καλλιτέχνες και συγγραφείς έχουν αφιερωθεί άπειρα άρθρα στα οποία αναφέρονται ο βίος και τα επιτεύγματά τους. Πολλοί, ωστόσο, δεν γνωρίζουν μερικά ζώα που έχουν αφήσει και εκείνα τη σφραγίδα τους στην ιστορία, ξεπερνώντας κατά πολύ τις προσδοκίες των ανθρώπων. Σε κάθε ιστορική περίοδο υπάρχουν αξιοσημείωτα παραδείγματα τέτοιων πλασμάτων, όμως σήμερα θα αναλύσουμε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις από τη σύγχρονη εποχή.
Cher Ami: Το «άτρωτο» περιστέρι
Ο Cher Ami, που σημαίνει «αγαπητός φίλος», ήταν ένα ταχυδρομικό περιστέρι του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914 – 1918) που δωρήθηκε από τους Βρετανούς στους Αμερικάνους. Τη συγκεκριμένη περίοδο, τα πτηνά ήταν εξαιρετικά χρήσιμα στους στρατιώτες για την επικοινωνία. Οι ασύρματοι, αν και υπήρχαν, βρίσκονταν, ακόμη, σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο και δεν ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικοί στα πλαίσια του πολέμου. Επομένως, προκειμένου η διοίκηση να μπορέσει να μεταφέρει εντολές στην πρώτη γραμμή του πυρός, συχνά στρεφόταν σε μεθόδους παλιάς σχολής.
Στις 3 Οκτωβρίου του 1918, μία μονάδα του αμερικάνικου στρατού, υπό τον Ταγματάρχη Charles White Whittlesey, μετά από μία σειρά στρατηγικών σφαλμάτων, βρέθηκε περικυκλωμένη από Γερμανούς στην επίθεση της Μεζ – Αρκόν, την τελευταία έφοδο του πολέμου. Επιπλέον, τα συμμαχικά τους στρατεύματα δεν γνώριζαν με ακρίβεια την τοποθεσία τους και, ως εκ τούτου, πολλά από τα πυρά τους κατέληγαν να χτυπήσουν την παγιδευμένη μονάδα. Προσπαθώντας να ενημερώσουν τον υπόλοιπο στρατό της Αντάντ για την κατάστασή τους, οι στρατιώτες επιχείρησαν τρεις φορές να στείλουν περιστέρια με γράμματα στα πόδια τους, όσο προέβαλαν σφοδρή αντίσταση για την επιβίωσή τους. Οι Γερμανοί γνώριζαν για την ύπαρξη των ταχυδρομικών πτηνών και φρόντιζαν να τα πυροβολήσουν όταν τα έβλεπαν στο πεδίο της μάχης, όπως και έκαναν και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Τα πρώτα δύο έπεσαν νεκρά και το τρίτο, ο Cher Ami, παρέμενε η τελευταία ελπίδα των περικυκλωμένων. Το περιστέρι πυροβολήθηκε πολλές φορές, όμως κατάφερε να φτάσει πίσω στα κεντρικά με το μήνυμα, διανύοντας μία απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων σε 25 μόλις λεπτά. Χάρη σε αυτόν στάλθηκαν ενισχύσεις στην περιοχή και οι διακόσιοι επιζώντες σώθηκαν.
Συνολικά, ο Cher Ami έχασε ένα από τα πόδια και τα μάτια του, ενώ μία από τις σφαίρες είχε διαπεράσει το στήθος του. Έλαβε ιατρική περίθαλψη και τιμήθηκε με στρατιωτικά παράσημα σύντομα, αφού του επιτράπηκε να αφυπηρετήσει. Μερικούς μήνες αργότερα, απεβίωσε στις 13 Ιουνίου του 1919 σε ηλικία ενός έτους. Σήμερα, βρίσκεται βαλσαμωμένος στο Smithsonian Institute.
Rags: Το σκυλί του πολέμου… κυριολεκτικά!
