Της Μαρίας Αλευρομαγείρου,
1904: Ξεκινούν οι διαδικασίες κατασκευής για τη διασύνδεση του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού που θα έχει ως αποτέλεσμα τη θεαματική αλλαγή του παγκόσμιου εμπορίου, επιταχύνοντας και διευκολύνοντας τη διέλευση των εμπορικών πλοίων. Το μυαλό όλων μας πηγαίνει, λοιπόν, στη Διώρυγα του Παναμά, ένα από τα κατασκευαστικά επιτεύγματα των αρχών του 20ου αιώνα, προσφέροντας έτσι μια ασφαλέστερη διέλευση, παρακάμπτοντας το επικίνδυνο ταξίδι γύρω από το Ακρωτήριο Χορν.
Η ιδέα για τη δημιουργία ενός ασφαλούς θαλάσσιου δρόμου είχε ξεκινήσει ήδη από τον 16ο αιώνα, με τον βασιλιά της Ισπανίας Κάρολο Α΄ να επιθυμεί την υλοποίηση του έργου αυτού. Τελικά, όμως, οι δυσκολίες και τα εμπόδια σε συνδυασμό με τα τεχνολογικά μέσα της εποχής κατέστησαν αδύνατη την περάτωση του μεγαλεπήβολου σχεδίου. Η ιδέα, ωστόσο, δεν εγκαταλείφθηκε, αν και θα περάσουν μερικοί αιώνες μέχρι «να πάρει σάρκα και οστά», με τη Γαλλία να επιχειρεί την εκκίνηση του έργου, με τον Ferdinand de Lesseps να τίθεται επικεφαλής του, καθώς είχε πρότερη εμπειρία ως κατασκευαστής της Διώρυγας του Σουέζ. Στην περίπτωση του Παναμά, θα έχτιζε στο ένα κανάλι στο επίπεδο της θάλασσας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, αλλά μια σειρά από προβλήματα, όπως το ξέσπασμα ελονοσίας και κίτρινου πυρετού στην περιοχή, σε συνδυασμό με διάφορα οικονομικά προβλήματα, ανέβαλαν το έργο.
Η κατάσταση θα αλλάξει το 1902, όταν οι ΗΠΑ θα ενδιαφερθούν για το συγκεκριμένο έργο, αγοράζοντας από τη Γαλλία τα δικαιώματα διαχείρισης της περιοχής έναντι 40 εκ. δολαρίων. Οι πολιτικοί συσχετισμοί, όμως, άλλαξαν στην περιοχή με ένα «κύμα» για την ανεξαρτησία του Παναμά από την Κολομβία να δημιουργείται. Η Αμερική αποφάσισε να στηρίξει την κίνηση αυτή πείθοντας και την Κολομβία και έτσι στις 18 Νοεμβρίου 1903 υπογράφηκε η Συνθήκη Hay-Herrán με την Κολομβία, η οποία παραχωρούσε στις ΗΠΑ τη χρήση του Ισθμού του Παναμά σε αντάλλαγμα για οικονομική αποζημίωση.
Το 1904, λοιπόν, μια μέρα σαν σήμερα αρχίζουν οι διαδικασίες για την υλοποίηση του μεγαλόπνοου αυτού έργου. Αρχιμηχανικός ορίστηκε ο John Findley Wallace από τον Πρόεδρος των ΗΠΑ Theodore Roosevelt. Οι ίδιες δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι Γάλλοι βρέθηκαν σύντομα και μπροστά στον Wallace, ο οποίος τελικά παραιτήθηκε με τον μηχανικό John Frank Stevens να ορίζεται ως νέος επικεφαλής της Διώρυγας του Παναμά, τον Ιούλιο του 1905. Ο Stevens με τη συμβολή του υγειονομικού υπεύθυνου William Gorgas κατάφεραν να εξαλείψουν τον κίτρινο πυρετό και την ελονοσία καθαρίζοντας τα στάσιμα ύδατα, με τα κρούσματα να μειώνονται κατακόρυφα την επόμενη δεκαετία.
Λίγο καιρό μετά και ο Stevens παραιτήθηκε με τον Roosevelt να αναθέτει στον στρατιωτικό μηχανικό George Washington Goethals τα καθήκοντα για την περάτωση του πολύπαθου έργου. Έτσι, μπήκε στην τελική ευθεία μέσα στο 1913, ενώ στις 15 Αυγούστου 1914 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια. Το κόστος της υπολογίζεται στα 350 εκ. δολάρια —ποσό αστρονομικό για τα δεδομένα της εποχής—, με 56.000 εργάτες να απασχολούνται όλο το διάστημα στην κατασκευή, ενώ 5.600 φέρεται να σκοτώθηκαν, αν και ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Panama Canal, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Panama Canal, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- The U.S. officially begins construction on the Panama Canal, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- American canal construction, pancanal.com, Διαθέσιμο εδώ
