Της Χαράς Παπαϊωάννου,
Η θετική ψυχολογία ως όρος αναφέρεται στη μελέτη και την προαγωγή των θετικών συναισθημάτων, των ικανοτήτων και των στάσεων που συμβάλλουν στην ευημερία και την ευτυχία του ατόμου. Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στα προβλήματα και τις δυσκολίες, η θετική ψυχολογία εξετάζει πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας και να αναπτύξουμε το δυναμικό μας για την επίτευξη της ευτυχίας. Περιλαμβάνει θέματα, όπως η αισιοδοξία, η αυτοεκτίμηση, η ελπίδα, η ευγνωμοσύνη και η ανάπτυξη των προσωπικών δυνατοτήτων. Στόχος της είναι η ενίσχυση των θετικών πτυχών της ανθρώπινης φύσης και η προαγωγή ενός ισορροπημένου και παραγωγικού τρόπου ζωής. Μελετά την ανάπτυξη των πόρων που συμβάλλουν στην ευημερία, την ευτυχία και την ποιότητα ζωής.
Αν και η ψυχολογία εστιάζει συχνά στην εξάλειψη και αντιμετώπιση προβλημάτων και δυσκολιών, η θετική ψυχολογία αναζητά τους παράγοντες που οδηγούν στην ευημερία και την επίτευξη των στόχων μας. Μελετά τις θετικές συναισθηματικές καταστάσεις όπως η χαρά, η αισιοδοξία και η ευγνωμοσύνη, καθώς και τις θετικές προσωπικές ιδιότητες όπως η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση και η ανθεκτικότητα. Επιπλέον, εξετάζει τις θετικές σχέσεις και την πνευματική ανάπτυξη που θέτει ως σκοπό στη ζωή. Μέσα από την ανάλυση αυτών των πτυχών, η θετική ψυχολογία προτείνει στρατηγικές και πρακτικές για την ενίσχυση της ευεξίας και της ευτυχίας. Σημαντικό μέρος της θετικής ψυχολογίας αποτελεί η έρευνα για την ευτυχία και τις πηγές της. Οι ερευνητές σε αυτό το πεδίο διερευνούν τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων που είναι ευτυχισμένοι και αυτών που δεν είναι, καθώς και τις πρακτικές και τις στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της ευτυχίας και της ευημερίας. Με αυτόν τον τρόπο, η θετική ψυχολογία συμβάλλει στη δημιουργία μιας πιο ισορροπημένης, θετικής και ευχάριστης ζωής.
Η θετική ψυχολογία προωθεί την ανάπτυξη μιας ευχάριστης ζωής μέσω διαφόρων προσεγγίσεων και πρακτικών που ενισχύουν την ευημερία και την ευτυχία. Μερικές εκ των μεθόδων που προτάσσονται είναι οι ασκήσεις αισιοδοξίας και ευγνωμοσύνης, η επικέντρωση της προσοχής σε αυτά που πηγαίνουν καλά στη ζωή μας και το αίσθημα ευγνωμοσύνης για την ύπαρξη των θετικών αυτών στοιχείων. Μία ακόμη μέθοδος είναι η ανάπτυξη θετικών σχέσεων. Η δημιουργία και η διατήρηση υγιών σχέσεων με τους φίλους, την οικογένεια και τους συνεργάτες μας. Οι θετικές σχέσεις μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην ευτυχία και την ευεξία. Επιπρόσθετα, η φροντίδα του σώματος και του νου κρίνεται απαραίτητη για τη φυσική και ψυχική μας υγεία. Αυτό μπορούμε να το πραγματώσουμε μέσω της άσκησης, της υγιεινής διατροφής, του σωστού ύπνου και της επαρκούς χαλάρωσης.
Η διαχείριση του στρες και του άγχους είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία μιας θετικής ζωής. Αν και δεν είναι πάντα δυνατόν να αποφύγουμε το στρες, μπορούμε να μάθουμε τεχνικές που μας βοηθούν να το διαχειριζόμαστε καλύτερα. Ορισμένες από αυτές τις τεχνικές περιλαμβάνουν την βαθιά αναπνοή, η οποία βοηθά στην χαλάρωση του σώματος και του μυαλού. Πιο συγκεκριμένα, η αναπνοή του κοιλιακού και η βαθιά αναπνοή από τη μύτη μπορούν να μειώσουν το άγχος και να αναζωογονήσουν το σώμα. Μια άλλη πρακτική είναι η άσκηση της μεταστροφής της προσοχής (Mindfulness), που σημαίνει να επικεντρωθεί κανείς στο παρόν με ανοικτό, δεκτικό και μη κριτικό τρόπο. Έτσι, ο καθένας μαθαίνει να αντιμετωπίζει τις δύσκολες στιγμές με μεγαλύτερη ηρεμία και συναισθηματική σταθερότητα. Τέλος, η αυτογνωσία βοηθά στην αναγνώριση των δυνατών μας σημείων όσο και των πιο αδύναμων. Χαρακτηριστικό που μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας θετικής αυτοεικόνας και στην ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης μας. Επίσης, όταν θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους και εργαζόμαστε για να τους πετύχουμε, η αίσθηση επίτευξης και προόδου μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της ευτυχίας μας.
Αυτές οι τεχνικές μπορούν να βοηθήσουν να αναπτυχθεί μια πιο ανθεκτική προσέγγιση στο στρες και το άγχος, και να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον θετικής ζωής που θα βοηθήσει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι προκλήσεις της ζωής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Συλλογικό έργο, Επιστημονική επιμέλεια: Αναστάσιος Σταλίκας, Βασιλική Γιωτσίδη & Ειρήνη Καρακασίδου, «Κατακτώντας την ευημερία. Θετικές παρεμβάσεις, τεχνικές και βιωματικές ασκήσεις», Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα, 2020
- Συλλογικό έργο, Επιμέλεια Σταλίκας Αναστάσιος, «Θετική ψυχολογία και ψυχοθεραπεία», Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα, 2018