Ο Rags (= κουρέλι) γεννήθηκε κάποια στιγμή το 1916 και δύο χρόνια αργότερα βρέθηκε στον δρόμο του στρατιώτη James Donovan. Όταν τον βρήκε, ο σκύλος κοιμόταν και το τρίχωμά του ήταν βρόμικο, σε σημείο που ο στρατιώτης πίστεψε πως ήταν απλώς ένα πεταμένο κουρέλι, μέχρι ο Rags να κουνηθεί. Ο Donovan τον περιποιήθηκε και τον καθάρισε και, ύστερα, τον πήρε μαζί του στη μονάδα. Έχοντας φτάσει αργοπορημένος σε μία σημαντική σύσκεψη, εξαιτίας αυτής της συνάντησης, δικαιολογήθηκε ισχυριζόμενος πως ο Rags ήταν η μασκότ του στρατεύματος και πως χρειάστηκε να απουσιάσει για να τον επιστρέψει στο κτίριο. Οι ανώτεροι, παραδόξως, τον πίστεψαν και ο σκύλος έγινε η επίσημή τους μασκότ.
Ο Rags ήταν δημοφιλής με τους στρατιώτες, καθώς πολλοί περνούσαν τον χρόνο παίζοντας μαζί του και τον πρόσεχαν. Στη συνέχεια, και άλλοι τον χρησιμοποίησαν ως δικαιολογία για να απουσιάσουν από τη μονάδα, με σκοπό να επισκεφτούν τα διπλανά χωριά, όπου, κυρίως, έπιναν αλκοόλ σε μαγαζιά. Ο ρόλος του, ωστόσο, έγινε πιο ουσιώδης, όταν ο Donovan χρειάστηκε να επιστρέψει στην πρώτη γραμμή της μάχης. Ο ίδιος υπηρετούσε ως αγγελιοφόρος μεταξύ της διοίκησης και των μαχόμενων, βάζοντας συνέχεια τη ζωή του σε κίνδυνο. Πήρε, όμως, τον Rags μαζί του και τον χρησιμοποιούσε συχνά για να μεταφέρει τα μηνύματα στο πεδίο της μάχης. Η συγκεκριμένη τακτική αποδείχθηκε αποτελεσματικότατη, καθώς ο σκύλος ήταν πιο γρήγορος από κάθε άλλον στρατιώτη και ήταν πιο ασφαλής από τα εχθρικά πυρά, εξαιτίας του μεγέθους του. Επιπλέον, η αυξημένη ακοή τού επέτρεπε να εντοπίσει εχθρικούς βομβαρδισμούς από πολύ μακριά, οπότε οι στρατιώτες μπορούσαν να καταλάβουν εκ των προτέρων πότε πλησίαζαν οι εχθροί τους. Χάρη σε αυτόν, εκατοντάδες σώθηκαν από βέβαιο θάνατο και η μονάδα του τον θεωρούσε ήρωά της.
Ο Rags και ο Donovan ανέπτυξαν στενό δεσμό φιλίας στον πόλεμο. Κάποια στιγμή, και οι δύο τους τραυματίστηκαν σοβαρά και έλαβαν εντατική ιατρική περίθαλψη. Ο Rags κατάφερε να αναρρώσει, όμως ο φίλος του χρειάστηκε να απαλλαχθεί από τα καθήκοντά του και το 1919 πέθανε. Οι στρατιώτες μετέφεραν τον σκύλο στην κηδεία του και αυτός λέγεται πως, όταν άκουσε τις τρομπέτες να ηχούν, χαιρέτησε τον πεθαμένο του σύμμαχο. Ο Rags έζησε την υπόλοιπη ζωή του στο Σικάγο, όπου ήταν δημοφιλής και γράφονταν συχνά άρθρα για αυτόν, μέχρι που το 1936 άφησε και αυτός την τελευταία του πνοή.
Ken Allen: «Ο τριχωτός Χουντίνι»
Ο Ken Allen ήταν ουρακοτάγκος του ζωολογικού κήπου του San Diego που έγινε γνωστός εξαιτίας των συνεχών του αποδράσεων από το κλουβί του. Η συγκεκριμένη τάση του τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας και τα Μ.Μ.Ε. τού χάρισαν το χαρακτηριστικό παρατσούκλι του “Hairy Houdini”, δηλαδή Τριχωτός Χουντίνι.
Γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου του 1973 στον ζωολογικό του κήπο και μεγάλωσε με τη βοήθεια του προσωπικού. Ακόμα και ως μωρό, ο Ken Allen είχε αποδράσει πολλές φορές από το κλουβί του για να παίξει με τα παιχνίδια του, έχοντας μάθει πώς να το ξεβιδώνει. Αφού οι εκπαιδευτές του τον είχαν επιστρέψει στον εγκλεισμό του μερικές φορές, ξεκίνησε να είναι πιο προσεκτικός και να ξαναμπαίνει από μόνος του στο κλουβί του, πρωτού προλάβουν να τον εντοπίσουν. Όταν ενηλικιώθηκε και ο ζωολογικός κήπος τον μετέφερε σε ένα από τα δημόσια κλουβιά, συγκρουόταν συχνά με έναν άλλο αρσενικό ουρακοτάγκο, τον Otis, και ως εκ τούτου επέστρεψε στον εγκλεισμό του. Μετά από μερικά χρόνια, μπόρεσε να αποδράσει, σκαρφαλώνοντας σε έναν από τους τοίχους του και ξεκίνησε να περπατάει μαζί με τους επισκέπτες, χωρίς να υπάρξει ούτε μία φορά εχθρικός μαζί τους. Οι τοπικές εφημερίδες έγραψαν για το ευγενέστατο ζώο που απολάμβανε τη συντροφιά των ανθρώπων, όμως το προσωπικό του κήπου τοποθέτησε εμπόδια στον τοίχο του, ώστε το συμβάν αυτό να μην επαναληφθεί. Οι προσπάθειές τους, ωστόσο, αποδείχθηκαν μάταιες, καθώς απέδρασε ξανά. Αυτή τη φορά, πολλοί πελάτες τον πλησίασαν για να τραβήξουν φωτογραφίες μαζί του και ο Ken Allen, για ακόμα μία φορά, ήταν φιλικός μαζί τους, όμως το ίδιο δεν ίσχυε για τον Otis. Προτού η ασφάλεια του ζωολογικού κήπου μπορέσει να τον επιστρέψει στον εγκλεισμό, τον εντόπισαν να λιθοβολεί τον Otis στον κελί του από την κορυφή ενός από των τοίχων του κελιού του.
Η διοίκηση δοκίμασε να τον ηρεμήσει, τοποθετώντας τον μαζί με θηλυκούς ουρακοτάγκους, όμως το αποτέλεσμα, για ακόμα μία φορά, δεν ήταν θετικό. Αντιθέτως, ο Ken Allen έδειξε στις συντρόφους του πώς να αποδράσουν και αυτές, με αποτέλεσμα να το κάνει μαζί τους την επόμενη φορά. Τα εν λόγω περιστατικά εκτόξευσαν τη φήμη του πάρκου, όπου δημιουργήθηκε και ένα fan club αφιερωμένο στον ουρακοτάγκο με το όνομα “Arangang” και τραγούδι για αυτόν με τον τίτλο “Mad Ken Allen”.
Η διοίκηση, πλέον αγανακτισμένη με τη συμπεριφορά του, ήθελε να σιγουρευτεί πως αυτή η απόδραση θα ήταν η τελευταία. Προσέλαβε επαγγελματίες ορειβάτες και με τη βοήθειά τους μπόρεσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο ο Ken Allen να μπορέσει να σκαρφαλώσει πάλι τα τείχη. Μπόρεσε να αποδράσει ξανά, όταν εντόπισε ένα άνοιγμα στο σύστημα εξαερισμού, και όταν πρόσεξε τους ασφαλίτες του πάρκου που τον πλησίαζαν, προσπάθησε να ξεφύγει τρέχοντας, όμως εκείνοι μπόρεσαν να τον πιάσουν. Αυτή, πράγματι, ήταν η τελευταία φορά που ο ουρακοτάγκος ξέφυγε. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε ως «οικογενειάρχης», αποκτώντας πολλά παιδιά, μέχρι που πέθανε την 1η Δεκεμβρίου του 2000 από ευθανασία, αφού είχε διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη.
Αποδεικνύεται, τελικά, πως δεν αφήνουν μόνο οι άνθρωποι το αποτύπωμά τους στην ιστορία με τα κατορθώματά τους, αλλά και τα ζώα. Τι πιο φυσικό, βέβαια, αφού το κάθε ζώο είναι γνωστό πως διακατέχεται από αφοσίωση, πίστη, γενναιότητα, αλλά και ιδιαίτερη νοητική και συναισθηματική νοημοσύνη. Από εκεί και πέρα, εξαρτάται και από εμάς πώς θα τους φερθούμε και πόση αγάπη θα τους ανταποδώσουμε!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Finding the Lost Battalion: Myths and Legends, theirownmemorial, διαθέσιμο εδώ
- Linden, Eugene, The Parrot’s Lament: And Other True Tales of Animal Intrigue, Intelligence, and Ingenuity. Penguin, 2000
- Hayter-Menzies, Grant, From Stray Dog to World War I Hero: The Paris Terrier Who Joined the First Division, Lincoln NB: Potomac Books, 2015
